Unnaschied vunde Gschischde vun "Vereinigte Staaten von Amerika"

Vun Wikipedia
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Escarbot (Dischbediere | Baidräsch)
Addbot (Dischbediere | Baidräsch)
k Bot: Migrating 250 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q30 (translate me)
Zail 73: Zail 73:
[[Kategorie:Verainischde Schdaade vun Ameriga]]
[[Kategorie:Verainischde Schdaade vun Ameriga]]


[[ab:Америка Еиду Аштатқәа]]
[[ace:Amirika Carékat]]
[[af:Verenigde State van Amerika]]
[[als:USA]]
[[am:አሜሪካ]]
[[an:Estatos Unitos]]
[[ang:Ȝeānedu Rīcu American]]
[[ar:الولايات المتحدة]]
[[arc:ܐܘܚܕܢܐ ܡܚܝܕܐ]]
[[arz:امريكا]]
[[as:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]
[[ast:Estaos Xuníos d'América]]
[[av:Америкалъул Цолъарал Штатал]]
[[ay:Istadus Unidus]]
[[az:Amerika Birləşmiş Ştatları]]
[[ba:Америка Ҡушма Штаттары]]
[[bar:Vaeinigte Staatn]]
[[bat-smg:JAV]]
[[bcl:Estados Unidos]]
[[be:Злучаныя Штаты Амерыкі]]
[[be-x-old:Злучаныя Штаты Амэрыкі]]
[[bg:Съединени американски щати]]
[[bi:Yunaeted Stet blong Amerika]]
[[bm:Amerika ka Kelenyalen Jamanaw]]
[[bn:মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র]]
[[bo:ཨ་མེ་རི་ཁ་རྒྱལ་ཕྲན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ།]]
[[bpy:তিলপারাষ্ট্র]]
[[br:Stadoù-Unanet Amerika]]
[[bs:Sjedinjene Američke Države]]
[[bxr:Амеэрикын Нэгэдэһэн Улас]]
[[ca:Estats Units d'Amèrica]]
[[cbk-zam:Estados Unidos de America]]
[[cdo:Mī-guók]]
[[ce:Ӏамерикан ХӀоьттина Мехкаш]]
[[ceb:Estados Unidos]]
[[chr:ᏌᏊᎢᏳᎾᎵᏍᏔᏅᏍᎦᏚᎩ ᎾᎿ ᎠᎺᏰᏟ]]
[[chy:United States]]
[[ckb:ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا]]
[[co:Stati Uniti d'America]]
[[crh:Amerika Qoşma Ştatları]]
[[cs:Spojené státy americké]]
[[csb:Zjednóné Kraje Americzi]]
[[cu:Амєрїканьскꙑ Ѥдьнѥнꙑ Дрьжавꙑ]]
[[cv:Америкăри Пĕрлешӳллĕ Штатсем]]
[[cy:Unol Daleithiau America]]
[[da:USA]]
[[de:Vereinigte Staaten]]
[[diq:Dewletê Amerikayê Yewbiyayey]]
[[dsb:Zjadnośone staty Ameriki]]
[[dv:އެމެރިކާ]]
[[dz:ཡུ་ནའིཊེཊ་སི་ཊེས]]
[[ee:United States]]
[[el:Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής]]
[[eml:Stat Unî]]
[[en:United States]]
[[eo:Usono]]
[[es:Estados Unidos]]
[[et:Ameerika Ühendriigid]]
[[eu:Ameriketako Estatu Batuak]]
[[ext:Estaus Unius]]
[[fa:ایالات متحده آمریکا]]
[[ff:Dowlaaji Dentuɗi]]
[[fi:Yhdysvallat]]
[[fiu-vro:Ameeriga Ütisriigiq]]
[[fo:USA]]
[[fr:États-Unis]]
[[frp:Ètats-Unis d’Amèrica]]
[[frr:Feriind Stoote foon Ameerikaa]]
[[frr:Feriind Stoote foon Ameerikaa]]
[[fur:Stâts Unîts di Americhe]]
[[fy:Feriene Steaten]]
[[ga:Stáit Aontaithe Mheiriceá]]
[[gag:Amerika Birleşik Devletläri]]
[[gan:美國]]
[[gd:Na Stàitean Aonaichte]]
[[gl:Estados Unidos de América - United States of America]]
[[glk:آمریکا]]
