Monnem

Vun Wikipedia


Wappe Daitschlandkard
Wappe vun de Stadt Monnem
Mannheim
Daitschlandkard, Position vun de Stadt Monnem vorghowe
49.4836111111118.463055555555697Koordinaten: 49° 29′ N, 8° 28′ O
Basisdate
Dialekt: Westmitteldeutsch
Hääptvariant: Rhoifrängisch
Rechionalvariant: Kurpälzisch
Lokalvariant: Monnemarisch
Bunnesland: Bade-Wirttebärch
Regierungsbezirk: Kallsruh
Landkrääs: Stadtkreis
Heche: 97 m ü. NHN
Fleche: 145 km²
Aiwohner: 320.080 (31. Dez 2018)[1].
Bevelkerungsdicht: 2208 Eiwohner je km²
Boschtläätzahle: 68159–68309
Voawahl: 0621
Kfz-Kennzääche: MA
Gmäändschlüssel: 08 2 22 000Vorlage:Infobox Verwaltungseinheit in Deutschland/Wartung/Fehler in Gemeindeschlüssel
Stadtgliderig: 17 Stadtbezirk
Adress vun de
Stadtvawaltung:
E 5
68159 Mannheim
Websait: www.mannheim.de
Owabirchamääschta: Peter Kurz (SPD)
Di 17 Stadtteile vun Mannem
Kard
Kard
Paradeblatz

Monnem (Mannem) is e Universidädsschdadt mit ca. 320.080 Oiwohner[2], unn is dodemit die zweddgreeschd Schdadt in Bade-Werddebääg. Fria waas äne vun de kuapälzische Residenzschdädt. Zomme mid Ludwichshafe un Haidlbääg is Monnem des Zentrum vun de airopäisch Medropolregion Rhoi-Negger.

Laag[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Monnem lieggd on de Mindung vum Negger in de Rhoi, där wos vun de Nachbarschdadt Ludwichshafe un vun Rhoilond-Palz drenne duht. Es liggd so zuglaisch uff de diregd Linie vun Derkem nó Haidlbääg unn uff de Noad-Sied-Haubdvabindung om Rhoi.

Schdadtgliedarung[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Die Schdadt hot 17 Schdatbezirge:

Inneschdadt/Jungbusch, Gaddeschdadt, Lindehof, Neggaschdadt-Oschd/Wohlgelege, Neggaschdadt-Weschd, Naioste/Naihermse, Schwetzingaschdadt/Ostschdadt, Feidene, Friedrischsfeld, Keffadal, Neckara, Rhoinau, Sondhofe, Seggene, Tschahof, Tschänau, Vogglschdong, Strassenhäm, Waldhof unn Wallschdadt. Die Schdadtbezirke sinn weida unnagliedad. Lischd vun de Schdadtbezirge unn Schdadtdaile vun Mannem

Inneschdadt[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Schdrooßeschild in de Quadrade

Die Inneschdadt is zwische Rhoi und Negger, als Hufaise, giddaförmisch ohgelegt - di Mannemer Quadrade. Schdadd Schdrooßenome hot jedes Quadrad in Buschdawe un e Zahl zwische A un U un zwische 1 un 7 (Ausnahm: L hot e zweddi Reih vun 8 bis 15). Ofange duds am Schloß mid A1 in da äne un L1 in da onna Rischdung. Des Monnemer Schloss hodd ab 1720 dä Kurfärschd Carl Philipp baue losse, als Kobie vumm Schloss in Versailles und wonn's fäddisch gebaud worre weer, weers beinoh genauso groß wie Versailles, awwa donn isses Geld ausgonge unn än Fliggl fehld.

Nachbagemoinde[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Folgende Schdädt unn Gemoinde grenze an Monnem. Sie wärre im Uhrzaigasinn, oafonge im Norde genonnd:

Lombade unn Vänne (beide Grais Bergschdroß in Hesse), Heddese, Ilvese, Edinge-Neggarhause, Haidlbääg, Plonkscht, Schwetzinge, Brihl (all mid Ausnahm vun de graisfraie Schdadt Haidlbääg im Rhoi-Negga-Grais) in Bade-Werddebääg sowie Altrip, Ludwichshafe, Frongedahl und Bowerum-Roxem (alle mid Ausnahm vun de greisfraie Schdädt Ludwichshafe und Fronkedahl im Rhoi-Palz-Grais) in de Palz.

Klima[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Wege saina Lach im Owwarhoigrabe herrschd in Monnem ä sehr mildes Klima. Der wärmschde Monad is de Juli mit durschschniddlisch 19,9 °C, der käldeschde is de Jonuar mid 1,8 °C. Uffällisch is die gring Niedaschlachsmeng vun durschschniddlisch 668 mm. Wege Rhoi unn Negger konns im Herbschd zu Newwelbänk kumme. Beide Fliss sorge ach fier e iwwadurschschniddlischi Lufdfoischdischkaid, welli bsunnersch im Hochsumma zu driggenda Schwüle führe konn.

