Zum Inhalt springen

Albanie

Vun Wikipedia
Republika e Shqipërisë

Albanisch Räbubliik

Flagge Albaniens
Flagge Albaniens
Wappen Albaniens
Wappen Albaniens
Flagg Wabbè
Amtsschbrooch Albaniènisch

regional auch Grieschènische unn Mazedoniènische1

Hauptschdadt Tirana
Schdaadsform parlamendarischi Republig
Schdaadsowwahaupt Präsident Bajram Begaj
Regierungschef Ministerratspräsident Lindita Nikolla
Fläsch 28.748 km²
Oiwohnazahl 2.402.113 (28/06/2024)[1]
Bevelkarungsdischd 83,5 Oiwohna pro km²
Bruddoinnlandsbrodugd
  • Total (nominal)
  • Total (PPP)
  • BIP/Einw. (nominal)
  • BIP/Einw. (PPP)
2024[2]
  • 25.297 Millionen USD (125.)
  • 8.877 Millionen USD (84.)
  • 59.099 USD (118.)
  • 20.739 USD (83.)
Human Development Index 0.789 (24.)[3]
Währung Albanian Lek
Grindung 1912
Nadsionalhymne Himni i Flamurit
noicon
Nadsionalfaijadaag 28. November, 29. November
Zaidzoon UTC+1 MEZ
UTC+2 MESZ (März bis Oktober)
Kfz-Kennzeiche AL
ISO 3166 ALB
Internet-TLD .al
Telefonvorwahl +3553
Dänemark (Grönland)Frankreich (Französisch-Guayana)Spanien (Kanaren)Frankreich (Französisch-Guayana)Spanien (Kanaren)Dänemark (Färöer)
Administrative Gliederung Albaniens
Administrative Gliederung Albaniens
Administrative Gliederung Albaniens

Albanie (albanisch: Republika e Shqipërisë) is ä parlamentarischi Räbublik in Siedoschdairopa. Uˑgfähr 2.4 Millione Laid wohne in Albanie unn es hodd e Fläsch vun 28.748 km² (2024).

Amtsschbrooch in ganz Albanie is Albaniènisch, dodenewwe sinn des in äänzelne Regione noch Grieschènische unn Mazedoniènische.

Die Haubdschdadt unn greeschde Schdadt vun Idalje is Tirana.

Der jetzische Minischerradspräsident is Edi Rama unn der Präsidend is Bajram Begaj.

Aingedaild iss es in 12 Regione.

  1. INSTAT: Demographische Bilanz 2023
  2. World Economic Outlook Database, October 2023 des Internationalen Währungsfonds
  3. "Human Development Report 2023/24" – United Nations Development Programme (PDF) Entwicklungsprogramm der Vereinten Nationen. Abgerufen am 16. Juli 2024.


De Urschbrung vum Wort Albanie geht uff’s middelalderliche Ladain zurick. Ma denkt, dass es was mit em illyrische Stamm vun de Albani zu dun hot. Des werd unnerstitzt vun dem, was de griechisch Geograf Ptolemäus im 2. Johrhunnert noch Christus gschriwwe hot. Der hot e Siedlung namens Albanopolis nordeeschdlich vun Durrës erwähnt. Es gab aa e mittelalderlich Siedlung, die Albanon odder Arbanon ghääße hot. Des kinnt bedaide, dass es do e Verbindung gibt. Awwer ob Albanopolis un Albanon es selwe warn, do sin sich die Gelehrte net einisch.[1]

De byzantinisch Gschichtsschreiwer Michael Attaleiates hot im 11. Johrhunnert zum erschde Mol ohne Zweifel iwwer die Albaner gschriwwe. Er hot gsaat, dass se 1079 geje Konstantinopel rebelliert hawwe.[1] Er hot aa die Arbanitai als Unnertane vum Herzog vun Dyrrachium bezeichnet.[2] Im Middelalder hawwe die Leit dort ihr Land Arbëri odder Arbëni genennt un sich selwer Arbëreshë odder Arbëneshë. Die Albaner benutze heit die Wörter Shqipëri odder Shqipëria fer ihr Land. Die Wörter gehn uff’s 14. Johrhunnert zurick. Awwer erschd End vum 17. un Anfang vum 18. Johrhunnert hawwe die Wädder langsam Arbëria un Arbëreshë ersetzt. Ma saat, dass die zwää Ausdrick „Kinner vun de Adler“ un „Land vun de Adler“ bedaide.[3]

