Wort:Pälza Schimpwärda

G'brauch

Pälza Schimpwärda wären ofd zusoamme mit oanäre Wärda benuzd. Ma saacht zum Baisbiel ofd net efach Debb, woann äner was bleedes g'macht hot, sondan bleeda Debb, Debb, bleeda oda awa bleeda Debb, dapischer. Ä Schimpwoard muss im Pälzische awa ned ima bees g'meend soi. Moanche Wärda wie zum Baisbiel d' Belseniggel oda d' Sebbedefdl sin nedd g'meend. Moanchmool känen Schimpwärda awa a aus Iwwerraschung oda Bessawisserai rausrudsche. Woann äna zum Baisbiel um soi Fraa besorschd is, saachd da viilaischd Bass uff Liiwes um doan, wense doan doch hiig'falle isch sowas zu saache wie A do lischd se jezd, die bleed Kuu.

Die Pälza duun iwwahaabd gärn schänne - sä hän jo aach Gnieschnd Grundezu. Awwa trodzdäm ises aach imma ä bißje humoavull un ned su biaärnschd - es is hald ä äschdi Warnung, ned zu iwwadraiwe un nuch räschdzaidich die Hondbrems zu ziehe - odda is im noochenoi än Vasuch, ä glääbißje Dombf abzlosse, wommas aach nimmi ännan konn, wails jo schun passiad is.

Wärda

A

Aff is ener wo sich wie n Verrickte benemme duud.
Aldi Schachdl ischä aldi uffgedagelde Fraa.
Aldi Schees ischä aldi uffgedagelde Fraa.

B

Babbsack is ener, weller klebe duut.
Bagaasch (ausm frz. le bagage - Raisegpägg) sachdma fas Lumbepagg odda awwa a fa ä Grubb vun Laid, wuma nedd laide konn odda liewevoll a fa die Vawondschafd.
Bapptruuschel saat mär zu ner Fraa wo sich net wesche duut (kummd waaschoinlisch vun Truuschele).
Bärschl isch an klääne Borsch un des saachd ma zu äm, wu äm bleed kumme duud.
Bebbara isch änna, wu dauwand vor sisch hie bebbare dud. Ä Fraa, wu bebbad isch ä Bebban.
Belseniggel koan ma zu äm Kind saache, wens was luschdiges oag'steld hot.
Bleedl ischn bleede Kerl. Konn awwa a freundlisch gmeend soi, wonn z. B. enna n'Widz gemachd hodd, komma saache "du bischd viellaischdn Bleedl".
Bongerd (oda a Bong'gadd) hessdma än fresche Junge, der uffmipfisch isch. Uaspringlisch heeßd u'ehelisches Kind. S'kummt vum "uff der Sitzbank gezaigt" vum fronzeesische banc
Bockschell is ä Fra wu imer die bä brät macht
Brunztulp uaspringlisch n onnara Nãme fir de Leewezoh (ä Bluum)

D

Dabbes isch äner, wu sisch ä bissl bleed oaschdelt.
Daggel sachdma zu em, wu sisch bleed oschdelle dud.
Dappscheedel saachd ma zu äm bleede Kerl.
Deedl guggschd bai Bleedl.
Defdl saachd ma, wenn äna ebbes net rischdig g'macht hod un moan den awa kennd.
Dinnbräddbohra sin nuch zu bleed fär Dollbohra zu soi - bai dänne longds när fär die gonz dinne Brädda...
Dibbelschisser saachd ma zu äm, wu ima alles goans g'nau nimmd.
Dollboorer isch än dodaale Dappscheedel (äwwe ääna wu när die Lescha fär die Dolle bohre konn un sunsch nix).
Dodd'l isch än bleede Borsch.
Dummbabbler babbeld bleed rum.
Dummbaidl jemond, wu bleed is.
Dunsl isch ä loangwailischi Schloofmitz.
Dut isch a bleedes Waibsstig.

F

Filuu (ausm franz. le Filou) isch aischendlisch än klewere Borsch, wus fauschddick hinad' Oohre hot.
Fassräf Ich glob der die Fassräf noi
Färzbaidl ischn Ogewwer
Funsel isch nedd der odda die helschd

E

Elendicher Saugriwwl is ä typischi Beleidichung fa en klänne uffmuckende Halbstaake. Bevorzucht benutzt werd derre Ausdrugg von äldere Leit, die domit fasuche die junge Bengel zur Fanunft zu bringe. Will de Rawachsende s äfach nit kapiere, kummmen ämol Ausdriegg wie "Bass bloos uff, sunschd zieh ich der d Sogge lang" oder "Ich kumm der glei na" zu Daach.

G

G'widderross isch ä tempramendvolles Waibsstig.
Goggel isch so än Dib, wu sisch ima uffbluschdere dud um uffzufalle.
Gogglpiss iss a Rhoigennemer Ausdrugg far die Biersorte, wu net in Rhoigennem gebraut werre (Rhoigennem iss a Stadtdääl vun Ludwichshafe).
Granad, ma saachd z. B. "des isch awwa ä Granad" odda "do sinn awwa Granade om Weag gwesd" n meend domi Laid, wus nedd kennen.
Gredsche ischä longwailischs Meedl.
Griwwelbissa hodd oan allem unn jedem ebbes zu meggare.
Grummla isch äna oda äni (donn die Grummlan), dem odda der nix pasd un ima vor sisch hi grummeld.
Gruschedel isch a aldi Jungfa.

