Christoph Lehmann

Vun Wikipedia
Dialegd: Schbaimarisch
Ausgawe der Schbaijarer Chronik Lehmanns

De Christoph Lehmann (* 1568 in Finschdawalde; † 20. Janua 1638) isch en daitsche Schrifdschdella un Schdadschraiwa in Schbaija oam Rhoi g'wesd.

Lewe[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Soi Schbaijmara Gronig vun 1612, fa die a noch uffde kombledde Agdenbeschdoand vun de „Fraie Raichsschtadt“ Schbaija hod zuriggraife kenne, isch ä wischdisches Zaischnis ned blos fa die G'schichd vun de Schdadt Schbaija, sondan a vunde daitsche Schdadtg'schichd un a iwwahaubd vun de Alldaachsg'schischd vum Middlalda. Zidiad werdse ofd als Lehmannschi Gronig. Er iwwaliefad g'drailisch die schdändische Schdraideraie zwische de Birscherschaft un de Domimmunided. So heßd's dord

Zidaad: „Es hat sich viel und lange Jahr unversöhnliche Widerwärtigkeiten zwischen der Burgerschaft und der Clerisey Gesind in der Statt verhalten. Derhalben König Rudolph in obberberührten Vertrag sonderlich verordnet / wie derselben Rhat zu schaffen seyn solt.“

Baim Schraiwe vun de Gronig hoda sisch uff Orischinalagde g'schdidzd un isch insowaid a gridisch mitde fabulierende Voagänga umgonge. Zum Baisbiel hed sich noch de Schbaijmara Gronig vum Wilhelm Eysengreins (1563) de Bernhard von Clairvaux voaem Madonnebild im Dum g'knied un es Salve Regina gsunge, woruf des Mariebild vernehmba Bernhards

Zidaad: „Erschainen als Gott willkumme.“

bezaichned hed. De Hailische awwer, iwwa die Stimm endsedzd, hed des Word vum Aposchdl Paulus zug'rufe:

Zidaad: „Mulier taceat in ecclesia!" („Die Fra soll schwaische in de Kärsch!")

Christoph Lehmann hod sisch in sainere „Chronicon“ vun de „freie Reichsstadt Speyer“ driwweer luschdisch g'machd, dass

Zidaad: „ein gemaltes Bild Teutsch oder Lateinisch geredt"

hawwe soll und waisd druf hie, dass die Legend erschd 300 Jahre nochem ongeblische Eraignis uffg'tauchd isch und dass die Zaitgenosse nix vonem ongeblische Wunner wussd hawen. Als Komblikadoa hoda 1630 es Florilegium politicum. Politischer Blumengarten, Darinn außerlesene Politische Sentenz, Lehren, Regulen und Sprüchwörter [...] in locos communes zusammengetragen" g'schriwwe.

Wergausgawe[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Bischa[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • Jakob Franck: Lehmann, Christoph. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 18, Duncker & Humblot, Leipzig 1883, S. 132–138.
  • Klaus Graf: Lehmann, Christoph. In: Enzyklopädie des Märchens. Handwörterbuch zur historischen und vergleichenden Erzählforschung Bd. 8 Lief. 3/4, Berlin-New York 1996, Sp. 881-883 libreka.de

Websaide[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]