Iwwerreschte vum Kamenica Hiwwelgrab im Landkreis Korçë

Mesolithisch Besiedlung in Albanie is in mehrere offene Plätz noochgewiese worre, die zu dere Zeit nah an de adriatische Küschd ware, un in Hehle. Mesolithische Sache, die in ere Hehl in de Näh vun Xarrë gfunne worre sin, umfasse Feierstää- un Jaspiszeich zsamme mit versteinerte Dierknooche, während die Entdeckunge am Dajti Knooche- un Stääwerkzeich umfasse, die denne vun de Aurignacien-Kultur ähnlich sin.[4] Die Neolithische Zeit in Albanie hot um 7000 v. Chr. aagfange un is durch Fund belegt, die uff die Zähmung vun Schoof un Gääß un klääräumige Landwerdschaft hindeide.[5] E Dääl vun de neolithisch Bevölgerung kennt die gleiche gewese sei wie die mesolithisch Bevölgerung vum sidliche Balkan, wie in de Konispol-Hehl, wo die mesolithisch Schicht mit präkeramische neolithische Fund zsammelebt.[6] Die Cardium-Keramik-Kultur erscheint an de Küschd vun Albanie un iwwer die Adria nooch 6500 v. Chr., während die Siedlunge im Innere an de Prozess daalgenomme hawwe, die die Starčevo-Kultur gebild hawwe.[7] Die albanische Bitumemine vun Selenicë liefere frühe Beweis fer die Bitumenutzung in Eiroba, die bis ins späte Neolithikum Albanie (ab 5000 v. Chr.) zurückgeht, als lokale Gemeinschafte es als Pigment fer Keramikdekoration, Wasserdichtung un Klebstoff fer die Reparatur vun kaputte Gefäß benutzt hawwe. Es Bitumen vun Selenicë is ab de frühe 5. Jahrtausend v. Chr. Richtung Oschdalbanie verbreidet worre. erschde Beweise fer sein Iwwerseehandel komme aus’m neolithische un bronzezeitliche Siditalie. Es hochwertig Bitumen vun Selenicë is seit de späte Neolithische Zeit bis heit durch all historische Zeitalder genutzt worre.[8]

Die Indo-Eirobääisierung vun Albanie im Kontext vun de Indo-Eirobääisierung vum weschdliche Balkan hot nooch 2800 v. Chr. aagfange. Die Awwesenheit vun de frühbronzezeitliche Hiwwelgräwwer in de Näh vum spädere Apollonia datiert uff 2852–2505 v. Chr. Die Grabhiwwel g’heere zum sidliche Ausdruck vun de Adriatisch-Ljubljana-Kultur (verwandt mit de spädere Cetina-Kultur), wo sich vum nerdliche Balkan entlang vun de Adria nooch Side bewegt hot. Die gleiche Gemeinschaft hot ähnliche Hiwwel in Mondenegro (Rakića Kuće) un Nord-Albanie (Štoj) gebaut. De erschde archäogenetische Fund im Zsammehang mit de Indo-Eirobääisierung vun Albanie betrifft e Mann mit iwwerwiegend Jamnaja-Abstammung, wo in eme Hiwwelgrab in Nordoschdalbanie beerdischt worre is, des uff 2663–2472 v. Chr. datiert. Währnd de middlere Bronzezeit erscheine Cetina-Kultur-Plätz un -Funde in Albanie. Die Cetina-Kultur hot sich vum Cetina-Tal in Dalmatie iwwer die Adria nooch Side beweeht. In Albanie konzendriere sich Cetina-Fund um de sidliche Skutarisee un erscheine typischerweis in Hiwwelgräwwer-Friedheef wie in Shkrel un Štoj un Wallburge wie Gajtan (Shkodra) sowie Hehl-Plätz wie Blaž, Nezir un Keputa (Zendral-Albanie) un Seebecke-Plätz wie Sovjan (Sidoschdalbanie).[9][10]

