Unnaschied vunde Gschischde vun "Pfälzer Leberwurst"

Vun Wikipedia
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Melibokus (Dischbediere | Baidräsch)
Korregduare
Tara2 (Dischbediere | Baidräsch)
k tibo
Zail 1: Zail 1:
[[File:Pfälzer-Leberwurst.JPG|thumb|Pälzer Lewwerworscht, uffgschnidde un in em Kunschtdaam]]
[[File:Pfälzer-Leberwurst.JPG|thumb|Pälzer Lewwerworscht, uffgschnidde un in em Kunschtdaam]]
Die '''Pälzer Lewwerworschd''' is ä dradizionell in de [[Kurpalz]] un de [[Palz (Reg.Bez.)|Palz]] hergschtellti [[Kochworschd]] aus zermahlänem [[Wutz|Schwoineflesch]], zermahläna [[Lewwer]] un zermahlänem [[Schbegg]] sowie [[Zwiwelle]], [[Salz]], [[Gewerze]] un [[Kraida]], vun dännes wichtigschde de [[Marau]] is, där wu - näwwebai bemärgd - fär viel Pälzer Schbezialitäde tybisch un prächnd is. Annersch als die mehrschte sunschdiche [[Lewwerworschd|Lewwerwerschd]] - un gradsu wie viel hausmacher Lewwerwerschd - isse grau, wail kä [[Pekelsalz]] verwend werd.
Die '''Pälzer Lewwerworschd''' is ä dradizionell in de [[Kurpalz]] un de [[Palz (Reg.Bez.)|Palz]] hergschdelldi [[Kochworschd]] aus zermahlänem [[Wutz|Schwoineflesch]], zermahläna [[Lewwer]] un zermahlänem [[Schbegg]] sowie [[Zwiwelle]], [[Salz]], [[Gewerze]] un [[Kraida]], vun dännes wichdigschde de [[Marau]] is, där wu - näwwebai bemärgd - fär viel Pälzer Schbezialidäde tybisch un brächend is. Annersch als die mehrschde sunschdiche [[Lewwerworschd|Lewwerwerschd]] - un gradso wie viel hausmacher Lewwerwerschd - isse grau, wail kä [[Pekelsalz]] verwend werd.


== Allgemaines ==
== Allgemaines ==
Sie isch warm Del vun de Pälzer Variand vun de [[Schlachtplad]], werd awwer vor allem als [[Straichworschd]] uf [[Brot]] oda Bredsche gfuddert. Ibliche Zudate sin [[Essichgurge]] un schafer [[Senf]]. De Senf hilfd sehr de Speckadeel gud zu verdaue. Im Summer sin [[Radiesle]] ä dipischi Bailach.
Sie isch warm Del vun de Pälzer Variand vun de [[Schlachdblad]], werd awwer vor allem als [[Straichworschd]] uf [[Brod]] oda Bredche gfudderd. Ibliche Zudade sin [[Essichgurge]] un schafer [[Senf]]. De Senf hilfd sehr de Schbeggadeel guud zu verdaue. Im Summer sin [[Radiesle]] ä dipischi Bailach.


In de Palz hots frieher en Ring Pälzer Lewwerwursd un en Ring [[Grieweworschd]] (Blutworschd) baim [[Medzja]] fer Brodzaite (Zwischemahlzaite vun Handwerka, Bauawaita oda bai Feldabaite), awwer a fers Owendesse zu Kaffee gewe.
In de Palz hods frieher en Ring Pälzer Lewwerworschd un en Ring [[Grieweworschd]] (Blutworschd) baim [[Medzja]] fer Brodzaide (Zwischemahlzaide vun Handwerga, Bauawaida oda bai Feldabaide), awwer a fers Owendesse zu Kaffee gewe.


Ä schnelles Esse z. B. am Samschdah war die annerschwo unbekannt Vebindung vun denne zwe ach Hausmacher genannde Werschd mit Pellkartoffle ([[Gequellde mit weiße Kees|Gequellde]]) oda Brootkartoffele ([[Gebredelde]]). Die Werschd sin kalt zu de warme Kartoffele gesse worre. In naierer Zaid wern die Worschdstickle am End vum Broodprozess med erwärmd, wie ma es bai de [[Schlachtplat]] vun jeher kennd.
Ä schnelles Esse z. B. am Samschdah war die annerschwo unbekannd Vebindung vun denne zwe ach Hausmacher genannde Werschd mit Pellgardoffle ([[Gequellde mit weiße Kees|Gequellde]]) oda Broodgardoffele ([[Gebredelde]]). Die Werschd sin kald zu de warme Gardoffele gesse wor. In naierer Zaid wern die Worschdsdiggle am End vum Broodprozess med erwärmd, wie ma es bai de [[Schlachdbladd]] vun jeher kennd.


