Zum Inhalt springen

Raischslond Elsaß-Lothringe

Vun Wikipedia
Laach vun Elsaß-Lothringe im Daitsche Raisch

Es Raischslond Elsaß-Lothringe iss en aus de alde Londschafde gebildedes Vawaldungsgebied vum Daitsche Kaisaraisch gewessd unn hot vun 1871 bis 1918 beschdanne. Die maischde Zaid isses em Kaisa selbschd unnerschdanne, 1811 isses en aischene Bunnesschdaad vum Daitsche Raisch worre.

Elsaß unn Lothringe ghere schun said 870 zum Oschdfrängische Raisch unn schbääda zum Hailische Reemische Raisch. Sie ware kee uuabhängische Ferschdedümer, sunnern Reschione, unnerdääld in vaschiedene weldlische unn gaisdlische Besidsdümer. Ab de zwedde Hälfd vum 17.Johrhunnerd sinn Elsaß unn Lothringe unn noch onna Raichsgebiede vun Frongraisch bsedzd unn ånnegdierd worre.

Oigliedarung ins Kaisaraisch

[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Noom Daitsch-Fronzesische Kriesch 1870/71 hot Frongraisch am 10.Mai 1871 Elsaß-Lothringe ons nai gegrindede Daitsche Kaisaraisch abdrede gemißd. Wie owwe beschriwwe, is Elsaß-Lothringe nie en homogens Gebied gewessd, sunnern en Konschdruggd vum Daitsche Raisch. Ausgsuchd hot mer sisch Elsaß-Lothringe weege de milidärschdradegische Roll, de Daitsche Schbrooch, welle do gebabbeld worre is, Õõschluss on die wischdigschde Vakesnedze unn Rohschdoffraischdum. Wie Elsaß-Lothringe verwalded werre soll, hot mer sisch geschdridde: Endwerra zu Praiße ooda zu de Sieddaitsche Schdaade ooda em Raisch unnerschdelle. Ledschdares is donn uff Wunsch vum Bismarck gewähld worre. Midd Elsaß-Lothringe sinn aa 200.000 fronzesisch babbelnde Lothringer dezu kumme.

Bolidischi Aischeschdännischkaid

[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Die Bismarcksche Raischsvafassung is 1874 oigfiehrd worre. 1877 hots Lond es Reschd griehd, Gsedze vorzuschlaache. 1879 isses Åmd vum Schdaddhalda oigfiehrd worre, dodemid iss Elsaß-Lothringe nimmi em Kaisa selbschd sunnern em Schdaddhalda unnerschdelld gewessd. Es Minischderium fer Elsaß-Lothringe hot die Reschierung iwwernumme. 1911 erschd is Elsaß-Lothringe de onnere Bunnesschdaade glaischgschdelld worre, hot ä Vafassung unn ä Flagg griehd, en frai gwähldes Balamend is gebilded worre unn es Lond hot drai Vadreda in de Bunnesrad gschiggd..

Owwerpräsidende und Raischsschdaddhalda 1871–1918:

Owwerpräsidend vum Raischslond Elsaß-Lothringe
Nr. Nååme Beginn vun de Åmdszaid End vun de Åmdszaid
1 Eduard von Moeller 1871 1879
Raischsschdadhalda vum Raischslond Elsaß-Lothringe
1 Edwin von Manteuffel 1879 1885
2 Chlodwig Fürst zu Hohenlohe-Schillingsfürst 1885 1894
3 Hermann Fürst zu Hohenlohe-Langenburg 1894 1907
4 Karl Graf von Wedel 1907 1914
5 Nikolaus Michael Louis Hans von Dallwitz 1914 1918
6 Rudolf Schwander 1918 1918

Noom erschde Weltkriesch

[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Noch de russische unn Daitsche Revoludsion henn aa Elsässer revoldierd. Noodem de Kaisa gflohe is unn daitsche Trubbe sisch aus Elsaß-Lothringe zerickgzooche hawwe, is am 11.Novemba die Rebublig Elsaß-Lothringe ausgerufe worre. Vum 17. bis zum 21.November is die Rebublig vun Frongraisch erowwerd worre. Am 17.Oktober 1919 isses Raischslond bzw. die Rebublig uffgleesd worre unn unner die Vawaldung vun de Generaldireggdsion in Paris gschdelld worre. Im zwädda Weltkriesch is Elsaß-Lothringe vun Daitschlond bsedzd worre unn faggdisch, awwa nedd offiziell, annegdiad worre.

Idendifiggadsion

[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Bai de Wahl zur Schdaadsõõgherischkaid am 1.Oggdowa 1872 hawwe 160.000 (10%) fer Frongraisch gschdimmd, awwa ner 50.000 sinn donn aa ausgewannerd. Die Pro-fronzesische Schdimmung hot sisch iwwer die Johr vaschdärgd. Die daitsche Reschierung is als Fremdherrschafd uffgefassd worre, hot ä schdargi Germanisierungsbolidig bedriwwe. Verbode worre isses Singe vun de Marseillaise, de fronzesische Nadsionalhymn unn es Draache vun fronzesische Hohaidssymbole. Die Trikolore iss als Zaische vun Prodeschd ghissd worre unn fronzesische Kuldur iss in Varoine bewussd braggdizierd worre. Feschddaach wie de Gebordsdaach vum Kaisa unn de Besuuch vum selwe sollde die Loyalidäd zum Raisch schdärge.

Vun de Volgszählung 1900

  • Daitsche Dialeggde 1.492.347 (86,8 %)
  • Fronzesisch 198.318 (11,5 %)
  • Idaljenisch 18.750 (1,1 %)
  • Polnisch: 1.410 (0,1 %)

Åmdlische Schbrooch vum gonze Raischslond is Daitsch gewessd, awwa in fronzesischschbroochische Krääs isses vaplischdend gewessd, fer effendlische Bekånndmachunge aa ins fronzesische zu iwwersedze. Do is aa es Fronzesische als Gschäfdsschbrooch zuglasse worre. In de Daitschschbroochische Orde isses Daitsche als Unnerrischdsschbrooch aigfiehrd worre in de Fronzesischschbroochische es Fronzesische.

Vun de Volgszählung 1900

  • Kadolisch 1.310.450 (76,21 %)
  • Evångelisch 372.078 (21,64 %)
  • Onnere Chrischde 4.416 (0,26 %)
  • Jiidisch 32.264 (1,88 %)
  • Ohne Õõgab 262 (0,02 %)

Vawaldungsgliedarung

[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Es Raischslond Elsaß-Lothringe hot sisch in Bezärge unn die wiedarum in Krääs unnerdääld.

  • Bezärg Owwerelsaß
   Altkirch
   Colmar
   Gebweiler
   Mülhausen
   Rappoltsweiler
   Thann
  • Bezärg Unnerelsaß
   Straßburg
   Erstein
   Hagenau
   Molsheim
   Schlettstadt
   Straßburg, Land
   Weißenburg
   Zabern 
  • Bezärg Lothringe
   Metz
   Bolchen
   Château-Salins
   Diedenhofen-Ost
   Diedenhofen-West
   Forbach
   Metz, Land
   Saarburg
   Saargemünd