H

Hambammel isch än nochlässige Dip, wu alles bamble losd.
Haanebambel gugschd bai Hambammel.
Holldowwel ischn uugschiggda Keal, än Troambel.
n'Honsel isch nedd de helschd.
Hing'gel isch ä iwerdreedi oder scheeli Fra.
Hinnerpalz: Hinnerpälzer is fä en Vorrerpälzer faschd a Schimpfword. Als die Hinnerpalz bezeichned wärren al aus`m Dal hinneraus Richdung Lautre. Die Hinnerpälzer dun jo net babble sondern die singen und deswesche will en Vorrerpälzer ach nie als Hinnerpälzer bezeichnet wärre. Unn fer die Hinnerpälzer gibs gaa kää Hinnerpalz unn nenne die Hinnerpalz Weschdpalz.
Hoppschlodel isch uub'holfe.
Huddelduddel isch so uug'schigt, daser sogar iwwer die aischene Fiis schtolberd.

I

Iwwerkandidld is äna oda äni, wu uff etepedete dud, un wu sisch doodruff a noch was oibild.
Iwwerzwersch ischn Daggel (gugschd owwe).

K

Kichaliesl isch dauernd oam kischere.
Kimmlschbalda isch'n Gaizhals
Kleene Forza sachd ma zu ebbes kleenem, wu äm geärschad hod.
Kleene Gruza gugschd bai Kleene Forza.
De Knewwera un die Knewwan nerscheln a oadauernd.
Knewwerhex isch a oadauernd nerschenldi Fra.
Knoaze komma zuem kleene Bong'gad sache.
Knodderer isch äner, der ima un oan allem was zu megere hot.
Krischer isch eefach zu laud.

L

Labbedoddel saachd ma zu äm faische Kerl, des iss äähner wu faig, schlaff unn läppisch iss.
Loddel saachd ma zu äm verlodderde Kerl.
Lumbedeiwl ennert wo nix zum anziehe hot
Lumbesäggl dodemid saachd ma, daß jemond zum G'sindl khead.
Luuda saachd ma zu änare gerissene Fra.

M

Maismelga en tüürk der nix schaffe tut

N

Nachtkapp esch en ziemlich lahmer und tranfunzlicher Kerl

O

Ochsetrompel is n Dabb weller tollpatschig is.
Olwaniggel is n grobe Kerl.
Orchel isch än beese Noame fer a Fraa.

P

Pannekuche en Schiri mit Tomate uf de AAAge
Ä Pfeffaminzl isch ä uuschoinbari Fraa.
Pimbaliesl heesd a woinalisches Medl.
Piensa heesd ma jemond, wu wesche jeda Gleenischkaid rumpiense dud.

Q

Quasselschdribb isch ä Fra, wu ned uffhere dud mid babble.

R

Raiwer sachd ma zu em leebhafde Bu, wener was oog'steld hot.
Redsche isch ä Dradscharin.
Riwwel hod uuglaawblich schleschde Moaniere.

S

Sägl isch aischendlich än klääne Sagg. Saachd ma zu em, wu sisch fa klewer g'halde un was oog'steld hot.
Scharwensler isch äner, wu ima um die Fraue rumschlawnselt um Oidrug zu schinde.
Schdängara isch äna und ä Schdängarn isch äni, wu ima ebbes zum schdängere finne dun.
Schding'gschdifl ischn äna oda äni, wu imma bloos was zu schdängere hod.
Schdierbaidl ischn schdure Kobb.
scheel, bischd scheel? komma froche, womma meend, änna odda änni hodd was nedd gseje.
Schees isch ä aldi Doam.
Schereschlaifa ischn fresche Buu.
Schickmamsel isch ä uffg'donnadi Fraa.
Schikonebuggl schiganierd ima alle wesche nix un wider nix rum.
Schlamb saachd ma zuner dregischi, stingischi oda babischi Fraa.
Schlawiner dengd er hots awer fauschdick hinner de Ohre.
Schläwagosch oda Schläwawaib isch ä Schläwer'n, wu äfach nemme uffhärd zu babble.
Schläwahonnes ischn Schläwara.
Schloofkopp is äner der hinnerher kummt wie die ald Fassenacht odder alsemol was viel zu schbeed rafft.
Schnall ischn ä abfellisches Woad fa ä Fraa.
Schnebb ischn ä Fraa, wu sisch onnare obied.
Schnääger issd net alles was uff de Disch kummd, sondern bloos was'm schmegd.
Schnookerippsche iss ener weller wenisch Muschkln hod un dinn is wie ä Bohnestang.
Schpruchbaidl/Schprischbaidl ischn Oagewwa, all änna odda änni, wu viel babbld awwa kä Ohnung hodd.
Schwellkopp ischn Kopp uffm Wache baim Rosemondachsumzuch. Schwellkepp hodd in Määnz die B“daidung vun Bedonkopp.
Sebbedefdl saachd ma, wenn äna ebbes falsch g'macht un ma awa net Depp saache koan, wails än Freund isch.
Sefdl saachd ma, wenn äna ebbes net rischdig g'macht hod.
Simbel isch än oifäldische Kerl.
Schoofel isch änna, wu wenisch Moral hodd.
Spitzkligger isch än schlaue Borsch.
Stromer isch än Rummddraiwer.
Suffkobb is än Alkoholiga - awwa kää anonyme!

T

Tranfunsel is e Schloofkopp der efders näber de Spur laaft
Tusnelda saacht ma zu äna iwakandidlde Fra.

W

Woileisch wen äner oda äni zu dief ins Glaas gegugt hot.
Wudz saachd ma wen sisch äner oda äni dregisch g'macht hot un es hed net soi misse.
Wutzebäbbel, gugschd bai Wudz.

Z

Zeck isch ä zickischi Fraa
Zimbaliesl heesd jemoand, wu iwweremfindlisch isch.