Während frieher bai hadda kerperlicher Ärwed ufm Feld, im Gade, im Wald, ufm Handwerksplatz oda baim Bau e fetti Zusammesedzung de Worschd besonders geliebt worre isch, werd sie hait tendenziell mit wennicha Fett hergstelld. Ä iblichi Zusammesedzung in ennere guude regionale Metzjarai beschdeed z. B. aus 49% Schwoineflesch, 28% Schwoinelewwer, Schwaineschbeck, Zwiwwele, Kochsalz un Gewerze. Die echd Pälzer Lewwerworschd, trodz de grau Farb, hot also wesentlisch mehr Lewweradeel als die maischde annere Leberwerschd, die oft realisdischa „Inneraienworschd mit Spure vun Lewwer“ heße sollde. De hohe Lewwerandeel beschdeed net bai mancher Konserv aus grooße Fleschfabrike mitm Ufdruck „Pälzer Lewwerworschd“, so dass sisch en Bligg ufs Etikett lohnd.
Während frieer bai hadda kerberlicher Ärwed ufm Feld, im Gade, im Wald, ufm Handwerkspladz oda baim Bau e feddi Zusammesedzung de Worschd besonders geliebd wor is, werd sie haid tendenziell mit wennicha Fedd hergschdelld. Ä iblichi Zusammesedzung in ennere guude regionale Medzjarai beschdeed z. B. aus 49% Schwoineflesch, 28% Schwoinelewwer, Schwaineschbegg, Zwiwwele, Kochsalz un Gewerze. Die echd Pälzer Lewwerworschd, drodz de grau Farb, hod also wesendlich mehr Lewweradeel als die maischde annere Leberwerschd, die ofd realisdischa „Inneraienworschd mit Spure vun Lewwer“ heße sollde. De hohe Lewwerandeel beschdeed ned bai mancher Konserv aus grooße Fleschfabrigge mitm Ufdruck „Pälzer Lewwerworschd“, so dass sich en Bligg ufs Edikedd lohnd.


== Schutz noch EU-Recht: die Diskussion ==
== Schutz noch EU-Rechd: die Diskussion ==
Bestrewunge aus [[Rhoiland-Palz]] fer de Pfälzer Lewwerworschd bai de EU Namens- un Gebietsschutz zu beatrage, stießen uf erbitterden Prodeschd aus [[Bade-Wirddebärsch|Baden-Wirtteberch]], wobai insbesonerre die [[Monnem|Mannem]]er Flescherinnung druf bestanne hot, dass ach in de Kurpalz diese Lewwerworschdstvariante dradizionel hergstellt werd. Nochdem die Pälzer Flescherinnung zunächst bschlosse hot, das Vorhawe zurückzustelle (wail viele Handwerksbetriebe eh nur in ihrm Umfeld verkaafe un ned bundes- oda EU-wait liefere) wurde vun de [[Hoggene]]r [[Cornelius GmbH]] im April 2006 ä Initiativ zur Grindung vun em Verband zur Unnerschutzstellung de Pälzer Lewwerwurst angekindischt. Die Hockenemer berufen sich druf, dass se mitm Amt [[Haidlbärsch|Haidlbärsch]] vom 13. Jahrhunnnert a ununterbroche bis 1803 de Herrschaft de Pfalzgrafe unnastanne sin.
Beschdrewunge aus [[Rhoiland-Palz]] fer de Pfälzer Lewwerworschd bai de EU Namens- un Gebiedsschudz zu beadrache, schdieße uf erbidderden Prodeschd aus [[Bade-Wirddeberch]], wobai insbesonerre die [[Mannem]]er Flescherinnung druf beschdanne hod, dass ach in de Kurpalz diese Lewwerworschdvariande dradizionell hergsdelld werd. Nochdem die Pälzer Flescherinnung zunächsd bschlosse hod, das Vorhawe zurückzuschdelle (wail viele Handwergsbedriewe eh nur in ihrm Umfeld verkaafe un ned bundes- oda EU-waid liefere) wurde vun de [[Hoggene]]r [[Cornelius GmbH]] im April 2006 ä Initiadiv zur Grindung vun em Verband zur Unnerschudzschdellung de Pälzer Lewwerworschd angekinichd. Die Hockenemer berufen sich druff, dass se midm Amd [[Haidlbärsch|Haidlbärch]] vom 13. Jahrhunnnerd a ununderbroch bis 1803 de Herrschafd vun de Pfalzgrafe unnasdanne sin.