[[gn:Tetã peteĩ reko Amérikagua]]
[[got:𐌱𐌰𐌽𐌳𐌰𐍂𐌴𐌹𐌺𐌾𐌰]]
[[gu:સંયુક્ત રાજ્ય અમેરિકા]]
[[gv:Steatyn Unnaneysit America]]
[[ha:Amurika]]
[[hak:Mî-koet]]
[[haw:‘Amelika Hui Pū ‘ia]]
[[he:ארצות הברית]]
[[hi:संयुक्त राज्य अमेरिका]]
[[hif:United States]]
[[hr:Sjedinjene Američke Države]]
[[hsb:Zjednoćene staty Ameriki]]
[[ht:Etazini]]
[[hu:Amerikai Egyesült Államok]]
[[hy:Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]
[[ia:Statos Unite de America]]
[[id:Amerika Serikat]]
[[ie:Unit States de America]]
[[ie:Unit States de America]]
[[ig:Njikota Obodo Amerika]]
[[ik:United States of America]]
[[ilo:Estados Unidos iti Amerika]]
[[io:Usa]]
[[is:Bandaríkin]]
[[it:Stati Uniti d'America]]
[[iu:ᐊᒥᐊᓕᑲ]]
[[ja:アメリカ合衆国]]
[[jbo:mergu'e]]
[[jv:Amérika Sarékat]]
[[ka:ამერიკის შეერთებული შტატები]]
[[kaa:Amerika Qurama Shtatları]]
[[kab:Iwunak Yedduklen]]
[[kbd:Америкэ Штат Зэгуэт]]
[[ki:United States]]
[[kk:Америка Құрама Штаттары]]
[[kl:Naalagaaffeqatigiit]]
[[km:សហរដ្ឋអាមេរិក]]
[[kn:ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]
[[ko:미국]]
[[koi:Америкаись Ӧтлаасьӧм Штаттэз]]
[[krc:Американы Бирлешген Штатлары]]
[[ksh:Vereenichde Staate van Amerika]]
[[ku:Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê]]
[[kv:Америкаса Ӧтувтчӧм Штатъяс]]
[[kw:Statys Unys]]
[[ky:Америка Кошмо Штаттары]]
[[la:Civitates Foederatae Americae]]
[[lad:Estatos Unitos d'Amerika]]
[[lb:Vereenegt Staate vun Amerika]]
[[lbe:Американал ЦачӀунхьу Штатру]]
[[lez:Америкадин Садхьанвай Штатар]]
[[lg:Amereka]]
[[li:Vereinegde State van Amerika]]
[[li:Vereinegde State van Amerika]]
[[lij:Stati Unïi d'America]]
[[lmo:Stat Ünì d'America]]
[[ln:Lisangá lya Ameríka]]
[[lt:Jungtinės Amerikos Valstijos]]
[[ltg:Amerikys Saškierstuos Vaļsteibys]]
[[lv:Amerikas Savienotās Valstis]]
[[map-bms:Amerika Serikat]]
[[mdf:Америконь Соткс]]
[[mg:Etazonia]]
[[mhr:АУШ]]
[[mi:Hononga-o-Amerika]]
[[mk:Соединети Американски Држави]]
[[ml:അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ]]
[[mn:Америкийн Нэгдсэн Улс]]
[[mr:अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने]]
[[mrj:Америкын Ушымы Штатвлӓжӹ]]
[[ms:Amerika Syarikat]]
[[mt:Stati Uniti tal-Amerika]]
[[mwl:Stados Ounidos de la América]]
[[my:အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု]]
[[myv:Американь Вейтьсэндявкс Штаттнэ]]
[[mzn:متحده ایالات آمریکا]]
[[na:Eben Merika]]
[[nah:Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān]]
[[nap:State Aunite d'Amereca]]
[[nds:USA]]
[[nds-nl:Verienigde Staoten van Amerika]]
[[ne:संयुक्त राज्य अमेरिका]]
[[new:संयुक्त राज्य अमेरिका]]
[[new:संयुक्त राज्य अमेरिका]]
[[nl:Verenigde Staten]]
[[nn:USA]]
[[no:USA]]
[[nov:Unionati States de Amerika]]
[[nrm:Êtats Unnis d'Améthique]]
[[nso:United States of America]]