Es Gebiet vum heidische Albanie war in de Andike vun indoeirobääische Völger bewohnt, derunner viele illyrische un epirodische Schdämm. Es gab aach e paar griechische Kolonije. Es Gebiet, des als Illyrije bezeischnet wurd, hot ungefähr dem Gebiet eeschdlich vun de Adria im Middelmeer entsproche un sich im Süde bis zur Mündung vun de Vjosa erstreckt.[11] Die erschde Erwähnung vun illyrische Gruppe schdammt aus’m Periplus vum Schwarze Meer, ääm griechische Text aus’m 4. Johrhunnert v. Chr. Die Bryger ware aach in Zendralalbanie präsent, während de Side vun de epirodische Chaonijer bewohnt war, deren Hauptschdadt Phoinike war.[12][13] Annere Kolonije wie Apollonia un Epidamnos worde im 7. Johrhunnert v. Chr. vun griechische Schdadtschdaate an de Küschd gegründet.[14]

Die Daulantier, e mäschdischer illyrischer Schdamm, ware unner de erschde bekannde Völger in der Gechend. Se hawwe in em Gebiet gelebt, des heit zu große Dääle zu Albanie gehört. Zsamme mit em dardanische Herrscher Cleitus hot de Glaucias, de Keenich vun de Daulantier, 335 v. Chr. geje de Alexander de Große in de Schlacht vun Pelium gekämpft. Späder, im Johr 314 v. Chr., hot de makedonische Herrscher Kassander Apollonia erobert un is iwwer de Fluss Genusus (uff Albanisch: Shkumbin) marschiert. E paar Johr späder hot de Glaucias Apollonia belagert un die griechisch Kolonie Epidamnos eiggnumme.[15]

De illyrische Ardiaei-Schdamm, wo ihr Zendrum in Mondenegro ghatt hot, hot iwwer de greeßte Dääl vum nerdliche Albanie geherrscht. Ihr Ardiaei-Keenichreich hot unner Keenich Agron, em Sohn vum Pleuratus II., sei greeßti Ausbreidung erreicht. De Agron hot sei Herrschaft aa iwwer annere benachbarde Schdämm ausgeweitet. Nochdem de Agron 230 v. Chr. gstorwe is, hot sei Fraa, die Teuta, es Ardiaei-Keenichreich geerbt. Die Teuta ihre Truppe hawwe ihr Aktione weiter sidlich bis ans Ionische Meer ausgedehnt.[16] 229 v. Chr. hot Rom de Kriesch gege es Keenichreich erklärt, weil die Reemer ihre Schiffe massiv geplünnert hawwe. De Kriesch hot 227 v. Chr. mit de Niederlåch vun de Illyrer geendet. Uff die Teuta is schließlich 181 v. Chr. de Gentius gefolgt.[17] De Gentius is 168 v. Chr. mit de Reemer anenanner gerode un hot de Dridde Illyrische Kriesch aagfange. De Konflikt hot 167 v. Chr. zur reemische Eroberung vun de Region geführt. Die Reemer hawwe die Region in drei Verwaldungsbezirke uffgedaalt.[18]

Die Schdadt Kruja war im Middelalder die Hauptschdadt vum Firschtendum Arbanon.

