Sischahaidseffeggd

Vun Wikipedia
Dialegd: Schbaimarisch

De Sischahaidseffeggd (uff Englisch certainty effect) ischn pschischologische Effeggd, wu Laid vasuchen midd änna Endschaidung die Waaschoinlischkaid so z b'oiflusse, dassn gwinschdes Eaaigniss sischara wead. Des kead zude Des kead zude sog'nond Naije Erwadungstheorie (uff Englisch Prospect Theory) gescheniwwa de glassische Erwartungsnutzentheorie.

Bai dem Deng'gfehla dun die Laid de Unnaschied zwische zwee Waaschoinlischkaide donn heja b'werde, wonnse deng'gen, dasse doduasch Sichahaid odda G'wisshaid krischen. Zum Baischbiel weadn Iwwagong vun 99 uff 100 Brozend als g'wischdischa gseje als vun 50 uff 51 Bozend. Gons ähnlisch weadn Iwwagong vun 0 uff 1 Brozend wesendlisch heja oig'schedzd, als vun 50 uff 51 Brozend, unn heesd donn de Meschlischkaideffeggd (uff Englisch possibility effect). Ums Risiko vunna Katastrophe vun 5 uff 0 Brozend zu bringe, alla gons auszuschließe, deden Laid viel mea inwesdiere, als fa ä Varingerung vun 10 auf 5 Brozend.

Die Effeggde zaischen, dass Laid de unwahrschonlische Eraigniss ä hohes G'wischd gewwen.

Baischbiel[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

De Tversky unde Kahneman hawwen folschde Baischbiel vaeffendlischd[1]

Zueaschd guggema uffs Broblem:

Was dedschdn do bevoazuche?

  • A. än sichare G'winn vun $30
  • B. 80% Meschlischkaid $45 zu g'winne awwa ä 20% Meschlischkaid ganix zu krische

Do hawwen sisch 78% vunde Laid fa die Obdzion A endschiede unn bloß 22% fa B. Des zaischd des tipische Vahalde vunde Risgovamaidung inde Naije Erwadungstheorie unnem Framing Effeggd dode zu Erwadungswead vun B ($45x0.8=$36) den vun A um 20% iwwadreffe dud.

Unn jedzd guggema uffs Broblem:

Was dedschdn do bevoazuche?

  • C. 25% Meschlischkaid $30 zu g'winne awwa ä 75% Meschlischkaid ganix zu krische
  • D. 20% Meschlischkaid $45 zu g'winne awwa ä 80% Meschlischkaid ganix zu krische

Do endschaiden sisch donn 42% vunde Laid fa C unn 58% fa D. Wie im onnare Baischbiel ischde de Erwadungswead vun C ($30x0.25=$7.50) unn domid 20% glänna als des vunde Obzion D ($45x0.2=$9). Awwa, do käni vunde Obzione gons ohne Risigo isch, hodd sisch die Risigoberaidschafd erheed.

Bischa[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • Daniel Kahneman (2011): Thinking, fast and slow, Allen Lane Paperback, ISBN 978-1-846-14606-0 (Kapitel 29 "The Fourfold Pattern", S. 310–321)
  • Jonathan Baron (2006): Thinking and Deciding, Cambridge University Press, isbn=978-0-521-68043-1 (Kapitel 11 "Prospect theory", S. 262)

Zaidschrifde[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Vawais[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  1. Tversky, Amos; Kahneman, Daniel (1986), Rational Choice and the Framing of Decisions, The Journal of Business, 59 (4), Seiten 251-278, doi:10.1086/296365.