[[nv:Wááshindoon Bikéyah Ałhidadiidzooígíí]]
[[oc:Estats Units d'America]]
[[om:USA]]
[[or:ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା]]
[[os:Америкæйы Иугонд Штаттæ]]
[[pa:ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ]]
[[pag:United States]]
[[pag:United States]]
[[pam:Estados Unidos]]
[[pap:Estadonan Uni di Merka]]
[[pcd:États-Unis Anmérikes]]
[[pdc:Amerikaa]]
[[pih:Yunitid Staits]]
[[pl:Stany Zjednoczone]]
[[pms:Stat Unì d'América]]
[[pnb:امریکہ]]
[[ps:د امریکا متحده ایالات]]
[[pt:Estados Unidos]]
[[qu:Hukllachasqa Amirika Suyukuna]]
[[rm:Stadis Unids]]
[[rn:Leta z’Unze Ubumwe za Amerika]]
[[ro:Statele Unite ale Americii]]
[[roa-rup:Vãsãliili Diadunu ali Americhia]]
[[roa-tara:Statère Aunìte d'Americhe]]
[[ru:Соединённые Штаты Америки]]
[[rue:Споєны Штаты Америцькы]]
[[rw:Leta Zunze Ubumwe z’Amerika]]
[[sa:संयुक्तानि राज्यानि]]
[[sah:Америка Холбоһуктаах Штааттара]]
[[sc:Istados Unidos de Amèrica]]
[[scn:Stati Uniti]]
[[sco:Unitit States]]
[[sd:آمريڪا]]
[[se:Amerihká ovttastuvvan stáhtat]]
[[sg:ÂKödörö-ôko tî Amerîka]]
[[sh:Sjedinjene Američke Države]]
[[si:ඇමරිකානු එක්සත් ජනපදය]]
[[simple:United States]]
[[sk:Spojené štáty]]
[[sl:Združene države Amerike]]
[[sm:Iunaite Sitete o Amerika]]
[[sn:United States of America]]
[[so:Mareykanka]]
[[sq:Shtetet e Bashkuara të Amerikës]]
[[sr:Сједињене Америчке Државе]]
[[srn:Kondre Makandrameki]]
[[ss:IMelika (live)]]
[[stq:Fereende Stoaten fon Amerikoa]]
[[su:Amérika Sarikat]]
[[sv:USA]]
[[sw:Marekani]]
[[szl:Zjednoczůne Sztaty]]
[[ta:அமெரிக்க ஐக்கிய நாடு]]
[[te:అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు]]
[[tet:Estadu Naklibur Sira Amérika Nian]]
[[tg:Иёлоти Муттаҳидаи Амрико]]
[[th:สหรัฐอเมริกา]]
[[tk:Amerikanyň Birleşen Ştatlary]]
[[tl:Estados Unidos]]
[[tn:USA]]
[[to:Puleʻanga fakatahataha ʻAmelika]]
[[tpi:Ol Yunaitet Stet]]
[[tr:Amerika Birleşik Devletleri]]
[[ts:United States]]
[[tt:Америка Кушма Штатлары]]
[[tw:USA]]
[[ty:Fenua Marite]]
[[udm:Америкалэн Огазеяськем Штатъёсыз]]
[[ug:ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى]]
[[uk:Сполучені Штати Америки]]
[[ur:ریاستہائے متحدہ امریکہ]]
[[uz:Amerika Qoʻshma Shtatlari]]
[[vec:Stati Unii de ła Mèrica]]
[[vep:Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad]]
[[vi:Hoa Kỳ]]
[[vls:Verênigde Stoaten van Amerika]]
[[vo:Lamerikän]]
[[wa:Estats Unis]]
[[war:Estados Unidos]]
[[wo:Diiwaan yu Bennoo]]
[[wuu:美国]]
[[xal:Америкин Ниицәтә Орн Нутгуд]]
[[xh:IYunayithedi Steyitsi]]
[[xmf:ამერიკაშ აკოართაფილი შტატეფი]]
[[yi:פאראייניקטע שטאטן פון אמעריקע]]
[[yo:Àwọn Ìpínlẹ̀ Aṣọ̀kan Amẹ́ríkà]]
[[za:Meijgoz]]
[[zea:Vereênigde Staeten]]
[[zh:美国]]
[[zh-classical:美國]]
[[zh-min-nan:Bí-kok]]
[[zh-yue:美國]]
[[zu:IMelika]]