Nach em Bericht vun de [[Rhainpalz]] vum 21. September 2007 hen sich die Pälzer un Kurpfälzer Metzga dort geänischt, dass de Verain [[Pfalz-Marketing]] des Verfahre fär die gsamde Region in die Hand nimmt. Gelänge des Vorhawe, wäre Pfälzer Lewwerworscht des erschde Produkt in Rhoinland-Palz mit Namensschutz, während Baden-Württembersch, z. B. mit [[Schwarzwälda Schinke]], sisch beraits in die Raih de EU-wait 700 Regione aus 16 Länner mit geschitzte Produkte aingeraiht hot.
Nach em Berichd vun de [[Rhaipalz]] vum 21. September 2007 hen sich die Pälzer un Kurpälzer Metzja dord geänichd, dass de Verain [[Palz-Margeding]] des Verfahre fär die gsamde Region in die Hand nimmd. Gelänge des Vorhawe, wäre Pälzer Lewwerworschd des erschde Produgd in Rhoinland-Palz mit Namensschudz, während Baden-Würddeberch, z. B. mit [[Schwazwälda Schinke]], sich beraids in die Raih de EU-waid 700 Regione aus 16 Länner mit geschidzde Produgde aingeraihd hod.


== Worschtfabrike in de Palz un de Kurpalz ==
== Worschdfabrigge in de Palz un de Kurpalz ==
Zusätzlisch zu denne noch zahlraische Handwerksbetriewe wird im Urschprungsgebiet die Pälzer Lewwerworscht vun folgende durschgehend middelständische Worschtfabrike hergstellt (2006):
Zusädzlich zu denne noch zahlraiche Handwergsbedriewe wird im Urschprungsgebied die Pälzer Lewwerworschd vun folgende durchgehend middelsdändische Worschdfabrigge hergeschdelld (2006):


*Wasgau Metzgerai GmbH, [[Bärmesens|Permasens]], 156 Mitarwaiter in de Fawwerik un 800 in de Filiale, 70 Mio. Euro Johresumsatz
*Wasgau Metzjerai GmbH, [[Bärmesens]], 156 Midawaider in de Fabrigg un 800 in de Filiale, 70 Mio. Euro Johresumsadz
*Kalnik, [[Billighaim|Billischhaim-Ingenhaim]], 51 Mio. Euro Jahresumsatz
*Kalnik, [[Billighaim|Billichhaim-Ingenhaim]], 51 Mio. Euro Jahresumsadz
*Fraier un Hörner, [[Offenbach an der Quaich|Offebach an de Quaich]], 20 Mitarwaiter im Schlachthof in [[Naischdadt|Naistadt an de Woistrooß]], waitere 65 in Filialen, 40 Mio. Euro Johresumsatz,
*Fraier un Hörner, [[Offenbach an der Quaich|Offebach an de Quaich]], 20 Midawaider im Schlachdhof in [[Naischdad an de Woistrooß]], waidere 65 in Filiale, 40 Mio. Euro Johresumsadz,
*Cornelius GmbH, Hockene, 30 Mitarwaiter, 5,6 Mio. Johresumsatz
*Cornelius GmbH, Hockene, 30 Midawaider, 5,6 Mio. Johresumsadz


== Rezepd vun em handwerklich Metzga ==
== Rezepd vun em handwergglich Metzja ==
Im Rahme vun de aktuelle Diskussion iwwer die Unaschudzstellung vun de Pfälzer Lewwerworscht als regionali Agrarschbezialitäd noch EU-Recht hot de [[Wachenhaim]]er Metzgarmaister Klaus Hambel de Regionalzaitung „Die Rheinpfalz“ sain Rezepd zur Verfiischung gestellt wie's bai Hausschlachtungen wg'machd erd.
Im Rahme vun de akduelle Diskussion iwwer die Unaschudzschdellung vun de Pfälzer Lewwerworschd als regionali Agrarschbezialidäd noch EU-Rechd hot de [[Wachenhaim]]er Metzjarmaischder Klaus Hambel de Regionalzaidung „Die Rheipalz“ sain Rezepd zur Verfiichung geschdelld wie's bai Hausschlachdunge g'machd werd.


