Bier

Vun Wikipedia


Bier is e algeholischs Gerdränk. Mer macht des aus Fruucht (Getreed), vor allem Geerscht un Weeze. Metunner werd aa Obscht eninngeduh, wie Kersche . Es hat verschierene Methode, e Bier se mache. Mer duht des Handwerk braue nenne. Mähnschdens nemmt mer Geerscht, Wasser, Hoppe un Heeb.

Herschedellungsvefahre[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Bier aus de Flasch orrer Buddel
Kupperner Braukessel

Wie bei em jere algeholische Gedränk, spielt die Geerung vun Zucker (aa vun Obscht wie beim Kerschebier) e wichtichi Roll. Heeb beschdeht aus eenzelliche Organisme, die wo de Zucker in Kohlesaire un Algehol umwannele duhn. Wammer de Zucker vun Weindrauwe, Äppel orrer Biere vergeere duht, kann mer Wein, Appelwein orrer Bierwai devun mache.

Weil die Fruucht nore wennich Zucker enthalt, muss mer fer die Herschdellung vun Bier eerschtemol die Geerscht in die zuckkerreich Wärz umgewannelt werrn. Des basseert, wann mer se hinnerenanner malzt und maischt. Jeri Stuff in demm Prozess hat e großer Influss uf de Geschmack vunnrem Bier.

Malze[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Malze isses Umwannele vun Geerscht zu Malz. Des sinn Kerner, wo allegar schunn gekeimt hann un dann getrickelt worr sinn. De Prozess duht in de Mälzerei basseere. Die Braugeerscht werd beirem Malze s'eerscht mol im Wasser uffgeweecht un fär e paar Daa in die warem Kammer geleht, wo mer "Keimkaschde" nennt. Die faicht Geerscht geht in de Wärem uff, un es wachse kleene Worzele eraus. Beim Keime werre Enziem frei. Die kenne nod die Steerk in de Fruucht in Zucker umwannele. Noom Keime werre die Kerner in Darre getrickelt, orrer gleich gereescht orrer sogar gebrennt. Nodhien werre se zammegedrickt un selle Worzele werre abgeduh. Was do erauskommt, des hääßt mer Malz.

Maische[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Es Maische isses umwannele vum Malz inne sießer Deeg: die Wärz. In de Brauerei, in de alte Zeire aa uff Malzmiehle, werd es Malz eerscht gequetscht. Do duht mer Sprai un Mehl vunnenanner scheere. Denne Prozeß nennt mer es "Schrore", weil es Schrot se Daa kommt. De Schrot werd met Wasser vemischt un met warmem Wasser Schdick fär Schdick wärmer gemacht. So wie die Temberadur steijt, fange die Enziem, die wo beim Malze zustann komm sinn, aan se schaffe. Die wannele die Steerk aus de Fruucht um in Zucker, der dann im Wasser uffgeleest werd. Der Deeg werd gefillert (geklärt) un des was iwwerig bleibt un net uffgeleest werre kann, des werd nommo dorchgeschbielt. um aa de letschte Zucker noch metsenemme. Des Flissiche, was do erauskommt, nennt mer Wärze. De Malzabfall, wo em do iwwerig bleibt, werd beischbielsweis in de Niederlande als Eiweisspenner fär die Millichkieh verwennt. Frieher hat mer solche Abfäll nochemol hergenumm, um Dinnbier se braue, des hat wennicher Alkohol un e schlechteri Qualität ghat.

Hoppekoche[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Noom Kläre werd die Wärz gekocht. Beim Koche werre truckene Bliere orrer konzentrierter Sirup vum Hoppen dezugeduh. Des bringt em spärer de bittre Geschmack vum Bier, grad wie e stabiler Schaumkraje, un es hallt sich aa länger. Segleich sorjt des Koche un de Hoppen dodefor, dass e großer Deel vum Eiweiß ausflocke duht un abgefiltert werre kann. Dorch dass deelweise Verdampe vum Wasser klerrert die Konzentratsjoon vum Zucker (de sogenennte Werzeandeel).