Iwwa'awaidung vun 22:07, 7. Mäa 2013

Flagg vun de Verainischde Schdaade
Kard vun de Verainischde Schdaade

Die Verainischden Schdaaden vun Ameriga (engl. United States of America, korz USA), odda korz Verainischde Schdaade , monschmol aa eefach nur Ameriga (obwohl des aigendlisch de gonze Kondinend bezaischned, uff dem die USA liesche) sinn en Schdaad in Nordameriga. Die greeschd Schdadt vun de USA iss New York, die Haubdschdadt is Washington, D.C.. Midd ner Fläsch vun 9.629.091 sinn die USA des driddgreeschde Lond uff de Weld. Zamme midd ner Bevelkerungsozahl vun 310.955.497 henn se ä Bevelkerungsdischd vun 32 Oiwuhner/km². Der jetzische US-Präsident is Barack Obama vun de Demokrade, de eerschd Farbiche ("Afro-Amerigana") in däm Amd.

Die USA beschdehe aus 50 Bunnesschdaade, vun der Fläsch her greeschde davunn iss Alasga midd ner Fläsch vun 1.717.854 km², vun der Oiwuhnerozahl her iss es Kalifornie midd 37.253.956 Oiwuhner.

Die Verainischden Schdaaden sinn aus de 13 Kolonie in Ameriga hervorgange, die sisch am 4.Juli 1776 vum Verainischde Keenigraisch unabhängisch erglärd henn. De 4.Juli iss hait aa de Nadsionalfaierdaag vun de Verainischde Schdaade.

Die USA henn koi Amdsschbrooch, awwa Englisch iss vorherrschend, Schboonisch iss vor allem im Siedweschde verbraided. Danewwe gibds Schbrooche vun de Indioner unn Oiwanderer. In de Verainischde Schdaade werd vor allem in de Bunnesschdaade Pennsylvania, Ohio unn Indiana Pennsilfaanisch Deitsch gebabbeld, en daitsche Dialeggd, der haubdsäschlisch uffs Pälzische uffbaud.

Geografie

Die Verainischde Schdaade grenze im Norde an Kanada unn im Siede an Mexiko, wobai die grenzzu Kanada die greeschd Grenz zwische zwee Schdaade iss. Die Grenz zwische zu Mexiko iss schdreng bewachd, damid do kee illegale Oiwanderer naikumme. Im Oschde vun de USA lieche die Atlanzikschdaade, die, außa Pennsylvania unn Vermont, am Atlantik lieche. Pennsylvania unn Vermont werre deswege zu de Atlantikschdaade gezähld, wail es gschischdlisch unn kulturell mid de onnere verbunne isch.

Im Weschde vun de Atlantikschdaade ziehe sisch die Appalache vun Maine im Norde noch Georgia im Siede. Wesdlisch devu liege die Midwest-Schdaade reladiv flach. im Norde liege die Große Seee, de greeschd devu iss de Owwere See. De Ösdlische Dääl vun de Midwesd-Schdaade hot ä ähnlische Vegetadsion wie Airopa, de Weschde dogege iss vun Schdebbe gebrägd. Dorsch die Midwesd-Schdaade fließd aa de Mississippi, eena vun de greeschd Fliss uff de Weld.

