Rhoilond-Palz

Vun Wikipedia
(Nochgschiggd worre vun Rhoilond-Palz)
Die Flagg vunn Rhoilond-Palz midm Wabbe

Rhoilond-Palz (korz RLP) is ä Bunnäslond in Daitschlond unn wie am Nóóme ärsischdlisch, iss die Palz än Dääl devun. In Rhoilond-Palz leewe 3.995.000 Lait uff näre Fläch vun 19.853,36 km², deshalb due uff ääm km² im Dorschschnid 201 Lait leewe (Nov. 2013). Die Haubdschdadt vun Rhoilond-Palz is Määnz.

Geografie[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Rhoilond-Palz uff de Kadd, rood markiad

Rhoilond-Palz liechd im Siedweschde vun Daitschlond unn grenzd an die Bunneslänner Bade-Wirddebärsch, Hesse, Nordrhoi-Weschdfaale unn Saarlond, sowie die Schdaade Frongraisch, Luxebursch unn Belgïe. Die Lauda bild in de Vorderpalz ä nadierlisch grenz zu Frongraisch, de Rhoi zu Bade-Wirddebärsch unn bai Rhoihesse aa zu Hesse. Im Oschde werd Rhoilond-palz vun de Owwerrhoiewene dorschzooche, wu aa Ludwichshafe unn Määnz, wu sie end, lieche. Im Siede, in de Reschion Palz erschdreggd sisch de Pälzer Wald, der vum Haardt flongierd werd, vun Sied noch Norde unn schließd do ans Nordpälzer Berglond, midd dem hechsde Bersch vun de Palz, de Dunnersbersch. Weschdlisch dodevu erschdreggd sisch vun Siedweschde noch Nordoschde es Hunsrigg, en Gebirsche, des die Palz unn des Rhoilond vunenõnner drennd. De Erbeskopp im Hunsrigg iss de hechsd Bersch in Rhoilond-Palz. Nordesdlisch werd des Hunsrigg vun de Mosel flongierd, die bai Koblenz in de Rhoi minded. An de Mosel lieche greeßere Schdädt wie die Reemerschdadt Trier odda Cochem. Im Nordweschde vun Rhoilond-Palz lieche die Aifel unn die Vulganaifel.

Gschischd[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Gschischd vun de hisdorische Kurpalz siehe Kurpalz

Nochm zwedde Weltkriech sinn die Palz, die praißische Regierungsbezirge Koblenz unn Trier, Rhoihesse, Dääl vun de Provinz Hesse-Nassau unn Birgefeld erschd amerikanisch besedzd worre, donn de fronzesische Besadzungszon zugeschlaache worre unn die Fronzose des Gebied erschdmol in Owwerpräsidie Rhoiland-Hesse-Nassau unn Hesse-Palz oigedaild. Die Fronzose henn sisch offegelasse, ob se Gebiede annekdiere odda nedd, hewwe awwa donn am 30. Auguschd Rhoilond-Palz als ledschs Lond in de wesdlische Besadsungszone gschaffe. Nadierlisch sinn dodebai friehere Grenze uffgerisse unn Gebiede gedrennd worre, desweege könne sisch die Rhoilond-Pälzer bis hait noch net so rischdisch mit ihrm Lond identifiziere, dieidentifiziere sisch in erschda linie als "Rhoilänna", "Pälza" unn "Rhoihessena". Fer des naie Lond is Määnz als Haubdschdadt beschdimmd worre, hot des awwa net ausiewe gekonnd, wail se vum Kriech so arg zerschderd worre war unn dodemit konnde aa kee Vawaldungsgebaide zur Verfiechung gschdelld werre. Schdaddesse hot Koblenz die Uffgab vun de Haubdschdadt iwwernumme. Am 22. November 1946 is donn in de selwe Schdadt im Theada die erschd Rhoilond-Pälzische Vafassung ausgearwaided worre. Verabschieded worre is die donn am 25. April 1947, pro-Schdimme kame vun de CDU, contra-Schdimme vun de SPD un KPD. Aa im regionale Beraisch während de Volgsabschdimmung henn sisch die Gaischda geschiede: Im kadolische Norde unn Weschde ware die Lait mehrhaidlisch fer die Vafassung, im gemischd-konfessionelle Rhoihesse unn de Palz ware die Lait eher dagege. Die Vafassungsorgane henn sisch erschd in Koblenz oigerischded, sinn donn awwa am 16. Mai 1950 noch Määnz umgezoge, wail vor allem die Palz ner Määnz als Haubdschdadt akzebdierd hot. Viele Lannesbeherde unn Gerischde sinn awwa waidahin in Koblenz vabliwwe.

Bolidig[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Rhoilond-Palz is long en CDU-dominierdes Lond gewessd, bis 1991, donn hot de Rudolf Scharping vun de SPD de Carl-Ludwig Wagner abgeleesd. Der hot gsaad: "Gott beschütze Rheinland-Pfalz" ("Godd beschidz Rhoilond-Palz"). Die CDU iss denoch nimmi an die Machd kumme. Said 1994 iss Kurt Beck an de Machd unn soi Pardai regierd saidem 27. März zamme mid de Griene.

Ministerpräsidenten des Landes Rheinland-Pfalz
Nr. Nme Lewensdaade Pardai Beginn vun de Amdszaid End vun de Amdszaid
1 Wilhelm Boden 1890–1961 CDU 13. Juni 1947 9. Juli 1947
2 Peter Altmeier 1899-1977 CDU 1947 1969
3 Helmut Kohl *1930 CDU 1969 1976
4 Bernhard Vogel *1932 CDU 1976 1988
5 Carl-Ludwig Wagner *1930 CDU 1988 1991
6 Rudolf Scharping *1947 SPD 1991 1994
7 Kurt Beck *1949 SPD 1994 2013
8 Malu Dreyer *1961 SPD 2013 im Amt

Wabbe[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Im Wabbe siehd mer de Pälza Leeb, des Määnza Rad unn des Georgskraiz vum Erzbischdum unn Kurferschdedum Trier. Des soll an die bis 1801 eksischdierende Kurferschdedümer Trier, Määnz unn Palz erinnere.

Liddradur[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • Kreuz - Rad - Löwe. Rheinland-Pfalz und seine Geschichte; Verlag Philipp von Zabern, Mainz 2012
    • Band 1 (Von den Anfängen der Erdgeschichte bis zum Ende des Alten Reiches): ISBN 9783805345101
    • Bände 2 (Vom ausgehenden 18. Jahrhundert bis ins 21. Jahrhundert) und 3 (Historische Statistik): ISBN 9783805342919