Vergeere[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Is die Wärze erschtemol abgekiehlt, werdrer Heeb un Luft zugefieht. Luft braucht mer, weil die Heewezelle, um sich se vermehre, Sauerstoff nerig hann. De Zucker aus de Wärze annekommt, werd bei dere Heewegerung in Algohohl, Kohlesaire un Geschmacksstoffe umgewannelt. Der Zucker, wo net vun de Heeb umgewannelt werd, sorgt for Geschmack im Bier. Noo de ehrschte Geerung nennt mer des Bier Jungbier. Des is nore e Zwischeprodukt met wennich Kohlesaire un wennich Geschmack.

Eerscht die Zwett Geerung, die "Noogeerung", gebbt em Bier e kräfticher Geschmack. Des kann mer ennerseits in abgeschlossene Fässer mache des nennt mer Lagre, orrer in de Flasch. Do kann die Kohlesaire net verschwinne.

Im Aanschluss ans Noogäre in de Tanks, werd's Bier gefildert un unner Umstänn paschterisiert. Do steerbe dann die Zelle vun de Heeb ab. Jetzert kammer des Bier aa in Flasche orrer Fässer fille.

Unnergeerig un Owwergeerig[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Es hängt vun de Temperatur beim Gaäre ab ob mer vun „unnergeerjem“ orrer „owwergeerjem“ Bier rerre duht.

  • „Unnergeerung“ laaft beirer Temperadur vun 6 bis 8 °C ab. De Prozess geht langsam vor sich, so ass die Heeb uff de Borrem vum Kessel junnersinke kann. Es vollstännije Vergeere dauert e paar Wuche. In de kielere Deele vun Eiropa is des die normal Method beim Bierbraue. Aa 's Pilsener-Bier, was an fär sich aus Behme komm is, werd uf die Art hergeschdellt.
  • „Owwergeerung“ laaft bei 15 bis 20 °C ab. Dodorch geht alles viel wilder zu, as bei diefere Temberadure un es dauert aa bloß e paar Daa. Die Heeb bleibt em debei im Bier um's se dreiwe. Die Art vun Bier werrt unner annern in England un Belgie viel gemach, awwer mer hat's aa beim Bier fär de Lüttje Lage wo mer in Hannover geer duht trinke.

Rund erum um die Stadt Brüssel isses Lambiek-Bier dehemm. Des nemmt bei de Brauerei en herausgehobb Position in: Die Wärz werd fär e Daa in offene Gefäße an die frisch Luft gestellt. Mer griet dann wilde Heewe ins Bier met viele Mikro-Organisme, wo in Ääche-Fässer lewe, des nennt mer „Spontangäärung“.

Sorde[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

In Deitschland hat mer zwar des sogenennte Deitsche Reinheitsgebott, wonoo mer e Bier nore aus Hoppe, Malz, Heeb un Wasser mache derf, awwer trotzdem hat mer verschierene Sorde Bier. Mer derf zwar aa annerschder braue, awwer dann derf des net Bier hääße. Wejem EU-Wettbewerbsrecht muss mer awwer Bier', die wo net in Deitschland gebraut worr sinn, as Bier eninnlosse, weil mer noo de Meinung vun de EU die annere sonscht unerlaubt benoodeeliche deet. Bekannde deitsche Sorde sin jerenfalls:

Pils orrer Pilsener[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

E Pilsener is e helles Bier noo Pilsener Brauart, mer vewendt reichlich herber Hoppe, dodemet schmeckt des, wann mers maan, frisch, annere isses se bitter. E Pils hat oft so 4,8 orre 4,9% Alkohol. Im Norde vun Deitschland gelts Pils als besonnersch herb.

Export orrer Lajer[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

E Export is mähnschdens aa e heles Bier un hääßt Export orrer Lajer, weil es haltbarer war wie es gewehnliche Bier un veschickt werre konnt. Des is desweje so, weil mer's von Anfang an met heecherem Alkoholgehalt hergeschdellt hat, wie die normale Biere in friehere Zeire. Wo die als oft deitlich unner 4% Alkoholgehalt geblibb sinn, hat e Lajer um die 5%. E Export is in de Rejel wennicher herb wie e Pils, weil wennicher Hoppe drin is. In Baiere hääßt mer e Export oft Märze. Dann gebbt es aa noch Bier, wo mer Helles nennt, des war frieher mähnschdens e eenfachi Quallidäd, heit is do oft awwer kenn subschdanzieller Unnerschied meh zum Export.