Es Reemisch Reich is 395 nooch’m Dood vum Theodosius I. in e Eeschdliches un Weschdliches Reich uffgedäält worre, zum Dääl weil de Druck vun de Bedrohunge während de Völgerwanderung immer greeßer worre is. Vum 6. bis ins 7. Johrhunnert sin die Slawe iwwer die Donau komme un hawwe die ääheimische Grieche, Illyrer un Thraker uff’m Balkan greeschdedääls verdrängt. Desweje sin die Illyrer zum letschde Mol im 7. Johrhunnert in de Gschichtsbicher erwähnt worre.[19]

Im 11. Johrhunnert hot de Große Schisma offiziell die Trennung zwische de Eeschdlich-Orthodoxe un de Reemisch-Katholische Kerch besiegelt. Des hot sich in Albanie in eme katholische Norde un eme orthodoxe Side widergeschbiegelt.[20] Die Albaner hawwe im Weschde vum Ohridsee un im owwere Daal vum Fluss Shkumbin gewohnt un hawwe 1190 unner de Fiehrung vum Progon vun Kruja es Firschtendum Arbanon gegrinnt.[21] 3 Nooch ihm sin sei Söhn Gjin un Dhimitër an die Macht komme.[22]

Nooch’m Dhimitër seim Dood is es Gebiet unner die Herrschaft vum albanisch-griechische Gregorios Kamonas un dann unner de Golem vun Kruja komme. Im 13. Johrhunnert is es Firschtendum uffgelöst worre. Arbanon werd als erschdi Skizz vun’me albanische Schdaat ogesehe, der als weschdlichschder Dääl vum Byzantinische Reich unner de byzantinische Doukai vun Epirus odder de Laskaride vun Nicäa e gewissi Selbschtbestimmung beibehalte hot.[23]

Geje End vum 12. un Aafang vum 13. Johrhunnert hawwe die Serbe un Venezianer aagfange, des Gebiet in Besitz zu nemme.[24] Die Herkunft vun de Albaner is net ganz klar; awwer die erschde sischere Erwähnung vun de Albaner kummt aus de Johr 1079 odder 1080 in eme Werk vum Michael Attaliates, wo er vun de Albanoi gschribbe hot, die an eme Uffstand geje Konstantinopel bedaalischt ware.[25] Zu dem Zeitpunkt ware die Albaner schun ganz verchrischtlicht.[26]

Noochdem Arbanon uffgelöst worre is, hot de Karl vun Anjou e Abkomme mit de albanische Herrscher gschlosse un verssproche, sie un ihr alde Freiheite zu schütze. 1272 hot er des Keenichreich Albanie gegrünndt un Gebiete vum Despotat Epirus zurückerobert. Des Keenichreich hot Aspruch uff ganz Zendralalbanie vun Dyrrhachium entlang de adriatische Küschd bis Butrint erhobbe. E katholische politische Struktur war die Grundlag fer die päpstliche Plän, de Katholizismus uff de Balkanhalbinsel zu verbreide. Des hot aach die Unnerstützung vun de Helena vun Anjou gfunne, e Kusine vum Karl vun Anjou. Ungefähr 30 katholische Kirche un Klöschter sin während ihrer Herrschaft hauptsächlich in Nordalbanie gebaut worre.[27] Innere Machtkämpf im Byzantinische Reich im 14. Johrhunnert hawwe em mächtigschte middelalderliche serbische Herrscher Stefan Uroš IV. Dušan ermeglicht, e kurzlebisches Reich uffzubaue, des ganz Albanie außer Durrës umfasst hot.[28] 1367 hawwe verschiedene albanische Herrscher des Despotat Arta gegrünndt. In dere Zeit sin mehrere albanische Firschtendümer entstanne, vor allem des Firschtendum Albanie, des Firschtendum Kastrioti, die Herrschaft Berat un des Firschtendum Dukagjini.[29] In de erschde Hälft vum 15. Johrhunnert hot des Osmanische Reich de Großdääl vun Albanie erobert, un die Lig vun Lezha is unner Skanderbeg als Herrscher gegrünndt worre, der zum Nationalheld vun de albanische middelalderliche Gschicht worre is.[30]

