Grimhildeschduhl

Vun Wikipedia
Teilbild vom Grimhildenschduhl
Schaudafel am Denkmal mit Zaischnunge ausm Steebruch

De Grimhildeschduhl is en uffgelassene remische Steebruch in de Näh vum heidische Bad Derkem, der vun de 22. Legion (Leschion) der remische Armee betriwwe worre is. Die 22. Leschion war in Meenz schtationiert. Der Steebruch is nur korz um 200 v. Chr. betriwwe worre.

Der Steebruch liescht im Norde vunde Stadt ugfähr 150 Meter iwwer der Dalaue.

Noch de Unnersuchunge vun Fritz Röder betruch die Gsamtfördermeng ugfähr 20.000 Kubikmeter quarzitischer Buntsandstee dodevu 10.000 Kubikmeter, wu als Bauqauder abtranspordiert worre sinn. Des is e Menge wu grad ugfähr fa en remische Großbau wie etwa e Door vun em Leschionslacher langt. En stolze Reschd vun so em Door hot sisch in Reschensbursch, des jo a e Leschionslacher wa, erhalde.

Teschnik und Arweitsorganisation[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Anhand von de Schrodrille komma erkenne, dass die Schteebleck Länge zwische 1,20 Meder un 3 Meder, Brede zwische 0,6 Meder un 1,4 Meder und e Heh vun 0,6 Meder ghabt hen. Verenzelt sin ach Kapitelle und runde Stee, eventuell fer Säule, ausghaue worre.

Die enzelne Stee sin zunägschd mit Schrodhemmer an zwe Saide vun den Felswand freighaue worre. Dann is mit Setzkelle die Unnersaid ausgelösd worre. Beide Sorde Werkzeisch sin bei de Ausgrawwunge gfune worre.

Gschafft worre is mit mehrere Arweitsgruppe, sogenannde Arbeitskepp, un zwar vun unne noch owwe. Enzelne Arweitskepp sin 25 Meder iwwer de negschde Ewene unne drunner.

Es sin zum Beischpiel folgende Inschrifde gfunne worre:

  • (angulus) Aici = Arweitskopp des Aici
  • (H)ostili Genialil angulus Quin(ti)l Purpurionis = Aus der Abteilung des Hostili Genialis werd dem Purpurionis der Arweitskopp des Quintus zugewiese.
  • (angulus) Septimi VI id Aug = Arweitskopp des Septimus am 8. Auguschd iwwergewwe.

Ma vermud, dass de Abbau wesche de stabile Qualidät vum Schtee erfolscht is, weil jo de Sandstee an viele annere Stelle sehr wesch un breklisch is. Die Abdranspordrille wu die Bleck uff Kufe un Rolle in Dal gschafft worre sin, is noch gut zu erkenne. Dass ma ganz in de Neh vom Plateau gschafft hot, liescht vermudlisch doran, dass dord de Stee wenisch vun Erd iwwerdeckt war.

Texde und Zaischnunge[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Uffgfunne hod mer im Fels figürlische Darstellunge vun Kepp, männlische un weiblische Geschlechtsorgane, Mensche, Diere, Radzaische un e Hakekreiz.

Newwe de schun erwähnte Hinwaise sin folschende Texde gfunne worre:

  • e Weiheinschrift: I(ovi) optiomo maximo/et Genio/Imperatore/Lucio Septimo/Severo vex(i)l(liato) l(egionis) XXII p(iae) f(idelis) =dem greschde un beschde Jupidder und Genius des Imperators Lucius Septimus Severus dursch des Fähnlein der 22. Leschion, der getroie un rschdschaffene, gewaiht.
  • Natalis m(iles) l(egionis) XXII p(iae) f(idelis) = Natalis, Soldat der 22. Leschion, der treue und reschdschaffene.
  • e Gedänkinschrift: ob m(emoriam) Dat(ivi) Pr(o)c(uli) S(iginiferis) = zum Gedäschdnis an den Signumträscher Dativus Proculus
  • Vog(e)llin(us= Perpet(uus) Leg(io) XXII. P(ia) = Vogellinus Perpetuus, angehöriger der 22. Leschion, der reschdschaffene

Nochgschischde[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Im Middelalder hot ma de Steebruch mit dem Sachekrais vun de Nibelunge in Verbindung gebrocht.

Ausgrawwunge hot mer 1884, 1893/94, 1916/17, 1934/35 un 1937-1939 vorgenumme. In de dreisischer Johre hod mer versuchd mit Berufung uf die Radzaische denn Steebruch als germanisches Heilischdum zu inderbrediere.

Haid isch de alde Steebruch im Besitz vun em Hoimadveroi wo "Drachenfels Club Verschönerungsverein e. V." hoissd.

Des Gebied isch mit Reschdsverordnung vum 14. Dezember 2001 zur Denkmalzon erklärt worre.[1]

weidere remische Steebrisch in de Näh[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Brunhildisstuhl[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Wenisch unnnerhalb vum Grimhildeschduhl lieschd de Brunhildisstuhl, der ewwefalls fer en remische Steebruch ghalte werd.

Kallstädter Dälsche un Weilerkopp[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Nachweisbar isch remischi Steegewinnug im Kallsschtäder Dälsche un am Weilerkopp.

Quellen[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • Hauptquelle fer den Ardikel is: Helmut Bernhard: Der römische Steinbruch "Kriemhildenstuhl bei Bad Dürkheim, in: Karl-Heinz Rothenberger, Karl Scherer, Franz Staab, Jürgen Keddigkeit (Herausgeber): Pfälzische Geschichte, Band 1, Institut für pfälzische Geschichte und Volkskunde, 2002, 2. verbesserte Auflage, Seiten 88-89

Literatur[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • Friedrich Sprater: Limburg und Kriemhildenstuhl, Speyer 1948
  • Helmut Naumann: Brunoldes Stul, in Mitteilungen des Historischen Vereins der Pfalz 63, 1965, S. 34-94
  • Josef Röder: Der Kriemhildenstuhl, in Mitteilungen des Historischen Vereins der Pfalz 67, 1969, S. 110-132
  1. http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Kriemhildenstuhl_Tafel_2.JPG

Weblinks[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Commons Commons: Grimhildeschduhl — Waitere Mulitimediadataie zum Artikel

49.4638768.158679Koordinaten: 49° 27′ 50″ N, 8° 9′ 31″ O