Siedlisch vun de Siedschdaade lieche die Siedschddaade, zu denne aa en paar Atlantischdaade gezähld werre. Die um gewwe de Golf vun Mexiko umgewwe.

Wesdlisch vun de Midwesd- unn Siedschdaade liege die Wesdschdaade mid de Rocky Mountains, die sich vun Mexiko bis Kanada ziehe. Wesdlisch vun de Rocky Mountains lieche die Gebirgische Großregione großes Begge unn Plateau. In de siedlische Wesdschdaade sinn aa Wiesde vabraided.

Zu de Verainischde Schdaade kehrd noch die Exklav Alasga am Pazifik unn Nordpolarmeer, welle zum greeschd Dääl gebirgisch iss. Do liechd aa de Mount McKinley odda Denali, midd 6187 Medan de heggschd Berg vun Nordameriga. De Bunnesschdaad Hawai'i liechd uff mehrere Vulganinsle.

Klima

Im Nordoschde vun de Lower 48 herrschd en gemäßischdes Klima, waida Londoiwärds iss es kondinendal an de Oschdkisd maritim. Im Siedoschde herrschd en subtropisches Klima. Am Siedzibbl vun Florida unn Hawai'i herrschd aa en trobisches Klima. An de Siedlische Weschdkisd herrschd en mediterranes Klima, an de nordwesdlische Kisd unn dem siedlische Alasga herrschd en marines Wesdkischdeklima. Im Landesinnere vun de Wesdschdaade herrschd en troggenes Schdebbeklima unn Wiesdeklima. Alpines Klima herrschd in de Hochgebirge vor. Im Norde unn de Midd vun Alasga herrschd polares Klima.

Gschichde

Bsiedlung, Land"erwerb"

Die erschde Mensche sinn von de Landbrigg Beringia riwwer noch Ameriga kumme unn henn aa die Verainischde Schdaade bsiedeld. Als de Columbus Ameriga wiedaenddeggd hot, hot die Erowwerung vum ameriganische Dobblkondinend dorsch die Airopäer begonne, vun dem aa die haidische Verainischde Schdaade nedd verschond worre sinn. Die Englänner henn do ab em Õõfong vum 17. Johrhunnerd ihr Kolonie an de Oschdkiesd gegrinded. Die Oihaimische henn de Kolonischde baim Õõbaue geholfe, ansunschde wäre die krebierd, wail die Oiropäer es nedd gewehnd sinn, sisch in enerer Wildnis fern vun de neggschd airopäische Zivilisadsion niedazulasse. Zum Dong henn se die Indioner mid de Pogge õõgschdeggd. Aa die Franzoose sinn vun Norde her oigedrunge unn henn die haidische Schdaade im middlere Weschde besedzd. Die Schbanier henn die haidische Siedwesdlische unn tailwais Siedschdaade oigenumme.

Sezessionskriesch

Weldkrieche

Bolidig

Vawaldung

Die Verainischde Schdaade henn en Zwee-Bardaie-Sischdem, des heeßd, dass nur zwee Bardaie in die Regierung gewähld werre kenne unn aa nur eeni devu jewails regierd. In de USA sinn des die Demokrade, welle ä lings-liberali Bolidig verfolge unn die Rebubliganer, welle ä rechds-konservadivi Bolidig verfolge. Kleenere Bardaie sinn unbedaidend.

Außebolidig

Innebolidig

Bolidisch Gliedarung

Als federaler Schdaad beschdehe die USA aus 50 Bunnesschdaade, die all ihr aischene Regierung unn Barlamend hawwe. Die unnergliedere sisch maischdens wiedarum in Counties, welle mid daitsche Krääs zu vaglaische sinn. Die unnerdaile sisch wiedarum in Gemainde. Neewe de Bunnesschdaade gebbds noch die Außegebiede wie z.B. Puerto Rico unn de Bunnesdischdriggd District of Columbia mid de Haubdschdadt Washington.