Osmanisches Reich

[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Mit’m Fall vun Konstantinopel hot’s Osmanische Reich e lang Zeit sei Eroberunge un Ausdehnunge fortgesetzt, wo sei Grenze weit in’s sideschdliche Eiroba neigereicht hawwe. Sie sinn 1385 an die Ionisch Meeresküschd vun Albanie komme un hawwe 1415 ihr Garnisone in Sidalbanie uffgebaut un dann 1431 de Großdääl vun Albanie besetzt.[31] Dausende vun Albaner sinn doruffhin nach Weschdeiroba geflicht, vor allem nach Kalabrie, Neapel, Ragusa un Sizilie, während annere Schutz in de oft unzugängliche Bersch vun Albanie gesucht hawwe.[32][33] Die Albaner, als Chrischte, sinn als minnewerdische Klass vun Leit betracht worre un hen desweje hohe Steiere zahle misse,[34] unner annerem durch’s Dewschirme-System, wo de Sultan e bestimmte Prozentsatz vun chrischtliche Jugendliche vun ihre Familie einziehe konnt, um die Janitschare zu bilde.[35] Die osmanisch Eroberung is aa mit em schrittweise Prozess vun de Islamisierung un em schnelle Bau vun Moschee einhergange.[36]

E erfolgreichi un langaahaldendi Rewoludsion is ausgebroche, nochdem die Liga vun Lezha gegrind worre is, bis zum Fall vun Shkodra unner de Fiehrung vum Gjergj Kastrioti Skanderbeg, der konsequent große osmanische Armeeje unner de Fiehrung vun de Sultane Murad II. un Mehmed II. besiegt hot. Dem Skanderbeg is es gelunge, mehrere vun de albanische Firschtedimer zu veroine, derunner die Arianite, Dukagjini, Zaharia un Thopia, un e zentralisierte Autorität iwwer die meischde net eroberte Gebiete uffzubaue, wodurch er zum Herr vun Albanie worre is.[37][38] Die Expansion vum Osmanische Reich is während de Zeit vum Widerstand vun Skanderbegs Streitkräfte zum Erliege kumme, un ihm werd zugeschriwwe, ener vun de Hauptgrind fer die Verzögerung vun de osmanische Expansion noch Weschdeiroba gewese zu sei, was de italienische Firschtedimer mehr Zeit gewwe hot, sich besser uff die Aakunft vun de Osmane vorzubereite. Allerdings hot des Versage vun de meischde eirobääische Natione, mit Ausnahm vun Neapel, ihm Unnerschtitzung zu gewwe, sowie des Scheitern vun de Plän vum Babscht Pius II., e versprochene Kreuzzug gege die Osmane zu organisiere, bedeidet, dass keni vun Skanderbegs Siesche die Osmane dauerhaft dran gehinnert hot, in de weschdliche Balkan eizufalle.[30][39]

Trotz seim Genie als Heerführer hawwe Skanderbegs Siesche die endgüldische Eroberung nur nausziehe kenne. Die dauerhafte osmanische Iwwerfäll hawwe in Albanie riesische Schäde aagerichtet, die Bevölgerung stark reduziert un Viehherde un Ernde vernichtet. Außer uffzugebe, hots fer Skanderbeg kä Möglichkeit gewwe, die osmanische Iwwerfäll zu stoppe, trotz seiner Erfolsche gege sie.[30] Sei Mannstärk un Ressource ware net ausreichend, was’n dran gehinnert hot, die Kriegsanstrengunge auszuweide un die Türke vun de albanische Grenze zu verdreibe.[40] Albanie war deshalb dazu verdammt, ener Reih vun endlose osmanische Aagriffe ausgesetzt zu sei, bis es schließlich Johr nach seim Tod gefalle is.[41]

Wie die Osmane in de Gegend Fuß gfasst hawwe, sinn die albanische Städt in vier Haupt-Sandschaks uffgedaalt worre. Die Regierung hot de Handel geföddert, indem se e ordentliche jüdisch Kolonie vun Flüchtlinge, die vor de Verfolgung in Schbanie abghaue sinn, aagsiedelt hot.[42][43] Durch die Häfe vun de Schdadt Vlorë sinn importiert Ware aus Eiroba wie Samt, Baumwollzeich, Mohair, Teppich, Gewürz un Ledder aus Bursa un Konstantinopel transportiert worre. Manche Bürger vun Vlorë henn sogar Geschäftspartner in ganz Eiroba ghatt.[44]

