Rhetorischi Frooch

Dialegd: Schbaimarisch

Die rhetorisch Frooch isch als Schdilmiddl vunde Rhetorik ä rhetorischi Figur. Domid willma nedd Informazijone krische, sondan isch ä schbrochlisches Middl va die B'oiflussung. Semantisch schdehd die rhetorisch Frooch de B'haubdung noh.

Uff ä rhetorischi Frooch werd vum dem, wu die Frooch gschdelld hodd, kä (informative) Ondword gewwe, sondan s'gehd em do'd'bai um die vaschdergende Wirgung vun soina Aussach. De Schbrescha driggd dursch die rhetorisch Frooch soi aischene Määnung aus. Dursch de Kontext unn die B'tonung komma die rhetorisch Frooch erkenne. Die Andword uff ä rhetorischi Frooch isch deswesche Zuschdimmung odda Ablehnung, nedd awwa die Vamiddlung vun Informazijone.

Wisseschafdlisch werd des Schdilmiddl inde Linguistik, de linguistische Pragmatik said de frije 80zischa Johr unnasuchd. Des Buch Rhetorische Fragen ausm Johr 1986 vum Jörg Meibauers isch do bis haid die umfongraischsde unn umfassendsde Daschdellung.

Ä waidari rhetorisch Figur inde Form vunna Frooch ischde Dialogismus.

Forme

Rhetorische Frooche hawwen awwa a ä unnalieschendi Bodschafd, wuma erkenne muss, umse unn ihrn Zwegg zu vaschdeje. So konn ä Ziel soi, jemonden in die Egg zu dränge, wua sisch in de Nod field sisch reschferdische zu misse. Je noch unnalieschenda Bodaschaft konn Die rhetorisch Frooch a dem Zwegg vunna Manibulazion diene. Werd des awwa erkonnd, fierd des zum Ärscha odda konn a zuna Eskaladzion fiere.

Negadivi B'haubdung

Ä rhetorischi Frooch konn als Herausfordarung g'määnd soi unn s'isch donn ofd schwierisch odda soga uumeschlisch dodruff zu ondworde. Im BaisbielWas hawen die Rema je fa uns g'machd? (Monty Python's Life of Brian) isch die Frooch ä negadivi B'haubdung unn saachd Die Rema hawen nie ebbes fa uns g'machd?!. Als Shakespeares Marcus Antonius ausrufd: Hier ischn Cäsar g'wesd! Wonn gibds wieda so änna?, isch des ä B'haubdung, dass Cäsar so seldene Aischeschafde hodd, dassma vielleichd nie wiedea änna seje werd. (Julius Cäsar, Akt 3, Szene 2, 257)

Negadivi B'haubdunge kennen in sakastische Kontexte als positivi B'haubdung oigsedzd werre. Zum Baisbiel in Raache konn zu Lungekrebs fiehre. Wer hedd des donn g'dengd? b'haubd die Frooch, dass die erschd Aussaach doch velisch offesischdlisch isch unn nedd waida erglerd werre muss.

Baischbiel

Klassisches Baisbiel vunna rhetorische Frooch ischde Ofong vunde erschde Redd gesche Catilina vum Cicero: Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? („Wie long noch, Catilina, werschd du unsa G'duld missbrauche?“)

Onnare Baischbiel:

• „Hab ischs da nedd gsachd?“ (Betonung uff „Hab“)
• „Wer isch schun perfegd?“
• „Wollense die ämolisch G'leschehaid vapasse?“
• „Machema nedd alle Fehla?“
• „Saida donn b'schaijad?“
• „Bischd du noch bai Sinne?“
• „Wie viele Mensche missen noch schderwe?“
• „Isch des Doin Ernschd?“
• „Dengschd du, isch meschd valiere?“

Rhetorische Frooche vunde Aad „Ach, sinn moi Ausfiehrunge zu komblex fase g'wese?“ zielen dodruff ab, de Gescheniwwa in Reschdferdischungsnod zu bringe.

Bischa

• Sascha Bechmann: Rhetorische Fragen. AVM Verlag, München 2010, ISBN 978-3-89975-798-9.