Granit

Vun Wikipedia
Granit: aus Feldschbad (weiß), Quaaz (grau / durschcheinend) un Glimmer (schwatz)

Granit is e magmadisches Diefegschdein (Plutonit), des heeßt, e in da Diefe vun da Erdkruscht erschdaddes Gschdein.

Eigeschafde[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Granit ghert zu de Krischdalline Gschdeine, ma kann di änzle Krischdalle mid bolßem Aag sehe. Da Nåme Granit kummt vum ladeinische Granum = Korn. Erkennungsmergmole vum Granit sin: Er is rischdungslos, im Gejesatz zum medamorphe Gneis, wu di selwe Zammesetzung hawwe kann, awwer unner hochem Drugg un Tembaradur zammegebreßd worre is. Er hot kää Gashohlraim, im Gejesatz zu Vulkanide, wu des meglisch is. Der Vulkanit Quaazporphyr (Vorkumme in Dossene, Schriese, Woinem, Zigglhause) hot di selb schemische Zammesetzung wie da Granit, is awwer schneller abgekihlt un hot doher e foinere Schdrugdur, bei der ma di Krischdalle net mim bloße Aag sehe kann.

Granit mid rodem Feldschbad (boliert)

Wie viele in da Schul gelernt hewwe: „Feldschbad, Quaaz un Glimmer, die vergeß isch nimmer“, beschdeht da Granit haubdsäschlisch aus selle drei Minerale (duaschschniddlisch):

  • Feldschbad (Kalknatronfeldschbad 36%, Kalifeldschbad 30%) zamme 66 %
  • Quaaz 26%
  • Glimmer 7,5 %
  • weidare mineralische Bschdanddeile 0,5 %

Di Faab vum Granid hängd vun de Feldschbäd ab.

Im Granit sin oft Ganggschdeine zu finne, wo ehemolische Schbalde ausgfillt hawwe. Die sin ausem selwe Matrial, hawwe awwer foinere odder gräßere Krischdalle, je nochdemm ob se schneller odder langsamer abgekihlt sin. Fä de Heidelberjer Granit im sidwestlische Ourewald un de Drumm-Granit im westlische Ourewald is tibisch, daß se große Feldschbadkrischdalle endhalde (des heeßt dann Granitporphyr). Da Drumm-Granit hot dursch soin Feldschbaad ofd e rodi Faab.

Endschdehung[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Im Ourewald is der Granit vo um di 330 Milliune Johr endschdanne, im geologische Zeidalder vum Kabon (im Erdalderdum). In seller Zeit sin di zwee Großkondinende Gondwana un Laurussia zammegschdoße, hawwe sisch zum Riesekondinend Pangaea verbunne, un hawwe zwische sisch des Variskische Gebirge uffgschowe. Dodebei is Erdkruscht vum Ozean unner di Kruscht vum Kondinent abgedaucht un uffgschmolze worre. Des Magma is vun unne in di Erdkruschd oigedrunge, abgekihlt un zu Granit worre. Heit beschdeht der Krischdalline Ourewald aus Granit und Medamorphide. Er hot soin Nåme vun selle Gschdeine. Ma sescht aa Vorderer Ourewald. Im Hinnare Ourewald is da Granit vum Buntsandschdåå zugedeggt.

Verwidderung[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Felsemeer Reischebach
Tibische Landschaft im Granit: Ourewald bei Grouß-Breidebach

E tibische Verwidderungsform vum Granid, wie ma se an viele Schdelle im Ourewald finne kann, is di Wollsaggverwidderung. Ihrn Nåme hot se vun da charagderischdische, abgerundede Form vun de Felse, wu an Sägg erinnere, wu mid Woll gfilld sin. Selle Felsbleck sin in da Eiszeit de Hång runnerkumme un hawwe sisch zu Felsemeere ågsammeld. Des greeschde un oidruggsvollschde Felsemeer vum Ourewald is des vun Reischebach (Gde. Lauderdal). Landschafde im Granit hawwe tibische weisch gformde Owwerfläsche mit Kubbe un Mulde, so wie im Vordere Ourewald.

Verwendung[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Granit is en beliebder Werkschdåå, als Bauschdåå (Bodebladde, Fassadeverkleidung), Plaschderschdåå, Grabschdåå (gern rode Sorde), Grenzschdåå, awwer aa Schodderschdåå. Soi Verwidderungsbrodugd, da Granitgrus (wann er in soi einzelne Krischdalle zerfalle is) werd zur Befesdischung vun Wege verwendt.