Gschischd[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Monnemer Schloss

Im Lorscha Kodex im Johr 766 is Monnem erschdmolisch urkundlisch erwäänt worre, im Johr 1607 hot Mannem donn Schdadtreschde kriegt, nachdem de Kurfürschd vun de Kurpalz (Friedrisch de IV.) die Friedrischsburch hot baue gelossd. Des giddaförmische Schdrosenedz is bis haid erhalde gebliwwe, deswege heest Monnem a Quadradeschdadt.

Ainische wischdische Erfinnunge sin in Monnem gemachd worn. De Karl Drais hot 1817 des erschde Zweerad unn de Carl Benz im Johr 1886 des erschde Audo erfunne. De Heinrich Lanz hodd 1921 de erschde Bulldog gebaud. Unn de Fondanella hot des erschte Schpaggeddi-Eis erfunne, des wo's gewwe hot.

Aussadähm kummt de Lewwerkäs net aus Bayern sonndann aus Monnem, den hot nähmlisch dem Kurfürschht soi Metzga aus Monnem in Bayern erfunne.

Vakeea[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Monnem is aach en große Vekehrsknodepunkt zwische Fronkfurt und Stuttgard. Do is aach de zwetgreeschde Rangierbahnhof in Deitschlond. Da Monnemer Hauptbahnhof iss e wischdiche Knode für de Fernvakeea.

Da Monnemer Hafe iss ähna vunn dä greeschde Binnehäfe in Eiroba, gud geleege on Rhoi unn Negger.

Dann gibbts do nochn Fluughaafe in Naioste, awwa bei dämm is die Staddbõhn net lonng genuug unn dodemit kenne da nua so klääni Fluggzeisch stadde und lanne.

Schtadtpaaks[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Luisepaak

Monnem hot zwää schäni Schtadtpaaks. Dän Hetzsoggerietpaak unn dän Luisepaak. Im Hetzoggerietpaak schteht die beriehmd Muldihall mit änneri oimalische froidrogende Holzladdedachkonschdrugdzjón un ämm schääne Woijer mit änneri Wassa-Fondään. Dä Luisepaak is greesser wie de Hetzsoggerietpaak un hat a mehr Addraktzjóne. Zu nenne sinn hier däs Pflanzeschauhaus, dä Schinäsische Gadde, die Sähbiehn, dä Kutzaweija un die Schtorscheweppkämm. Beide Paaks sinn anlässlisch fun derre Bundesgaddeschau 1975 nei ohgelegt worre un sinn gontsjährisch offe.

Waazaische[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Dä Wassadurm

Des Waazaische vun Mannem is dä Wassadurm. Bis zwätdausend waa dä Wassadurm noch als äni Nodresärv in die Wassafähsorgung vun Mannem oigebunne dodanach hommsen abba abgezwiwwelt un jetz issa nur noch ä Attrapp. Gebaut worre is dä Wassadurm vun 1886-1889 vom Guschtaff Halmhuber. Dä Durm is seschzisch Meda hoch un neinzähne broit. Stehe dudda om Friedrischsblods inmidde vonnännere Jugendschtiloohlag im Häddse vun Mannem. Un weila so schää is, konn ähn eschda Monnemer ohne soin Wassadurm gar net lebe.

Kullduur[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Kullduur wird in Monnem grooßgeschriewe. Do gibts uff de änne Seid die Kunschdhall nääberm Wassadurm mit lauder hõchkaräädische Ausschdellunge unn des sogga gonnzjäärisch. Die Kunschdhall wird jetzad ah noi gebaud fer üwwer sibbzisch Milliõne Euroh. Donn des Theaada: Des Monnemer Nationaltheaada is des äldschte Staddtheada in Büagahonnd: Schunn de Schilla hot do Stigga ur-uffg’fiat. Als Fünf-Spadde-Haus isses weid iwwa Deitschlond naus bekonnd, vor allem die Ooba.

Uff de onneri Seid sinn do ah noch die gonnze mussikalische Hailaits die wo mer in Monnem do hot. Do dazu gehääre die Mussickschuul, Mussickhoochschuul und noch relladief jung: Die Boppaggadämie. Die iss vum Xavier Naidoo mit uffgebaud worre. Es iss also ah net waider vawunderlisch, dass räscht viele Top-Mussicker aus Monnem komme tue. Die bekanndeste unn bäste iss wõhl di Joy Fleming.

Indanedd[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Nachwais[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  1. Statistisches Landesamt Baden-Württemberg: Bevölkerungsstand
  2. Statische vun de Stodt Monnem 31.12.2018