Demnach werd für orischinal Pälzer Lewwerworscht verwend: 30 % Gewichtsadtele Schwainelewwer, 25 % magerer Schwainebauch, 25 % fedde Schainewamme, 7,5 % Koppflesch (Schwainebäckchen), 5 % Schwaineschulter, 5 % Flesch- un Kesselbetrieh, 2,5 % [[Zwiewwel]], als [[Gewerze]] [[Marau|Majoran]], [[Peffer]], [[Muskatnuß]], [[Koriander]], [[Nelke]], raines [[Schpaisesalz]] (kä [[Pekelsalz]], also ke [[Natriumnitrat]] un ke [[Natriumnitrit]]).
Demnach werd far orichinal Pälzer Lewwerworschd verwend: 30 % Gewichdsadele Schwainelewwer, 25 % magerer Schwainebauch, 25 % fedde Schainewamme, 7,5 % Kobbflesch (Schwainebäggchen), 5 % Schwaineschulder, 5 % Flesch- un Kesselbrieh, 2,5 % [[Zwiwwel]], als [[Gewerze]] [[Marau|Majoran]], [[Peffer]], [[Muschkadnuß]], [[Koriander]], [[Nelge]], raines [[Schbaisesalz]] (kä [[Pekelsalz]], also ke [[Natriumnidrad]] un ke [[Natriumnidrid]]).


Des Flesch werd angegart, die Lewwer werd roo dazugewe un mid denne Zwiewwele, denne Gewerze un dem Salz durch de [[Fleschwolf]] gedreht. Die Masse werd in ringförmische länglische Därm abgfilld un uf 80 Grad erhitzt. Alternativ werd es in Konservedose abgfilld un uf 100 Grad erhitzt. Sie sollte net in Gläser abgfillt werre, um die Werschd un ihre Arome vun de zerschdörende Wirgung vum UV-Lichd zu schidze.
Des Flesch werd angegard, die Lewwer werd roo dezugewe un mid denne Zwiwwele, denne Gewerze un dem Salz durch de [[Fleschwolf]] gedrehd. Die Masse werd in ringförmiche längliche Därm abgfilld un uf 80 Grad erhidzd. Aldernadiv werd es in Konservedose abgfilld un uf 100 Grad erhidzd. Sie sollde ned in Gläser abgfilld werre, um die Werschd un ihre Arome vun de zerschdörende Wirgung vum UV-Lichd zu schidze.
Die Worschd is zum sofordiche Vezehr beschdimmd un solld bloos korz im [[Kihlschrank]] ufbewahrd werre. Die Dose sollden zur Schonung vum Aroma ach im Kiehlschrank bis max. 10 Grad ufbewahrd werre, un zwar ned mehr als e halwes Johr.


Viele Metzja vekafen ach noch Werschd nach de äldere feddere Rezepde, bai denen nur 15 % Lewwer un endschprechend mehr Fedd verwend werd. Haid hod sich ned nur de Gschmack un wesche de viel laichdere Arwaid es Bederfnis de feffärmere Produkde zugewand, es wern haid faschd nur noch magere Schwoine angebode. Früher dageche wolld ma mechlischd fedde Schwoine un liebde fedde Werschd. Die Zudade zu enerre echde Pälzer Lewwerworschd sin also glaich, aber die Andele variieren.
Die Worschd is zum sofordische Verzehr beschdimmt un solld bloos korz im [[Kihlschrank]] ufbewahrt werre. Die Dose sollden zur Schonung vum Aroma ach im Kiehlschrank bis max. 10 Grad ufbewahrt werre, un zwar net mehr als e halwes Johr.

Viele Metzga verkafen ach noch Wersch nach de ältere fettere Rezepde, bai denen nur 15 % Lewwer un entschprechend mehr Fett verwend werd. Hait hot sich net nur de Gschmack un wesche de viel laichteren Arbait es Bederfnis de fettärmere Produkte zugewandt, es wern hait faschd nur noch magere Schwoine angebote. Früher dagege wollt man meglichst fette Schwoine un liebte fette Werschd. Die Zudate zu enerre echte Pälzer Lewwerworscht sind also glaich, aber die Andele variieren.