Die Islamisierung vun de Albaner is hauptsächlich ab dem 17. Johrhunnert weit verbreit worre un hot sich bis ins 18. Johrhunnert fortgesetzt.[45] De Islam hot denne gleiche Chance un Uffstiegsmöglichkeite im Osmanische Reich gebote. Die Gründ für die Bekehrung ware awwer nach Meinung vun manche Gelehrte je nach Situation unnerschiedlich, wobei de Mangel an Kwellmaterial die Unnersuchung vun solche Froge net grad einfacher macht.[36] Weil de Katholizismus immer mehr unnerdrückt worre is, sinn die meischte katholische Albaner im 17. Johrhunnert konvertiert, während die orthodoxe Albaner hauptsächlich im nächschte Johrhunnert nochgezoge sinn.[46]

Weil die Albaner als strategisch wichtig aageseh worre sinn, henn se e große Daal vum osmanische Militär un de Bürokratie ausgemacht. Viele muslimische Albaner henn wichtige politische un militärische Positione erreicht un kulturell zur breitere muslimische Welt beigetrage. In dere privilegierte Stellung henn se verschiedene hohe Verwaltungsposte bekleidet, derunner iwwer zwei Dutzend albanische Großwesire.[47] Zu annere gehört Mitglieder vun de bekannte Familie Köprülü, Zagan Pascha, Muhammad Ali vun Ägypte un Ali Pascha vun Tepelena. Driwwer naus henn zwei Sultane, Bayezid II. un Mehmed III., Mütter mit albanische Herkunft ghatt.[48][49][50]