Dunkles[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Beim Dunkle kommt die dunkel Farb vom Malz, in aller Rejel is e dunkles Bier sießer wie e helles. Dunkle Biere hat mer traditionell viel in Baiere. Als Schwarzbier, was in Thieringe beliebt is, werd de Malz meh gereescht un dann isses aa nimmie so sieß.

Zwickl orrer Kellerbier[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Ä Zwickel is ä unfiltriertes Bier, oft isses ä ungefilderti Variand vum jeweilige Pils orrer Export. Mer nennt es aa Kellerbier, weil es frieher als deck so im Keller prowehrt worr is, bevor mers dann filtriert hat.

Bockbier[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Bockbier hat nexe met Geesbeck orrer Rehbeck se duh, aa wann die Brauereie deckmols e Bock uffs Eddekett drucke losse; des kommt aus Einbeck in Nerrersachse. Weil mer anscheins in Einbeck es beschde Bier gemach hat, hat mer aa in Baiere, wo mer s noogemacht hat un mer hat es frieher "ainpöckisch Bier" genennt un dodraus is dann Bockbier worr. Es gebbt beim Bockbier zwää Variante, die ään is hell, die anner dunkel. Die hell, werd oft als Maibock herausgebrung, die dunkel als Feschtbock im Winter. De Algeholgehalt liet als so um die 7%. Als Doppelbock leit er als noch heecher.

Weeze[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

E Weeze orrer Weezebier, in Baiere saat mer Weißbier, werd aus heller Fruucht, slso Weeze, hergeschdellt un is in aller Rejel owwergeerig gebraut.

Landbier[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Landbier kann alles un jeres sinn, filtiert orrer unfiltriert, hell orrer dungel. Es is deck so, daß mer von de Brauereie aus saat, daß des besonners traditionelle orrer in Vegessenheit gerorene Rezepte wäre. Alles in allem is Landbier e sogenenndes "Spezialidädebier" des oft von klennere Brauereie hergeschdellt werd, um Nische auszefille. Mer kann awwer wohl saan, daß es mähnschdens wennicher herb is wies Pils.

Lideratur[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • Heinrich Letzing: Zum altägyptischen Bier. In: Jahrbuch der GGB (Gesellschaft für Geschichte des Brauwesens, Berlin) 1996, S. 195–216.
  • Heinrich Letzing: Noch einmal – Der sogenannte St. Galler Klosterplan. In: Jahrbuch der GGB 1996, S. 188–190.
  • Ludwig Narziß: Abriß der Bierbrauerei. Weinheim 2005 (7. Upl.). ISBN 3-527-31035-5
  • Richard W. Unger: Beer in the Middle Ages and the Renaissance. Philadelphia 2004. ISBN 0-8122-3795-1
  • Klaus-Peter Gilbertz: Internationale Bibliographie zur Geschichte des Bieres, der Brauereien und des Brauwesens. Bergkirchen 2006 (2. Upl.). ISBN 3-00-016701-3
  • Werner Back: Ausgewählte Kapitel der Brauereitechnologie. Hans Carl, Nürnberg 2005. ISBN 3-418-00802-X
  • Michael Rudolf: Die hundert besten Biere der Welt. Oktober Verlag, Münster 2006, ISBN 3-938568-25-9
 Wikisource: Beer – Qwelle un Volltegschde
 Wikiquote: Beer – Zitate

Commons Commons: Deitsches Bier — Waitere Mulitimediadataie zum Artikel


Quellehienweis[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Im Ursprungszustand beruht der Ardiggl uffrer Iwwersetzung vum Ardiggl "Beer" aus de Nerrerdeitsche Wikipedia vum 30. Juli 2018, die dortiche Vorbearweider un de Erschdaudor find mer ebedo.