Argumentum ad passiones

Vun Wikipedia
Dialegd: Schbaimarisch

S Argumentum ad passiones (ladainisch fan „Appell on die Gfiehl“) ischn redorische Gniff, än logische Fehlschluss, unnä Schoinagumend, wu jomond vasuchd, die Laid fa sisch unn soi Sischd zu g'winne, indema vorhondene Gfiehl ausznudze odda on Gfiehl abbeliere dud. Des ischn Vasuch, die Laid emodzionel zu b'oiflusse.[1][2] Dobai werren die Gfiehl baid Zuhera monibulierd umse zu g'winne oddase abzuleng'ge, awwa Fagde hodds kenni.

Form[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

De Druchschluss hodd die Form

S'werd b'haubd, dass P (nedd) schdimmd.
S'werren Gfiehl g'weggd odda o'gschbroche, domid die Laid x dem zuschdimme.
Druchschluss: Alla, P schdimmd (nedd) fa die Laid x wonnse dem Gfiehl zuschdimmen.

Gfiehl[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

S'hodd unnaschiedlische Gfiehl on diema abbeliere konn.

Gfiehl B'zaischung Baischbiel Erlaidarung
Ongschd, Furschd Argumentum ad metum „Nur womma uns bwaffne kennema die Kriminalidedsrate runna bringe. Odda willschd, dass du unn doi Familije vun Merda, Raiwa unn Vergewaldischa missbrauch unn ermord werren?“ Do werd Ongschd g'weggd unn midda (persenlische) Osischd odda schoinbare Lesung vabunne.
„Mir wolle doch doch nedd so ende?!“ Midde Ongschd werde die Erwaadung gschierd, dass sisch Lewensumschdend veschleschdere werren.
Schuld, Scham, Moral, Edigg, Ehrlichkeit, guud zuredde Argumentum ad fastidium
  • „Des hedschd awwa bessa blaiwe losse.“
  • „Geh indisch unn iwwaleschdas nomol.“
Schuldgfiehl kennen uffdrede, wonn jemond midd änna (moralische, edhische odda religjese Reschel brischd. On die Gfiehl komma donn abbeliere um soi Ziehl zu eraische unn jemond zu ebbes zu vafiehere.[3] Ma muss awwa uffbasse, dassmas nedd iwwadraibd, domids nedd in Wud geschede Redna umschlache dud.[3] Ma konnde Laid awwa a Schuldgfiehl oiredde.
Hass, G'hässischkaid, Boshaid, Biddakaid, Vabidderung, Schadefreud, Drodz Argumentum ad odium
  • „Auslända nemmen uns die Erwed weg. A die sinn doch Schuld on dem was schief laafd. Des missema uns nedd lenga gfalle losse.“
  • „Die Hausaischetimma/Bong'ge/etc. sinn schuld unn missen zahle/entaischend werre/etc.“
Do werren vorhondene Hassgfiehl ogschbroche odda naije Hassgfiehl gschierd.
Ärscha, Zorn Argumentum ad iram
  • „Asielb'werwa krischen alles gschdeld unn isch muss vun Haadz 4 leewe.“
  • „Sinnses nedd a leed vunde Regierung ignorierd zu werre? isches donn rischdisch, dass die owware 1% sow viel hawwen unnde Reschd vun uns so wenisch? Schdimmense fa die Badai X!“
Do werrdem Zorn odda Ärscha Lufd gmachd.
Hoffnung, Wunschdeng'ge, Erlaischdarung „Isch wees, dasses fungzionierd.“ Ma hoffd, dassed bessa werd alses grad isch.
Humor Vaschboddung, Lächalischkaid, (Reductio ad ridiculum) „Wegedaria vamehren sich nedd, die blonzen sich ford.“ Humor komma b'nudze, ums Zommekehrischkaidsgfiehl unnen Schdolz zu erzaische, indema onnare abwerded unn domid a Abschai zu eryaische.
Midlaid Argumentum ad misericordiam
  • „Doin Geldbaidel hodd kenna gschdohle, den hoschd valore. Warum vadeschdigschd den arme Mensch?“
  • „X isch so arrisch gschdressd g'wessd, dassma vaschdeje konn, waruma des gmachd hodd.“[4]
  • „Bevor de Bresident Gridisiere duschd, deng'g dron, wie schwer soi Omd isch.“[4]
Middm Midlaid basuchdma s'Nochhaake und gridische, radionale Deng'ge zu vahinnare.
Naid Argumentum ad invidiam „Doin Kollesch hodd gsachd, dassma ä naiji Daadebonkg'g brauchen, um bessa zu soi. Awwa gugg mol, der krischd viel mehr G'hald als du, obwohl doch g'nauso viel schaffsd. Willschd den wirglisch unnaschdidze?“ Do werd onde Hass, Neid etc. unn on Vorurdeel abbelierd.
Schdolz, Aidelkaid, Schmaischelai Argumentum ad superbiam (z. B. Patriotismus, Nationalismus etc.)
  • „Make America Great Again!“ (Schbruch vum Donald Trump)
  • „Mir sinn doch gons efach die Beschde!“
Midd Schdolz werd die aischene Person odda Grubb uffg'werd unn ma konn sisch als was Bessares unn als iwwalesche fiehle.
Wud Rach
  • „Vagewaldischung ischä abschailisches Vabresche. Des sinn kä Mensche, sondan Tiere.“
  • „Hinna jeda Egg konn jemond middma Waff uff aisch lauwarenn. Deswesche hodd jeda s'Reschd ä Waff zu hawwe.“
Midde Wud, Rach etc. vasuchdma die Laid zu iwwazaische die Sach in die aischene Hend zu lesche unn selwa zu hondle. Domid vasuchdma zum Baischbiel a än Mob zu mobilisiere.

Bischa[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • Sternberg, R. J., III, H. L. R., & Halpern, D. F. (2007). Critical Thinking in Psychology. Cambridge University Press.
  • A. Schopenhauer, Eristische Dialektik oder Die Kunst Recht zu behalten. 1830/31. (Edition Arthur Hübscher (1966); Haffmans Verlag, Zürich 1983, ISBN 3-251-00016-0) gugschd bai Reclam
  • Charles Leonard Hamblin: Fallacies. Methuen London 1970, ISBN 0-416-14570-1 und ISBN 0-416-70070-5 (Taschenbuch), Neuauflage von 2004 bei Vale Press, ISBN 0-916475-24-7 (Taschenbuch).
  • Maurice A. Finocchiaro: Galileo and the Art of Reasoning. (Boston Studies in the Philosophy of Science, vol. 61.) Dordrecht 1980.
  • Hans. V. Hansen, Robert Pinto, Fallacies: classical and contemporary readings
  • Irving M. Copi, Carl Cohen, Introduction to Logic, 2010, 14. Auflage, Routledge, isbn 978-0205820375, oclc 862726425

Gugschd a uff[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Vawais[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  1. Gefühlsargument. In: Dein logischer Fehlschluss ist. Abgerufen am 22. Januar 2021 (deutsch).
  2. Appeal to Emotion. In: Logically Fallacious. Abgerufen am 22. Januar 2021 (englisch).
  3. 3,0 3,1 Robin L. Nabi, "Discrete Emotions and Persuasion," in "Persuasion and the Structure of Affect", The Persuasion Handbook, Sage Publishing, p. 292.
  4. 4,0 4,1 nach Normand Baillargeon: A short course in intellectual self-defense. Seven Stories Press, 2007, ISBN 978-1-58322-765-7, S. 79.