Haus

Vun Wikipedia
Winzerhaus in Esem

En Haus is en Gebäude, wu feschd an ennrer Stell stehd. Maischdens is des uffm Land, awwer es kann ach monschemol uffm Wasser gebaut werre.

Normalerwais hot en Haus mindeschdens vier Ausewänd un is quadradisch, es kann awer ach mehrner oder wenischer Wänd hawwe. Die vier Wänd stehn uff'rem Fundament, damit se nid umfalln. En Haus ohne Fundament is e Hütt. Haiser im Wasser stehn net uff em Fundament, die stehn uff Stelze. Uff de Wänd is en Dach. Des schützt des Innere vum Haus vum Reesche. Im Haus drin is dann en Raam. Maischdens ham Haiser awer ach im Innern Wänd. Dann is es unnerdäält in Raime. Im Fundament kann ma ach en Raum nai grawe. Des nennt mer Keller. Wenn mer mehrere Räum üwwerainander durch enre Decke trennd, dann hot ma mehrere Etasche.

Bauwais[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Frieher wurden Haiser maischdens aus Holz, Schdää unn Mörtel gebaat. Des gibds Hait ach noch, awer dodezu kimmen haitzudaach noch Haiser aus Bedong un Schdahl. Haiser, wu aus em Holzgerischd bestehe, wu mer zwischedrin Merdel naigeklatscht hot, sin in de Palz besunnerschd beliebd, die haisen Fachwerkhaus. Domit mer in en Haus noilaafe kann, hat's e Dier. Des is en Loch in de Außewand, wu en Mensch durchbast. Dodezu gibt's ach noch Fenschder. En Fenschder is ned zum durchlaafe, sonnern zum durchgugge un domit Lischd ins Innre vum Haus kimmt.

Funktione[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Haiser ham die vaschiedensde Funkzione. Die maischde Haiser sin zum wohne un leewe da. Do schlofd ma drin, machd Esse un dud sai Soche drin uffbewahre. In Haisern konn ma awwer ach zum Baisbiel

  • arbaide, zum Bäspiel innrer Fabrigg oder uffm Amd,
  • esse, zum Bäspiel inrem Räschdorang,
  • kurz mo üwwernachde, zum Bäspiel inrem Gaschdhof,
  • beede, maischdens inrer Kersch oder Kapell,
  • parke, des nennt mer dann Garaasch,
  • lerne, zum Bäspiel innre Schul, awwer ach anre Universidäd,
  • Soche verkaafe, des nennt mer Geschäfd oder ach Laade.

Besonnere Aade vun Haiser[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Es gibd ach Haiser, die sin durch ihr Aussehe vun enrem normale Haus verschiede. Hütte sin maischdens klääne Haiser ohne en Fundament. Burge sin Haiser mid besonnerschd dicki Wänd, domit die kenner zerschießd. Schlesser sin Haiser die besonnerschd groß un schää sin, domit der, wu drin wohnd, schä protze kann. Halle sin Haiser mit nur enrem Raam, der is dadefier awwer besonnerschd groß. Hochhaiser sin wie de Nome schun saad besonners hooi Haiser, wu sisch mehrere Etasche üwwerenanner staple. En Turm is ä bissle so wie en Hochhaus, awwer maischdens sacht ma des zu äldere Baude.

Webpeidsch[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

 Commons: Haus – Sammlung vun Bilder, Video un Audiodataie
Wiktionary Haus – Bedeutungserklärungen, Wortherkunft, Synonyme, Übersetzungen