Zweebrigge

Vun Wikipedia


Wappe Daitschlandkard
Wappe vun de Schdad Zweebrigge
Zweibrücken
Daitschlandkard, Position vun de Schdad Zweebrigge vorghowe
49.2494444444447.3608333333333300Koordinaten: 49° 15′ N, 7° 22′ O
Basisdate
Dialekt: Rhoifrängisch
Hääptvariant: Pälzisch
Rechionalvariant: Westpfälzisch
Bunnesland: Rhoilond-Palz
Landkrääs: Krääsfraii Schdadt
Heche: 300 m ü. NHN
Fleche: 70,7 km²
Aiwohner: 34.084 (31.12.2013).
Bevelkerungsdicht: 482 Eiwohner je km²
Boschtläätzahl: 66482
Voawahle: 06332, 06337 (Mörsbach, Oberauerbach)
Kfz-Kennzääche: ZW
Gmäändschlüssel: 07 3 20 000
Schdadgliderig: 10 Schdaddeel
Adress vun de
Schdadvawaltung:
Herzogstr. 1
66482 Zweibrücken
Websait: www.zweibruecken.de
Owabirchamääschta: Marold Wosnitza (SPD)
Laach vun de Schdadt Zweebrigge in Rhoilond-Palz
Kard
Kard

Zweebrigge (amtlich Zweibrücken; frz.: Deux-Ponts) is e Schdad in de Palz, wo 34.000 Laid lewe. Die Schdad had e Fluchhafe, de greeschde Rosegaade vunn Euroba, e Outledcender (dord kamma gud inkaafe), es Landgeschdied vunn Rheinland-Palz und is Sids vum Pälsische Owwalandesgerichd. Midde dorch Zweebrigge fließe de Schwazbach unn de Hornbach.

Panoramaonsichd

Schdadgliederung[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Schdadtdeele vun Zweebrigge

Newe Zweebrigge geheere die Schdaddeele Buwwehause, Ernschdwiller, Hengschdbach, Ixem, Merschbach, Middelbach, Niederauerbach, Owwerauerbach, Rimschwiller un Waddwiller zu de Schdad.

Geschichde[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Erschdi Erwähnung[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

De Name Zweebrigge werd 1170 erschdmols urkundlich erwähnd.

Middelalder[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

1182 is Zweebrigge unner Heinrich em Erschde Grafschafd wor unn had 1352 die Schdadrechde dorch Kenich Kal em Virte gried. De ledschde Graf Eberhard hadd die Burch unn die Schdad 1385 an de pälsische Kurferschd Rubrechd de Erschde vekaafd. 1410 iss Palz-Zweebrigge selbschdenniches Herzochtum wor.

1470 is die ganz Schdad abgebrennd, is awwa glei widda uffgebaud wor. Schunn im Johr 1488 hadd de Jörg Gessler de Buchdruck in Zweebrigge ingefiead.

Zweebrigger Schloss

Neizeid[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Zweebriggishie Landesuffnahm vunn Tilemann Stella (1564)

Die Feaschde vunn Palz-Zweebrigge ware fea die evangelisch Bewechung uffgeschloss. Seid de 1520er Johr iss in de Schdadkerch deidsch gepredichd wor. Herzoch Wolfgang hadd 1559 e Landesschul in Hornbach gegrind, aus dere es Heazoch-Wolfgang-Gymnasium worr iss. In de Zeid um 1585 iss dess eldere Heazochsschloss med de Schlossmiehl unn de Bibliodheg gebaud wor.

1584 iss die herzochlich Minzrecheschdell noo Zweebrigge veleed wor unn e neier Minzbau gebaud wor. Unna Johann de Jingare hann die in Zweegrigge gebrächde Minze ehr hegschdie Qualidäd, med seim Dod 1635, weerend emm Dreißichjäriche Griech, iss die Zeid vunn Zweebrigge als Minzprecheschded awwa zu Enn gang.

Denoch iss die Schdad efdasch noch inn griecherische Ausenannasedsunge vewiggeld wor. Zum erschde Mol schunn im Dodesjohr vumm Johann: 1635 hodde Maddias Gallas die kaiserliche Drubbe geje die Schdad gefehrd, die dorch Reinhold vunn Rose verteidichd wor iss. 1677 dann e zweddes Mol. Im Rahme vun de Reunionspolidigg vunn demm Sunnenkenich iss die Schdad zeidweis (1680–1697) unna franzesischer Herschafd gewehn.

Unnna Herzoch Guschdav Samuel Leopold iss in de Zeid vunn 1720 bis 1725 de Bau vun demm jedsiche Herzochschloss dorch de Baumeschda Jonas Erikson Sundahl gemachd wor. Herzoch Chrischdian IV. hadd 1755 ess Zweebrigger Geschdied baue losse. Nicolas Appert, Eafinna vunn de Konseave, wa Offizia vum Herzoch Chrischdian IV vun 1772 bis 1775.