== Quellen ==
== Quellen ==
*Die Quell vun dem Ardikel isch de Ardikel in de daitsche Wikipedia, de vum Erschaudor vun dem pälzische Ardikel a angelescht worre is. Näheres gucke ner aisch bidde in de Versionsgeschischt vun dem Orischinalardikel a.
*Die Quell vun dem Adiggel is de Adiggel in de daidsche Wikipedia, de vum Erschdaudor vun dem pälzische Adiggel a angelechd worre is. Näeres gucke ner aich bidde in de Versionsgeschichd vun dem Orichinaladiggel a.
*Rezepd: Rhoipalz vum 21. April 2007
*Rezepd: Rhoipalz vum 21. April 2007


== Hiwais ==
== Hiwais ==
Dieser Ardikel isch in em Päzisch gschriewwe, wis in [[Schbaya|Schbaya]] gered werd, also [[Vorderpälzisch|Vorderpälzisch]]. In annere Dele vun de Palz klingts viilaischt es bissel annersch.
Dieser Ardikel isch in em Pälzisch gschriewwe, wis in [[Schbaya|Schbaya]] gered werd, also [[Vorderpälzisch|Vorderpälzisch]]. In annere Dele vun de Palz klingds viilaichd es bissel annersch.


== Guug a ==
== Guug a ==

Iwwa'awaidung vun 21:07, 22. Dez 2011

Pälzer Lewwerworscht, uffgschnidde un in em Kunschtdaam

Die Pälzer Lewwerworschd is ä dradizionell in de Kurpalz un de Palz hergschdelldi Kochworschd aus zermahlänem Schwoineflesch, zermahläna Lewwer un zermahlänem Schbegg sowie Zwiwelle, Salz, Gewerze un Kraida, vun dännes wichdigschde de Marau is, där wu - näwwebai bemärgd - fär viel Pälzer Schbezialidäde tybisch un brächend is. Annersch als die mehrschde sunschdiche Lewwerwerschd - un gradso wie viel hausmacher Lewwerwerschd - isse grau, wail kä Pekelsalz verwend werd.

Allgemaines

Sie isch warm Del vun de Pälzer Variand vun de Schlachdblad, werd awwer vor allem als Straichworschd uf Brod oda Bredche gfudderd. Ibliche Zudade sin Essichgurge un schafer Senf. De Senf hilfd sehr de Schbeggadeel guud zu verdaue. Im Summer sin Radiesle ä dipischi Bailach.

In de Palz hods frieher en Ring Pälzer Lewwerworschd un en Ring Grieweworschd (Blutworschd) baim Medzja fer Brodzaide (Zwischemahlzaide vun Handwerga, Bauawaida oda bai Feldabaide), awwer a fers Owendesse zu Kaffee gewe.

Ä schnelles Esse z. B. am Samschdah war die annerschwo unbekannd Vebindung vun denne zwe ach Hausmacher genannde Werschd mit Pellgardoffle (Gequellde) oda Broodgardoffele (Gebredelde). Die Werschd sin kald zu de warme Gardoffele gesse wor. In naierer Zaid wern die Worschdsdiggle am End vum Broodprozess med erwärmd, wie ma es bai de Schlachdbladd vun jeher kennd.

Während frieer bai hadda kerberlicher Ärwed ufm Feld, im Gade, im Wald, ufm Handwerkspladz oda baim Bau e feddi Zusammesedzung de Worschd besonders geliebd wor is, werd sie haid tendenziell mit wennicha Fedd hergschdelld. Ä iblichi Zusammesedzung in ennere guude regionale Medzjarai beschdeed z. B. aus 49% Schwoineflesch, 28% Schwoinelewwer, Schwaineschbegg, Zwiwwele, Kochsalz un Gewerze. Die echd Pälzer Lewwerworschd, drodz de grau Farb, hod also wesendlich mehr Lewweradeel als die maischde annere Leberwerschd, die ofd realisdischa „Inneraienworschd mit Spure vun Lewwer“ heße sollde. De hohe Lewwerandeel beschdeed ned bai mancher Konserv aus grooße Fleschfabrigge mitm Ufdruck „Pälzer Lewwerworschd“, so dass sich en Bligg ufs Edikedd lohnd.

