Allahailischeschdifd
Dialegd: Schbaimarisch |
S'Allahailischeschdifd vun Schbaija ischn romoanisch-godischa Sagralbau im schbeede 10. Jaahunnad bis uug'fea 1800 g'wesd.
Klääni Gschischd
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]S'Allahailischeschdifd isch äns vunde eldschde Schdifd vun Schbaija g'wesd un isch voa iwwa 1000 Joahr vum Bischof Sigebodo g'grind worre. Zum Schdifd hodd unna onnarem ä frieromoanische Schdifdskeäasch kead, wu im Siede onde Schbaijmara Schdadmaua g'baud worre ischd. Die Keäasch isch uug'fea 50 m long g'wesd un hoddn romoanische Vierungsduam vun 35 m Heh kabd. Im 14. Jaahunad hoddma doan on die Keäasch de godische Deel oag'baud.
S'Schdifd hoddma mol als almeschdisch golde uns isch inde gonze Pals b'kond g'wesd. Im Pelsa Eabfolschegriesch isches doan awwa im Joa 1689 durschde Schbaimara Schdadbrond zaschdead, awwa dod'noch a widda uffg'baud worre. Nochdemas widda uffg'baud kabd hodd, hodds noch iwwa 100 Joa egxeschdiad, bevoas doan endgildisch inde fronzesische Rewoludzion vaschdaigad un abg'risse worre isch.
Haid
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]Haid eainnad blos noch die Schdrooß, die Allahailischeschdrooß, ons oinschd b'daidende Schdifd. Oagugge kommas a uffm Vochlschaubloan vunde „Freien Reichsstadt Speyer vor der Zerstörung 1689“ vum Philipp Stürmer (1916–1998), wu im Hischdorische Museum vunde Pals ausg'schdeld isch. S'Schdif isch awwa inde Eainnarung vun Schbaija lebendisch gbliwwe unma hodd zum Baischbiel 2011 ä G'dengminz aus Silwa g'bräschd[1] un s'wead in Schdaddrundgeng vun Schbaija eawend.[2]
Bischa
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]- Kirchengebäude in Speyer: Speyerer Dom, Gedächtniskirche Der Protestation, St. Konrad, Josephskirche, Christuskirche, Dreifaltigkeitskirche, 2010, Books LLC, ISBN: 978-115903051
Vawais
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]49.3138555555568.4378916666667Koordinaten: 49° 18′ 50″ N, 8° 26′ 16″ O
Romoanisch: St. Moarids | St. Geoasch | St. Jakob | St. Johann | St. Geamoan in Campo | Schbaimara Dumm | Schdifd St. Giedo unn St. Johannes | Allahailischeschdifd | St. Schdephoanskabell | St. Badolomeuskeäasch | Maadinskeasch | St. Maagus | Hailisch-Graawb-Kloschda | Pedakeäasch | Niggolauskabell | Godisch: Auguschdinakloschda | Froanziskoanakloschda | Dominikoanerkloschda | Kaamelidakloschda | St.-Klara-Kloschda | Friedhofskabell Unsara Liewe Fraa | Renessoance-Keasche: Jesuidekolleschium | Ägidijekeasch | Barogge Keasche: Kloschda St. Magdalena | Hailischgaischdkeasch | Draifaldischkeitskeasch | Hisdorischdische Keasche: | Zionskeasch | G'deschdniskeasch vunde Brodeschdoanzion | Josefskeäasch | Modeane Keascheg'baide: Inschdidud St. Dominikus | St.-Beanhaad-Keasch | Prieschdaseminaa | Chrischduskeasch | St.-Konrad-Keasch | Uffeaschdejungskeasch |