Pedakeäasch (Schbaija)
Dialegd: Schbaimarisch |
Die Pedakeäasch vun Schbaija isch frija mol die gläänschd romoanisch Keäasch doad gwesd un isch wisawie vum Allhailischeschdifd g'lesche. Wailse so glää gwesd isch, hoddma a "Pedakeäachl" zuare gsachd.
Glääni G'schischd
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]Die St. Peda-Paakeäasch soll 1157 duaschde Dummscholaschda Johannes von Erenberg eabaud worre soi. Awwa ma gead dvu aus, daße elda isch. Im 11. Jaahunad hoddma do ä glääni frieromoanischi Keäasch diregd wisawie zum Allhailischeschdifd gbaud un im scheede 12. Jaahunad eanaiad. S'Goddeshaus isch blos uug'fea 30 m long un 12 m braid gwesd unnde Tuam 30 m hoch. Baim SChbaimara Schdaddbrond vun 1689 isch die Keäasch bis uff de Tuam un die Aussemauware runnag'broand un doan hoddmase fa iwwa 100 Joa als Ruin lische losse. D'noch hoddmase doan vaschdeischad un abg'risse.
Haid
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]N'Reschd vunde Keäasch, die Koaschdrewepaila un'n Deel vunde Weschdwond, isch im Wohnhaus inde Allahailischeschdroß 21 oig'baud worre. Die Pedakeäasch komma uffm Vochlschauplon vunde „Freien Reichsstadt Speyer vor der Zerstörung 1689“ vum Philipp Stürmer (1916–1998) oagugge, wu im Hischdorische Museum vunde Pals ausgschdeld isch. S'Schdadaschiv Schbaija hoddä Zaischnung vum Graisachiwa Peter Gayer (1793-1836), wu d'noch die Keäasch om End vunde godische Aschidegdua bschdimmd gwesd isch.
Bischa
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]- Fritz Arens, Pläne des Kapuzinerklosters und der St. Peterskirche zu Speyer, 1969, 16 Seiten
- Fritz Klotz, Speyer: kleine Stadtgeschichte, 1988 Bezirksgruppe Speyer des Histororischen Vereins der Historischen Vereins der Pfalz, 228 Seiten
Websaide
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]- Nachrichtliches Verzeichnis der Kulturdenkmäler, Kreisfreie Stadt Speyer (PDF-Datei; 1,10 MB)
49.3138758.43815Koordinaten: 49° 18′ 50″ N, 8° 26′ 17″ O
Romoanisch: St. Moarids | St. Geoasch | St. Jakob | St. Johann | St. Geamoan in Campo | Schbaimara Dumm | Schdifd St. Giedo unn St. Johannes | Allahailischeschdifd | St. Schdephoanskabell | St. Badolomeuskeäasch | Maadinskeasch | St. Maagus | Hailisch-Graawb-Kloschda | Pedakeäasch | Niggolauskabell | Godisch: Auguschdinakloschda | Froanziskoanakloschda | Dominikoanerkloschda | Kaamelidakloschda | St.-Klara-Kloschda | Friedhofskabell Unsara Liewe Fraa | Renessoance-Keasche: Jesuidekolleschium | Ägidijekeasch | Barogge Keasche: Kloschda St. Magdalena | Hailischgaischdkeasch | Draifaldischkeitskeasch | Hisdorischdische Keasche: | Zionskeasch | G'deschdniskeasch vunde Brodeschdoanzion | Josefskeäasch | Modeane Keascheg'baide: Inschdidud St. Dominikus | St.-Beanhaad-Keasch | Prieschdaseminaa | Chrischduskeasch | St.-Konrad-Keasch | Uffeaschdejungskeasch |