Schutz noch EU-Rechd: die Diskussion

Beschdrewunge aus Rhoiland-Palz fer de Pfälzer Lewwerworschd bai de EU Namens- un Gebiedsschudz zu beadrache, schdieße uf erbidderden Prodeschd aus Bade-Wirddeberch, wobai insbesonerre die Mannemer Flescherinnung druf beschdanne hod, dass ach in de Kurpalz diese Lewwerworschdvariande dradizionell hergsdelld werd. Nochdem die Pälzer Flescherinnung zunächsd bschlosse hod, das Vorhawe zurückzuschdelle (wail viele Handwergsbedriewe eh nur in ihrm Umfeld verkaafe un ned bundes- oda EU-waid liefere) wurde vun de Hoggener Cornelius GmbH im April 2006 ä Initiadiv zur Grindung vun em Verband zur Unnerschudzschdellung de Pälzer Lewwerworschd angekinichd. Die Hockenemer berufen sich druff, dass se midm Amd Haidlbärch vom 13. Jahrhunnnerd a ununderbroch bis 1803 de Herrschafd vun de Pfalzgrafe unnasdanne sin.

Nach em Berichd vun de Rhaipalz vum 21. September 2007 hen sich die Pälzer un Kurpälzer Metzja dord geänichd, dass de Verain Palz-Margeding des Verfahre fär die gsamde Region in die Hand nimmd. Gelänge des Vorhawe, wäre Pälzer Lewwerworschd des erschde Produgd in Rhoinland-Palz mit Namensschudz, während Baden-Würddeberch, z. B. mit Schwazwälda Schinke, sich beraids in die Raih de EU-waid 700 Regione aus 16 Länner mit geschidzde Produgde aingeraihd hod.

Worschdfabrigge in de Palz un de Kurpalz

Zusädzlich zu denne noch zahlraiche Handwergsbedriewe wird im Urschprungsgebied die Pälzer Lewwerworschd vun folgende durchgehend middelsdändische Worschdfabrigge hergeschdelld (2006):

Rezepd vun em handwergglich Metzja

Im Rahme vun de akduelle Diskussion iwwer die Unaschudzschdellung vun de Pfälzer Lewwerworschd als regionali Agrarschbezialidäd noch EU-Rechd hot de Wachenhaimer Metzjarmaischder Klaus Hambel de Regionalzaidung „Die Rheipalz“ sain Rezepd zur Verfiichung geschdelld wie's bai Hausschlachdunge g'machd werd.

Demnach werd far orichinal Pälzer Lewwerworschd verwend: 30 % Gewichdsadele Schwainelewwer, 25 % magerer Schwainebauch, 25 % fedde Schainewamme, 7,5 % Kobbflesch (Schwainebäggchen), 5 % Schwaineschulder, 5 % Flesch- un Kesselbrieh, 2,5 % Zwiwwel, als Gewerze Majoran, Peffer, Muschkadnuß, Koriander, Nelge, raines Schbaisesalz (kä Pekelsalz, also ke Natriumnidrad un ke Natriumnidrid).

Des Flesch werd angegard, die Lewwer werd roo dezugewe un mid denne Zwiwwele, denne Gewerze un dem Salz durch de Fleschwolf gedrehd. Die Masse werd in ringförmiche längliche Därm abgfilld un uf 80 Grad erhidzd. Aldernadiv werd es in Konservedose abgfilld un uf 100 Grad erhidzd. Sie sollde ned in Gläser abgfilld werre, um die Werschd un ihre Arome vun de zerschdörende Wirgung vum UV-Lichd zu schidze. Die Worschd is zum sofordiche Vezehr beschdimmd un solld bloos korz im Kihlschrank ufbewahrd werre. Die Dose sollden zur Schonung vum Aroma ach im Kiehlschrank bis max. 10 Grad ufbewahrd werre, un zwar ned mehr als e halwes Johr.

Viele Metzja vekafen ach noch Werschd nach de äldere feddere Rezepde, bai denen nur 15 % Lewwer un endschprechend mehr Fedd verwend werd. Haid hod sich ned nur de Gschmack un wesche de viel laichdere Arwaid es Bederfnis de feffärmere Produkde zugewand, es wern haid faschd nur noch magere Schwoine angebode. Früher dageche wolld ma mechlischd fedde Schwoine un liebde fedde Werschd. Die Zudade zu enerre echde Pälzer Lewwerworschd sin also glaich, aber die Andele variieren.

Quellen

  • Die Quell vun dem Adiggel is de Adiggel in de daidsche Wikipedia, de vum Erschdaudor vun dem pälzische Adiggel a angelechd worre is. Näeres gucke ner aich bidde in de Versionsgeschichd vun dem Orichinaladiggel a.
  • Rezepd: Rhoipalz vum 21. April 2007

Hiwais

Dieser Ardikel isch in em Pälzisch gschriewwe, wis in Schbaya gered werd, also Vorderpälzisch. In annere Dele vun de Palz klingds viilaichd es bissel annersch.

Guug a

Websaide