Glashitt

Dialegd: Glashitterisch

Sångd-Peders-Kärsch

Di Glashitt uf da Gemaagung vun Heidelberg

Di Glashitt odder Pedersdal is e Dorf im siedweschdlische Odewald. Said 1936 gherts zu Zigglhause un said 1975 aa zur Schdadt Heidelberg.

Geografie

Lag un Nadurraum

Di Lag vun da Glashitt („Petersthal“)

Di Glashitt liggt im Schdååbachdal un is gånz vun bewaldede Hehe vum Odewald umgewwe. Nur noch Siede is des Dal offe. Dort is di Glashitt hait midd-em Nochbaord Zigghause zåmmegewachse. Da närdlische Nochbaord Wilhelmsfeld is iwwa e Gebirgsschdrooß mit Hoornodlskurve un iwwa de 495 m hoche Paß vum Långe Kärschebååm zu erraische.

Di Gemaagung hot e Greeß vun 371 Hegda. Ihrn diefschda Pungd is mit 177 m i. NN di so genånnde „Grenz“ zu Zigglhause im Schdāābachdal, da heggschde is mit 547 m da Dossemer Kopf im Norde.

Di Gemaagung beschdeht gräschdedails aus Wald, um di besiedelde Fläsche rum aa aus Wisse. Egger gibt-s net.

Geologie

Da geologische Unnergrund vun da gånze Gemaagung is aus Bundsåndschdåå (aus da Triaszait).

Gschischd

Da Johann Peter Wenzel hot 1710 im owware Schdååbachdal e Glashitt gegrindt, um de Kurfärschdlische Hof un di Bevelgerung mit Glas zu versorge. 1719 is noch e Glashitt dazukumme un e paa Familje sin hergezoore. Zu demm Dorf, wu dodraus entschdånne is, sescht ma bis hait noch Glashitt (uf da Glashitt, isch geh uf di Glashitt). Ofiziell heeßts, noch-em Ortsgrinder Johann Peter Wenzel, Pedersdal.

Im Wabbe vun da Glashitt is da Schutzhailische, Petrus, mid-em Schlissl daagschdellt. Di Faawe vun da Flagg sin bloo un weiß.

Bevelgerungsendwigglung

Johr	1768	1832	1852	1882	1900	1910	1925	1933	1936	2010
Oiwuhner	112	262	340	392	523	569	683	736	780	937

Dialegd

Obwohl hait di Glashitt un Zigglhause zåmmegewachse sin, hert ma immer noch genau, wer aus wellem vun de beide Orde schdammt. Di Ausschbrooch un vor allem di Betonung is e bissl ånerschd un di Glashitter schwetze e bissl gemietlischer.

Gejeniwwer Wilhelmsfeld gibts greeßare Unnerschied im Dialegd. Do pausd sisch di ald Grenz zwische da kurpälzische Kellarei Waldegg (Wilhelmsfeld) un da ewefalls kurpälzische Schriesemer Zent (Glashitt) dursch. Ma sescht – jeweils in Wilhelmsfeld / uf da Glashitt: Froo / Fraa, Samsdoog / Samsdaag, Moond / Muund, Boone / Buune, Floosch, Flaisch / Fleesch, heern / hääre, di gäin / di geene, bäis / bees, schläischt / schlescht.

Da Glashitter Dialegd ghert zum Kurpälzische.

Kuldurelles

Bauwerge

Di naigotische Sångd-Peders-Kärsch is gånz aus rodem Buntsåndschdåå gebaud un mid-are bemalde Holzdegg un farwische Glasfenschder ausgschdaddet. 1896/97 is-se im Zendrum vun da Glashitt gebaud worre, nochdem di barogge Peders-Kabell aus-m Johr 1738 beim Friedhof zu klää un baufällisch worre is. Da Aschidegt waa da Ludwig Maier.

Feschde

• Di Glashitter Kerwe findt am zwedde Juniwocheend schdatt.
• Seid 2011 sin immer åfangs Sebdember di Pedersdaler Mussigdeeg „Horsch emol“. Da Tiddel fä di Vaåschdaldung „Horsch emol“ is uf Kurpälzisch gewählt worre.

Wärdschafd

Di Sitzbuuch im Wald vun da Glashitt

Wie Zigglhause waa aa di Glashitt frieher e Wäschereidorf. Des weische Wasser ausem Buntsåndschdåå hot kään Kalg un faschd kää geleeßde Schdoffe. Desweje is es bsunnas gud zum Wesche geeigent. Uf da Glashitt un in Zigglhause is en haufe Wasch aus Heidelberg un Månnem gewesche worre.

Heit hot da Fremdeverkehr di gräschde wärdschafdlische Bedaidung uf da Glashitt, mid edlische Fremdebedde un viele Meglischkeide zum Wåndare in de Wälder. Aa di Schadt Heidelberg un ånnare Sehenswerdischkeide in da Region sin schnell zu erreische.

Da Wald is als ehemolischer kurfärschdlisch-pälzischer Kameralwald heit noch Schdaadswald un werd vum Lånd Bade-Wirddeberg bewärtschaft.

Lideradur

• Reinhard Hoppe: 750 Jahre Ziegelhausen, 1220 - 1970, Heidelberg 1970
• Luise Kleemann: Die Wäschereidörfer Ziegelhausen und Petersthal. (Phil. Diss.) Heidelberg 1905