Franzesischie Besedsung[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Zweebrigge noome Gemeelde vumm 19. Jahhunnnad

In de Zeid vunn 1793 bis 1814 iss Zweebrigge dorch franzesische Drubbe besedsd gewehn. Am 4. Novemba 1797 iss Zweebrigge als Deel vomm nei gegrindede franzesische Département du Mont-Tonnerre gesedslich med emm franzesische Schdaadsgebied vebunn wor; dodebei waa die Schdad Sids vunnera Unnerprefegdur. Dorch de Friedensveadrach vunn Lunéville 1801 iss de Iwwergang zu Frangreich inernadsional anerkand wor.

Deel vunn Bayere[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

1815 hadd de Wiena Kongress die lingsrheinische Deele vunn de vorheriche Palz Bayern zugedeeld. Zweebrigge iss dodruff Sids vumm Kenichlich Bayerische Abbelladionshofs (heid Owwalandesgerichd). Im Vormerz 1832 hadd Zweebrigge e endscheidendie Roll in de deidsche Demogradiebewechung inngenomm. Unna annerem iss in Zweebrigge, dorch de vunn Philipp Jakob Siebenpeiffa unn Johann Georch Auguschd Wirth gegrindede Deidsche Preß- unn Vaddalandsverein, ess Hambacher Feschd oaganiserd wor. 1834 hadd die Induschdrialisiarung in Zweebrigge med de Grindung vunn de Dingler'sche Maschinefabrigg dorch Chrischdian Dingler aangefang. 1857 iss de Aanschluss an die Eisebahn gemachd wor.

20. Jahhunnad[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Widdauffbau, 1946

Ess ledschde große gesellschafdliche Ereichniss vorm Erschde Weldgriech iss die Innweihung vumm Zweebrigger Rosegaade dorch die Prinzessin Hildegaad vunn Bayre im Juni 1914 geween. Als Folche vumm Erschde Weldgriech iss Zweebrigge zwische 1918 unn 1930 dorch franzesische Drubbe besedsd geween. 1926 sinn die heidiche Schdaddeele Buwwehause unn Ernschdwiller ingemeend wor, 1938 Ixem unn Niederauerbach. In de Reischspogromnachd iss 1938 aa die Zweebrigger Synagoch zerschderd wor.

Zwedda Weldgriech

Am Beginn vumm Zwedde Weldgriech iss die Schdad 1939–1940 evakuird wor, so dasse inn de so genannde Rohde Zon gelee wa. Korz vor Griechsenn iss die Schdad am 14. Merz 1945 (also korz vor Schluß) dorch e allierder Bombeangriff vunn de Royal Canadian Air Force faschd vollschdennich zerschderd wor. Medd iwwa 90 % Zerschdeerunge isse die am schdergschde zeschderd Schdad Deidschlands geween. Am 20. Merz sinn ameriganische Bodedrubbe no Zweebrigge komm.

Seid emm Zwedde Weldgriech

Am 22. Abril 1972 sinn die heidiche Ordsdeele Middelbach, Merschhbach, Owwerauerbach, Rimschwiller unn Waddwiller ingemeend wor; schunn am 7. Juni 1969 hodde die heidiche Oadsdeel Hengschdbach med Middelbach die Gemen Middelbach gebild. Zweebrigge iss Sids vun em aus Deele vumm ehemaliche Landgräs Zweebrigge gebildede Veabandsgemän Zweebrigge-Land. 1986 sinn iwwer Rimschwiller zwee Jeds vunn de US Air Force vum Typ McDonnell Douglas F-15 zesammegschdoß. Dodebei iss e Pilod un e Dorfbewohner omkomm.

1976 iss im Kernbereich vunn de Schdad e kleenie Fußgengerzoon ingerichd wor, die e paa reschdaurede Aldbaude hadd.

1987 iss ess aldsbrachlich orienderde Herzoch-Wolfgang-Gymnasium, domols ens vunn de äldschde Gymnasie Deidschlands, uffgeleesd unn meddem madhemadisch-nadurwisseschafdliche Helmholds-Gymnasium zesammegeleed wor, das dann fa e paa Jor noch e aldschbrachlicher Zweich gehadd hadd.

1990 iss Zweebrigge zumm Konveasionsfall wor. Dorch de Abzuch vunn de Ameriganer iss e Milideergelänn frei wor, dass insgesamd eme Driddel vunn de gesamd Schdadflech endschbroch hadd. Dorch die Awedsbläds, die weggefall sinn, iss die Awedslosequood um 10 Pungde uff ca. 21 % geschdieh. Dodeno iss de Omsadds im Enzelhannel om ca. 25 % seriggang. Domols hann kreadive, konsequende unn schnelle Endscheidunge vunn Seide vun de Schdad unn die groß Unnaschdidsung dorch es Land med 252 Mio. € zu era nedd fa mechlich gehallene Vebesserung vunn de Lache in Zweebrigge gefehrd. De Konveasionsfall Zweebrigge iss zum Vorbild fa annere wor.

Webling'gs[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

 Commons: Zweibrücken – Sammlung vun Bilder, Video un Audiodataie
 Wikisource: Zweibrücken – Qwelle un Volltegschde