Wort:Pälza Ausdrigg

Pälza Ausdrigg sin all die Pälza Wärda, wu kää Synonyme un aach kää Schimpfwerda sin. Kappes z. B. ghead in Synonyme (Uusinn) un hiahea fär "Kraut", "Kohlkopp".

A

• Abbord sachdma fas Klo.
• allegebod sachdma z. B. „Mensch kumm doch nedd allegebod“ (alla kumm nedd dauwernd).
• allegeridd gugschd bai allegebod.
• arrisch sachdma, woma was vaschderge will: "Des gfalldma jedz awwa arrisch gud" odda "Drausse isches awwa arrisch kald".
• ausglabuschdre heesd ebbes aushegge odda a ausnonnanemme.
• Awai heesd soviel wie "Jezad", awa das heesd jo noch gaanix, weil: wann wea seed: "Awai gehma fatt!!", dann kamma das ganit wörtlich iwwersedse weil die, wo när Hochdaidsch verschdehn, dodemit nix aafange kenne.

B

• babbe/babbisch isch gleewe/gleewrisch (des babbd awwa odda des Gudsl isch babbisch).
• Babbedeggel uff daitsch Karton.
• Babbel uff daitsch Matsch.
• Bänsel ischn „Pinsel“.
• badduh heesd soviel wie "durchaus", "unbedingt" (woans badduh so hawwe wilschd).
• bebbare isch grummle.
• Beddl isch wasma zu draache hodd (isch schmaissda de Beddl hie).
• Berschel saachdma zum Kerl als Waanung (Baß blos uff Berschel).
• Bischbare uff Daitsch "flüstern".
• Bizzla sachdma zum naije Woi.
• Blagge ischn Flegg.
• Blimcheskaffee is e dermase dinner Malzkaffee (Kaffeeersadz), daß ma segar bei voller Tass es Muschder uff em Tasseboddem sihn kann.
• Blotza sachdma zum Hinnare un blotze losse womma was hodd falle losse.
• Blodse sachdma womma änni raache dud.
• Bluns is ä Grieweworschd in änärem digge Daam un bleed Bluns hodma zunea bleedi Fraa g'sachd.
• Bobbeschees waa ä Kinnaschees fär Bobbe
• Bobbekisch sachdma fa ä Kisch fa Bobbe.
• Bobblsche waa ä Glääkindl, vunde Vaniedlischung vun Bobbe
• Bobbe sin haid noch es menscheähnlisch Schbielzaich
• Bobbes sachdma a zum Hinnare.
• Borsch ischn junga Kerl.
• Bossler ischn Baschdler
• Brie uff Daidsch Brühe. Sachn Laid z. B. „Hab isch ä Brie im Bauch“ un meenen, dassen s’Esse im Maache lische dud.
• Bredullje saachdma, womma Broblem hodd oda b’drengd wead (Bischd inde Bredullje?).
• Buggs isch ä Unnahos
• bussiere hessd, dassma midd jemond zsomme isch.
• Buzze sachdma fas Uffrome odda fa'n Nasepobel odda awwa fa irschdwas glänes dreggisches.

D

• Dea'reffl isch jemond, wu dinn isch.
• daab sachdma wonn jemond nix here dud, donn ischa daab.
• dabbisch - bleed, "Wonnse määne se habbe änn Dabbischa vor sisch, kummese bei mia groad onde Rischdische"
• daddsche ofasse, z. B. "muggschd alles odaddsche?"
• Debbisch sachdma a zu änna Wolldegg, mid dea ma sisch im Winda noch zusedzlisch zudegge dud (än Debbisch im Bedd).
• Deez saachdma zum Kobb.
• Dengle saachdma zum Baischbiel fas runnadengle vun Walniss.
• dewedda heesd uff Daidsch „dagegen“.
• dodewedda gugschd bai dewedda.
• dormelisch uff Daidsch „schwindlig“.
• Dresch sinn Schleesch, z. B. willschd Dresch hawwe?.
• driedze wonn jemond dauwand oogonge wead (hodda disch widda g’driedzd?).
• driwweliere hesd nerschle.
• Duggmaiser isch jemond, wu sisch unna die Meenung vunn onnare duggd.
• dummle hesd sisch beaile (z. B. dummel disch).
• Dudd isch än Baidl.

F

• Feaz sinn Widz odda Bledsinn (Dea hodd bloos Feaz im Kobb).
• Feng krische hen Kinna g'sachd, wense vaklobbd worre sin.
• Fissemadende sinn Färz, wude Laid oifalle dun.
• fuxe saachdma, womma sisch ärschare dud (des fuxd misch jedz awwa).

G

• G'begsl saachdma zum Woihnachdsg'begg.
• G'deens saachn Pelsa dzu, wonna meene dud, daß än onnare iwwameesisch Uffhewe um ebbes mach dud, wasses em ga ned wead isch. Donn frochda viellaischd "Was ischn des faä G'dehns?" un meend, "heama uff". S'wärds ofd aach wies niedadaidsche Gedöns fär Radau vawend.
• Geesegischda isch noch schlimma alsde Gischda.
• Gischda sachdma z. B. do krischd die awwa de Gischda un meend, do krischd enni Ongschd iwwa.
• Gloa sachdma womma was gud finne dud (des isch awwa gloa).
• Gosch sachma zum Mund (z. B. hald doi Gosch).
• Gorschel ischde Hals.
• Graddl saachdma z. B. do konschd awwa de Graddl grische odda do hodda de Graddl grischd un meend des isch doch zum dfulaafe.
• Griwwl odda Griffl: Finga
• Grumbeagnebb: hän frija in Schbaija Glees keese, wuma aus Grumbeere g'machd kabd hodd.
• Grumbeagnebb: hän frija in Schbaija Glees keese, wuma aus Grumbeere g'machd kabd hodd.
• Gruschd isch uunedisches Zaisch.
• Gudsel sinn Siesischkaide zum Ludsche.