  1. 1 2 Was ist Albanologie? Ludwig-Maximilian-Uni Minche, abgerufe am 10. Oktower 2024.
  2. 1836: Jakob Philipp Fallmerayer: Die albanische Besiedlung des Peloponnes im Mittelalter. In: Jakob Philipp Fallmerayer (Ersg.): Geschichte der Halbinsel Morea während des Mittelalters. Dääl 2. Schduagerd 1836. S. 240–263.
  3. Weshalb nennt man Albanien »Land der Adler«?. newsletter Albanien. 6. Juuli 2016, abgerufe am 10. Oktower 2024.
  4. Frano Prendi: The Palaeolithic And Mesolithic Periods. In: John B. Bury (Ersg.): The Cambridge Ancient History. Band 3, Dääl 1: The Prehistory Of The Balkans, And The Middle East And The Aegean World, Tenth To Eighth Centuries B.C. 2. Uflag. Cambridge 1982. ISBN 0-521-22496-9. S. 189 f.
  5. One of earliest farming sites in Europe discovered. ScienceDaily, 16. Abril 2012, abgerufe am 10. Oktower 2024.
  6. Tom Bischoff: Geschichte von Albanien: Überblick über die Jahrhunderte bis heute. 7. Auguscht 2024, abgerufe am 11. Oktower 2024.
  7. Albaniens Geschichte: Bunker & Kommunismus. Abenteuer Albanien, 9. Auguscht 2022, abgerufe am 11. Oktower 2024.
  8. Jacques Connan et al.: Natural asphalt on Late Neolithic (5000–4500 BCE) potsherds from southeastern Albania: A geochemical study. In: Journal of Archaeological Science: Reports. Band 53, 2024. doi:10.1016/j.jasrep.2023.104343
  9. Tobias Krapf: Bronze and Early Iron Age Burial Tumuli across the Western Balkans. ArchéOrient, 16. Hornung 2018, abgerufe am 11. Oktower 2024.
  10. Brynja Adam-Radmanic: Forschung zu urzeitlicher Menschengenetik politisch heikel?. Humanistische Pressedienscht, 29. Jänner 2020, abgerufe am 11. Oktower 2024.
  11. Rami Memushaj: The ancient Greeks and Romans, for the Illyrian affiliation of Himara. Telegrafi Portal, 17. Auguscht 2018, abgerufe am 12. Oktower 2024.
  12. Albanians and their territories: Epirus Vetus/Epirus Nova. 8. Auguscht 2010, abgerufe am 12. Oktower 2024.
  13. Nicholas Geoffrey Lemprière Hammond: The Illyrian Atintani, the Epirotic Atintanes and the Roman Protectorate. In: The Journal of Roman Studies, Jg. 79, Novemmer 1989, S. 11–25. doi:10.2307/301177
  14. Antikes Korinth: Reise durch die faszinierende Geschichte der Stadt. Hellenic Republic, Ministry of Foreign Affairs, 29. Oktower 2020, abgerufe am 12. Oktower 2024.
  15. Kreshnik Xhabrahimi: Glaucias of Taulantii. Albanopedia, 27. Sebdember 2017, abgerufe am 12. Oktower 2024.
  16. Teuta: The Untold Story of an Illyrian Queen. The Roman Empire, 14. Mai 2024, abgerufe am 12. Oktower 2024.
  17. Aimee Lamoureux: Fierceness And Tragedy: The Tale Of Teuta, The Ancient European Queen Who Challenged Rome. All That’s Interesting, 22. Juni 2018, abgerufe am 12. Oktower 2024.
  18. Nikola Vulić: Illyricum. In: Wilhelm Kroll et al. (Ersg.): Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. Halbband 17, Druckenmüller, Schduagerd 1914. Schb. 10851088.
  19. Discovering Albania: The Middle Ages. The Ohio State University, abgerufe am 13. Oktower 2024.
  20. Reiseführer Albanien: Geschichte. Petit Futé, abgerufe am 13. Oktower 2024.
  21. Kruja – Gebirgsstadt in Albanien. SKR Reisen, abgerufe am 13. Oktower 2024.
  22. 6000 BCE – 2024: Geschichte Albaniens. HistoryMaps, abgerufe am 13. Oktower 2024.
  23. 1190 Jan 1 – 1215: Fürstentum Arbanon: Kruje, Albania. HistoryMaps, abgerufe am 13. Oktower 2024.
  24. The Barbarian Invasions And The Middle Ages. U.S. Library of Congress, abgerufe am 13. Oktower 2024.
  25. Leonidas-Romanos Davranoglou et al.: Ancient DNA reveals the origins of the Albanians. bioRxiv, 7. Juni 2023, doi:10.1101/2023.06.05.543790, abgerufe am 13. Oktower 2024.
  26. Christine von Kohl: Die Albaner und ihre Religionen: Ist das Albanertum die Religion der Albaner?. In: Ost–West: Europäische Perspektiven. Jg. 2, Nr. 3, 2001. S. 188–196.
