Unnaschied vunde Gschischde vun "Westpfälzisch"
k hot Wesdpälzisch uff Weschdpälzisch verschowe un debai e Wairerlaidung iwwerschriwwe: wail dord so gschbroche |
Keine Bearbeitungszusammenfassung |
||
| Zail 1: | Zail 1: | ||
{{Infobox_Sprache |
{{Infobox_Sprache |
||
|Sprache= |
|Sprache=Weschdpälzisch |
||
| Länder = [[Rhoiland-Palz]], [[Saarlond]] |
| Länder = [[Rhoiland-Palz]], [[Saarlond]] |
||
| Sprecher = |
| Sprecher = |
||
| Zail 12: | Zail 12: | ||
*::::::[[Rhoifrängisch]] |
*::::::[[Rhoifrängisch]] |
||
*:::::::[[Pälzisch]] |
*:::::::[[Pälzisch]] |
||
| KSprache = |
| KSprache = Weschdpälzisch |
||
| Amtssprache = |
| Amtssprache = |
||
| ISO1 = |
| ISO1 = |
||
| Zail 27: | Zail 27: | ||
Dodemid vawoand isch a des [[Riograndensa Hunsrüggisch]], wu vun Auswoandara in Siedbrasilije gebabbeld werd. |
Dodemid vawoand isch a des [[Riograndensa Hunsrüggisch]], wu vun Auswoandara in Siedbrasilije gebabbeld werd. |
||
== Oideelung == |
== Theoreedisch Oideelung == |
||
Des ''"Linguasphere Register"'' (Ausgaab vun 1999/2000, uff de Said 430) fiad una ''Weschdpälzisch'' nain [[Dialeggd]] uff: |
Des ''"Linguasphere Register"'' (Ausgaab vun 1999/2000, uff de Said 430) fiad una ''Weschdpälzisch'' nain [[Dialeggd]] uff: |
||
| Zail 39: | Zail 39: | ||
* 52-ACB-deh: [[Naheländisch]] in Rhoiland-Palz |
* 52-ACB-deh: [[Naheländisch]] in Rhoiland-Palz |
||
* 52-ACB-dei: [[Rhoihessisch]] in Rhoiland-Palz |
* 52-ACB-dei: [[Rhoihessisch]] in Rhoiland-Palz |
||
== Praxis == |
|||
''"Doch grau is alle Theorie"'' un die hia is laida pragdisch völlisch uubrauchbaa: Saalänna un Rhoihesse hän schun genuuch Probleme, sich als Pälzisch babbeln inz'ordne. Awwa aach noch de selwe Dialegd schwädze? NIE!!! Un aach die taadsäschliche Unnaschiede sin zwische Rhoihessisch un Saapälzisch viel greeßa als wie zwische Voadapälzisch un Rhoihessisch. Desdeweje wärn die pälzisch Dialegde im Saaland "Saapälzisch" genennd, un "Weschdpälzisch" schdehd när fär es weschdrischa Gebied um Zweebrigge - ob mär Pärmasens noch enoinämme konn, des misse die Pärmasensa ändschaide un die Weschdpälza. |
|||
[[Kategorie:Pälzisch]] |
[[Kategorie:Pälzisch]] |
||
Iwwa'awaidung vun 19:27, 3. Jan 2012
| Weschdpälzisch | ||
|---|---|---|
|
G'babbeld in |
Rhoiland-Palz, Saarlond | |
| Schbroochlischi Oideelung |
||
Des Weschdpälzisch geheerd zu de Pälzische Dialegde un is e Dialegdgrupp vum Rhoifränkische innahalb des Weschtmiddeldaitsche, die in Rhoilånd-Palz un im Saarlånd gesproch werd.
Weschdpälzisch isch ä Grubb vun pälza Dialegde im Rhoifrängische innahalb vum Weschdmiddldaitsche un werd in Rhoiland-Palz un im Saarlond geebabbeld. Weschdpälzisch dud sisch vum Voaddapälzische dorch die gebroch-gebroche-Linje abgrenze. Im Weschdpälzische exischdierd baim Partizip vun de Vegångehäd bai starge Verbe kä Endung (gebroch, gesung, kumm/komm), wo im Voaddapälzische es Partizip uf "-e" end (g(e)broche, g(e)sunge, kumme).
Sprochgeographie
Zum Weschdpälzische zehld jänes Gebied ohne die Partizipendung "-e" im weschdliche Beraich vun de Palz un äweso es gesåmde rhoifrängisch sprechende Oschdsaarlånd, wo dorch die (das-dat-Linie) vum moselfrängische Weschdsaarlånd abgegrenzd werd. Außadääm zähle zum Weschdpälzische es rhoifrängische Hunsriggisch (das-dat-Linie) un a klenne Dääle vum rhoihessische Dialegdgebied (um Alzey).
Dodemid vawoand isch a des Riograndensa Hunsrüggisch, wu vun Auswoandara in Siedbrasilije gebabbeld werd.
Theoreedisch Oideelung
Des "Linguasphere Register" (Ausgaab vun 1999/2000, uff de Said 430) fiad una Weschdpälzisch nain Dialeggd uff:
- 52-ACB-dea: des Rhoifrängische im Saarlond, gugg a una de Dialeggd im Saarlond
- 52-ACB-deb: Westrichisch im Saarlond
- 52-ACB-dec: Pälza-Berschländisch in Rhoiland-Palz
- 52-ACB-ded: Pälzer-Wäldisch in Rhoiland-Palz
- 52-ACB-dee: Schwarzwälda-Hochwäldisch in Rhoiland-Palz
- 52-ACB-def: Idarwäldisch in Rhoiland-Palz
- 52-ACB-deg: Hunsriggisch in Rhoiland-Palz
- 52-ACB-deh: Naheländisch in Rhoiland-Palz
- 52-ACB-dei: Rhoihessisch in Rhoiland-Palz
Praxis
"Doch grau is alle Theorie" un die hia is laida pragdisch völlisch uubrauchbaa: Saalänna un Rhoihesse hän schun genuuch Probleme, sich als Pälzisch babbeln inz'ordne. Awwa aach noch de selwe Dialegd schwädze? NIE!!! Un aach die taadsäschliche Unnaschiede sin zwische Rhoihessisch un Saapälzisch viel greeßa als wie zwische Voadapälzisch un Rhoihessisch. Desdeweje wärn die pälzisch Dialegde im Saaland "Saapälzisch" genennd, un "Weschdpälzisch" schdehd när fär es weschdrischa Gebied um Zweebrigge - ob mär Pärmasens noch enoinämme konn, des misse die Pärmasensa ändschaide un die Weschdpälza.