H

• Haffe ischn Topp.
• Hing’gel isch ä Huhn odda a iwwadredi Fraa.
• Hubsa ischn Schbrung.
• hubse sachdma womma schbringe dud.
• hudle ebbes schnell unn schlombisch mache
• Hutzl ischn Toannezapfe

J

• Jesses sachdma zum Baischbiel womman Schregg krische dud odda iwwaraschd wead.
• juggle wonn sisch jemond uuruisch hie unn hea beweschd.

K

• Kappes: Kohlkopp
• Kligga isch ä Murmel (z. B. Kliggales schbiele)
• Klor heesd, daß ebbes guud isch (z. B. des isch jedz awwa klor)
• Knärzl / Knärzje: Brodooschnidd
• Knibbel ischn Knoode, awwa willschd Knibbel hawwe frochd, ob Dresch hawwe willschd
• Krodze/Krudze de Abbelkrodze/Abbelkrudze ischs Keang'hais vum Abbel
• Krodzlisch meend, dass ebbes neeme schää ausseje dud unn z. B. Kalkflegge odda Riggschdänd vun Dregg hodd odda im schlimmschde Fall vaschimmld isch
• Krottle saachdma bai Naischadt unn inde Siedpalz fa kriesche, krawwle odda kleddare (uffde Dachstuhl nuffkrottle, der isch so fix un ferdisch, der konn nemme krottle)
• Krumbel isch ä Schderung, ma sachd z. B. „mach jedz nedd de Krumbel noi“

L

• laadsche z. B. sollischda änni laadsche? womma a Ohrfaisch odrohd.
• Ledz sachdma, wonn was falsch gonge isch odda ma vawiad isch (z. B. jedz bin isch ledz).

M

• Migg midd Migge mänd än Pelza Schnooge odda ä Fliesche.
• Moschkopp (Plural Moschkepp): n riesischa Kopp
• mummle z. B. sisch innä Degg oimummle
• Muus isch vamadschdes Obschd

N

• Nexe uff Daitsch "necken".

O

• oidulfe sachdma wonnse sisch viel Pafiem iwwaschiddn.

P

• paduu uubedingd, z. B. "des hoschd jedz awwa paduu mache misse".
• Peasching sachdma zude Pfirsich.
• Midd Piffedeggel driggma aus, dass ebbes vagesse konschd.
• Pund hoddma fa ä halwes Kilo gsachd.

Q

• Quedsche sinn Zwetschen
• Quedschekuche guggschd bai Quedsche
• Quedschkommod: uff standardaitsch Ziehharmonika

R

• Reff odda Reffl isch ä uuadragdivi Fraa
• Raidschul isch ä Karusell
• runnabuzze saachma fa än Oaschiss (denn du isch runnabuzze)

S

• Saija sachdma zu äm Siewb.
• Schbidzgligga ischn Schbidzbuu odda Schlitzohr
• Schdumbe sachdma zu äm Reschd odda ä iwwrischgbliwenes Schdigg.
• Schdorze sachdma zu äm Stumpf.
• Scheel schief, z. B. gugg nedd so scheel.
• schinond sachdma zu äm odda änna, wu schischdan isch.
• schirga sachdma wonn was faschd gäklabbd hodd.
• Schlewwere sachdma woann Laid viel iwwa b'longloses Zaisch redde dun.
• Schlingel sachdma zum Griff, alla zum Baischbiel de Fenschdaschlingel.
• Schlorbse sachdma wonn die Laid baim Geje die Fiess nedd hewe dun.
• Schlotze sachdma fas Schlegge (z. B. än Bolle Ais zum glaischschlotze).
• Schludzle uff Daidsch uugfähr Saugen.
• Schneeges sinn Siesischkaide un schneege wommase esse dud.
• Schnorres ischn Owwalibbabart
• Schombel sachdma zum Kroom.
• Suggle gugschd bai Schludzle.

U

• Uumuus: womma äm Uumuus mache dud, hodda viel Erwedd.

V

• vaschommariere: ebbes vauuschdalde odda in ebbes Schromme noi mache.
• vaschlewwere: womma iwwam schlewwere die Zaid vagesse dud odda womma sisch beim Esse vasuddeld.

W

• Wärsching: Kopp vun näm Mensche. Aigentlisch määnd Wärsching (standardaitsch Wirsing) ä spezielli Art vum G'mieskohl
• Wee: sinn Schmerze (z. B. Koppwee odda Maachewee)
• Weschscher: n grooßa kräfdischa Kärl odda n'große Gescheschdond odda awwa ä safdischi Oafaisch odda Schlach
• Worgse uff Daidsch Würgen

Z

• Zibbelmidz ischä Midz midm „Zipfel“
• zobble heesd uff Hochdaidsch "zupfen"
• Zoddle sinn uugfleschde Hoa odda a n'schleschde Hoaschnidd
• Zornniggl isch änn Mensch, wo laischd zornisch wädd