  27. Reassessing The Historical Narrative. AlbaniaVisit.com, abgerufe am 17. Oktower 2024.
  28. Oliver Jens Schmitt: Der Balkan zwischen regionaler Herrschaftsbildung und osmanischer Eroberung (ca. 1300 – ca. 1500). Strukturgeschichtliche Zusammenhänge und frühosmanische Machtkonsolidierung. Teil 1: Geostrategische Grundzüge und spätmittelalterliche Herrschaftsstrukturen. In: Online-Handbuch zur Geschichte Südosteuropas. Band 1: Herrschaft und Politik in Südosteuropa bis 1800. Rengschbuag 2016.
  29. Danila A. R. Fiorella: Insediamenti albanesi nella Daunia tardo medievale. In: 18° Convegno Nazionale sulla Preistoria – Protostoria – Storia della Daunia, San Severo 29–30 Novembre 1997: La Capitanata tra medioevo ed età moderna (secc. XIII–XVII). San Severo 1999. S. 107–121.
  30. 1 2 3 Manuel Opitz: Er soll allein 3000 Türken im Kampf getötet haben. WELT, Axel Springer Deitschland, 27. Dezember 2023, abgerufe am 17. Oktower 2024.
  31. The Fall of Constantinople. Pressbooks, abgerufe am 18. Oktower 2024.
  32. Jean du Plessis: Fall of Constantinople (1453): The Siege That Changed the World. TheCollector, 15. Auguscht 2024, abgerufe am 18. Oktower 2024.
  33. HUM 54: The Urban Imagination: The Fall of Constantinople. Omeka, abgerufe am 18. Oktower 2024.
  34. Stephanie Schwandner-Sievers: Religion und Nation in Albanien. In: Ost–West: Europäische Perspektiven. Jg. 11, Nr. 4, 2010. S. 276–285.
  35. Emrah Safa Gürkan: Die Osmanen und ihre christlichen Verbündeten. Leibniz-Inschdidut fer Eirobääische Gschicht (IEG), 18. Oktower 2011, abgerufe am 18. Oktower 2024.
  36. 1 2 Der Islam in Albanien. Uni Innschbruck, Inschdidut fer Islamische Theologie un Relischionsunnerricht, 2. Jänner 2023, abgerufe am 18. Oktower 2024.
  37. 1444 Mar 2 – 1479, Liga von Lezha, Albania. HistoryMaps, 13. Oktower 2024, abgerufe am 22. Novemmer 2024.
  38. Martin Gädeke: Unterwegs in Albanien: Skanderbeg Mausoleum in Lezha. 14. Sebdember 2021, abgerufe am 22. Novemmer 2024.
  39. Harry Hodgkinson: Scanderbeg. London 1999. ISBN 1-85043-941-9.
  40. John V. A. Fine: The late medieval Balkans: A critical survey from the late twelfth century to the Ottoman conquest. Ann Arbor 1994. ISBN 0-472-08260-4.
  41. Markus Koller: Die osmanische Geschichte Südosteuropas. Leibniz-Inschdidut fer Eirobääische Gschicht (IEG), 3. Dezember 2010, abgerufe am 22. Novemmer 2024.
  42. Yael Weinstock Mashbaum: Jews in Albania. Yad Vashem, abgerufe am 3. Dezember 2024.
  43. Albert Ramaj: Rettung von Juden in Albanien. DAVID, abgerufe am 3. Dezember 2024.
  44. Konstantinos Giakoumis: The Orthodox Church in Albania under Ottoman Rule (15th–19th Century. In: Oliver Jens Schmitt (Ersg.): Religion und Kultur im albanischsprachigen Südosteuropa. Lang, Frankfort am Maa 2010. S. 69–110. ISBN 978-3-631-60295-9.
  45. Peter Mario Kreuter: Religiöser Zwang im Osmanischen Reich? Einige Hinweise zu Fragen der Konversion, der Knabenlese und dem Umgang mit der Kirche. In: Zeitschrift für Weltgeschichte (ZWG): Interdisziplinäre Perspektiven. Jg. 7, Nr. 1. Lang, Frankfort am Maa 2006. S. 87–100. ISSN 2199-8086
  46. Robert Elsie: Der Islam und die Derwisch-Sekten Albaniens: Anmerkungen zu ihrer Geschichte, Verbreitung und zur derzeitigen Lage. Kakanien Revisited, 27. Mai 2004, abgerufe am 3. Dezember 2024.
  47. An Empire State of Mind – The Albanian Grand Viziers of the Ottoman Empire. Europe Between East And West, 19. Juni 2020, abgerufe am 3. Dezember 2024.
  48. S. E. Mann, Halil İnalcık: Arnawutluḳ. In: Encyclopaedia of Islam New Edition Online. Abgerufe am 3. Dezember 2024.
  49. Leslie P. Peirce: The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. New York 1993. ISBN 0-19-507673-7.
  50. Franz Babinger: Mehmed the Conqueror and his time. Princeton 1992. ISBN 0-691-09900-6.