Milidär

Rüschdungsausgaawe im Vaglääsch zu onnere Schdaade

Die Schdraidkräffd vun de Verainischde Schdaade (United States Armed Forces) diene zum Schudz vum Häämatlond unn zum Ahald vun de globale Hegemonie. Midd 1,5 Millione Soldade henn die USA noch de VR Schina die zweddgreeschd Schdraidmachd uff de Weld. Die Soldade mache en Õõdail vun 0,46% an de Gsamdbevelgarung (zum Vaglääsch: in Daitschlond sinn ner 0,25 % vun de Bevelkerung Soldade). Die Schdraidkräfd dääle sisch in drai Däälschdraidkräffd uff: Die Army (Heer), die Air Force (Lufdwaff) unn die Navy (Marin). Im Rahme vun de Kriechsphilosophie hot es Milidär viele Kriechsvabresche begånge un des is aach de Grund, warum daßse de Innanadzionale Grichdshof ned ååärkänne wolle: wail se gonz genau wisse, daßse doo ned uugschore devun kääme.

Ä Hercules-Maschien

Es US Milidär verfiechd iwwer Base uff de gonze Weld unn besidzd viele Schiff unn Flugzaisch, konn desweege schnell ausrigge. Des is needisch um die imperialisdische Kriechsphilosophie dorschzusedze. Die Guantanamo Bay Naval Base vun de Marin befind sisch uff Kuba in de Schwäänebuchd, do werre viele Lait als "Terrorischde" gfonge ghalde unn gfoldad. Die Ramstein Air Base vun de Lufdwaff befind sisch uff de Gemargung vun Ramschdää-Miesebach, midde nin de Palz. Hait schdarde unn lande do Hercules-Maschiene, welle die Soldade im Nahe Oschde vasorge. Do in de Näh isses Londschdula Landstuhl Regional Medical Center vum Heer, nen Krongehaus, welles noch Ramschdää oigflochene Soldade behondeld. Uff daitschem Gebied befinne sisch aa noch viele amerikanische Kaserne aus de Besadzungszaid, die werre awwa zurzaid abgebaud. Zurzaid sinn noch 96.000 Soldade in Airopa schdadsionierd 64.300 devuu in Daitschlond.

Wärdschafd

Die Wärdschafd vun de Verainischde Schdaade gild mid em BIP vun 14,1 Billione US-Dollar als die greeschd Volgswärdschafd vun de Weld unn hot mid 46.460 Dollar de achthechsd BIP pro Kopp. Des Wärdschafdswaggsdum hot im Johr 2007 bedrage 2,2% (Daitschlond: 3,5%) unn die Infladsionsrad hot bai 2,8 % gelege. Die Pro-Kopp-Vaschuldung liechd bai 46.380. Dodemid henn die USA ä Gsamdvaschuldung vun 14.441 Billione US-Dollar, was 98% vum BIP isch. Die USA sinn dodemid faggdisch blaide. Zurickzuführe isch die Vaschuldung uff die selbschdvaschuldede Wärdschafdskris unn die iwwerheblische Kriegsbolidig, die aigendlisch die Wärdschafd schdärge solld (siehe Wärdschafdsimberialismus). Die offizielle Arwaidslosichkaidskwod liechd bai 10,2%, do die Zahle in de USA nedd genau erhoowe werre, konn mer vun 17,5 % ausgehe.

Kolonie, annekdiarde Gebiede

Krieche un Kriechsphilosophie

Imperialismus

Dorsch die viele Krieche vun de Verainischde Schdaade lässd sisch en Imberialismus herausleese. Do sisch die USA in die Õõgelegehaide vun onnere Schdaade aimische unn iwwerall ihr Soldade hieschigge, hawwe se die Hegemonie iwwer onnere Schdaade.

Wirdschafdsimperialismus

En wischdische Asbeggd vum Imberialismus iss de Wärdschafdsimberialismus. Do die ameriganische Unnernemme unn Bange Ongschd vor Kris hawwe, muss de Schdaad mehrere Gebiede uff de Weld, unn do vor allem die Rohschdoff, sischan. Krieg iss do en wischdisches Middl (siehe Kriech).

Websaide

Said vun de Reschierung vun de USA