Waldfischbach-Bojalwe

Vun Wikipedia


Wappe Daitschlandkard
Wappe vun de Ortsgemeinde Waldfischbach-Bojalwe
Waldfischbach-Burgalben
Daitschlandkard, Position vun de Ortsgemeinde Waldfischbach-Bojalwe vorghowe
49.2847222222227.6541666666667257Koordinaten: 49° 17′ N, 7° 39′ O
Basisdate
Dialekt: Rhoifrängisch
Hääptvariant: Pälzisch
Rechionalvariant: Weschdpälzisch
Bunnesland: Rhoilond-Palz
Landkrääs: Siedweschdpalz
Vabandsgmäänd: Waldfischbach-Bojalwe
Heche: 257 m ü. NHN
Fleche: 17,6 km²
Aiwohner: 4654 (31. Dez 2017).
Bevelkerungsdicht: 264 Eiwohner je km²
Boschtläätzahl: 67714
Voawahl: 06333
Kfz-Kennzääche: PS
Gmäändschlüssel: 07 3 40 054
Adress vun de
Gmäändvawaltung:
Hauptstraße 52
67714 Waldfischbach-Burgalben
Websait: www.waldfischbach-burgalben.de
Ortsbürgermeister: Michael Oestreicher (BWB)
Laach vun de Ortsgemeinde Waldfischbach-Bojalwe im Landkrääs Siedweschdpalz
Kard
Kard

Waldfischbach-Bojalwe (amtlich Waldfischbach-Burgalben) is è Ortsgemää im Landkrääs Siedweschtpalz in Rhailand-Palz. Ès ist Sitz vun de glaichnòmich Verbondsgemää und die greescht Kommun im Landkrääs Siedweschtpalz, wo kää Stadtrecht hat.

Geografie[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Bundsandstääfelse im Geheech vun de Haidelsburch

Geografischi Lage[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Fischbach-Bojalwe lait im Pälzerwald, ennere Däälrechion vun de Palz, zwische de Städt Laudre und Bärmesens. Durch Waldfischbach-Bojalwe fließen die zwää Bäch Schwarzbach und Moosalb. Di Gemagung lait in 250–280 m Heh.

Nòchbergemääne[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Nochbergemääne sin Clause, Dusaidersch, Gaiseberg, Helderschberg, Hermeschberg, Äned, und Stäalwe.

Ortsdääle[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • Fischbach, erschtmols urkundlich erwähnt im Joor 1182.
  • Bojalwe, erschtmols urkundlich erwähnt im Joor 1152.

Geschichte[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Bojalwe: Denkmol fär die Gefallene vum Erschde Weltkriech

Waldfischbach-Bojalwe is am 7. Juni 1969 durch die Z'sammeleechung vun de bis domols aajestänniche Gemääne Waldfischbach unn Bojalwe entstann.

Waldfischbach[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Wabbe vun Waldfischbach

Fischbach werd 1182 als 'Vispach' es erschde mol gehääß. Nom Draißichjääriche Kriech war's wiescht gefall unn fer mehrere Joor hat känner mi dort gelèbt. Denó war's è gewäähnlicher Baureort. Es hat die glaich Geschicht wie die annere Holzlandgemääne a.

Nodemm die Palz an Frònkraich ògeschloss wòr war, no de Frònzeesisch Reweluzion is Fischbach Sitz vum'è Kandon wòr. Zu demm Kandon han 21 Gemääne geheert. A òschließend als Daal vum bayrische Rhaikrääs is'es Koandonshauptort geblebb unn hat sich zum'è wirtschaftliche Unnerzentrum entwiggelt. Bai de Vewaldungsreform vunn 1972 is der Status dodurch beschdädicht wòr, daß Fischbach-Bojalwe Sitz vunn de Verbondsgemäänevewaldung wòr is.

Waldfischbach hat frier emol bloß Fischbach gehäß unn so häßt's im Volksmund a hait noch waitgehend. Awwer wä denne viele Ortschafde wo Fischbach hääßen (Fischbach bai Dòhn, Fischbach bai Laudre) isses dann vunn Amtswää umbenannt wor. Es erschd is'es Abtfischbach gehääß wor, wail's in saine Òfäng vor iwwer 800 Joor è Maierai vum Kloschder Hornbach war. Dennó is de offizielle Nòme in Waldfischbach geännert wor, wail's z'samme met Helderschberg, Gaiselberg, Schmaleberg, Schopp unn Stäalwe die Hembach bild. Die Hembach is è Joorhunnderde aldi Waldallmende wo noch hait exeschderd.

Bojalwe[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Wabbe vun Bojalwe

1152 is Burgalba erwähnt wòr. Es hat zaitwais met Bärmesens zu Hesse-Darmstadt geheert. Nom Dood vum Landgraf Ludwig 1790 hat Bojalwe viel Innwohner veloor, wail die darmstädter Garnison uffgeleest wòr is. Òfongs vum 19. Joorhunnert is Bojalwe zum'è Ort vun Bilderhännler wòr, wo Hailichebilder unn anneri naivi Kunscht in ganz Daitschland fäälgebott han. Wie dass nixmi inngebrung hat, han sich die Bojalwer uff die Korbmacherai veleet. Die Korbmacherai war sò wichdich wòr, daß sogar Korbmacher vun auswärts ehr Wohnsitz no Bojalwe veleet han.

Relichione[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

2007 warn 42,8 Prozent vun de Innwohner Proddeschdande und 42,5 Prozent Kaddoligge. Die iwwriche han ennere annere Relichion ògeheert orre warn konfessionslos.[1]

Kuldur unn Sehenswirdichkääde[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Urspringlichi Wallfahrdskabell Maria Roseberg (im Kern romanisch)
Historischi (proddeschdandischi) Kärch in Bojalwe
  • Historischi Kärch Bojalwe – È Kärch in Bojalwe is 1197 es erschde mol erwähnt wòr. Die (haidich proddeschdandisch) Kärch hat noch è massiv gemauerder Turm met ennere Sunneuhr. De Turm stammt noch vun demm romanische Bau wo em Hailiche Adelfus gewaiht war. Es Lònghaus is aus'em Joor 1740.
  • Di Wallfahrdskabell Maria Roseberg is im Kärn en romanischer Bau ausem 12. Johrhunnerd. Im 13. Johrhunnerd hot ma se um en Chor erwaiderd un im 15. Johrhunnerd sin an di urschbringlisch oischiffisch Kabell zwee Lònghausachse agebaud worre. Des Tirmel hot ma erschd im 20. Johrhunnerd ufs Dach ghoggt. 1910-1912 hot ma e naji draischiffischi Hallekärch erbaut un 1949 is zur Vervollschdännischung vun da Aalag noch in Kraizgong dazukumme.
  • Di zwee Kärche vun Waldfischbach, di efangelisch vun 1849–1854 un di kadolisch, sin im neoromònische Schdil erbaut.
  • Im Hämadmuseum sin tibische Ärwedsgeräde ausem Pälzer Wald un hischdoarische Wuhnraim ausgeschdelld, außerdemm e vollschdännischi Dorfabothek, e Dogumendazion vun da Schlabbeprodukzion un ajschologische Funde vun da Haidelsbursch.
  • Haidelsbursch – è befeschdischdi Hehesiedlung aus keldischer un remischer Zait. Do sin noch Mauaresde, sogaa mid orischinal Grabpladde ausm 2. Joahunnad noo Grischdus.

Bollidig[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Borjemääschder vun (Wald-)Fischbach[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • ????–1800: Nicolaus Infert
  • 1800–1815: Heinrich Stein
  • 1815–1817: Ludwig Lanz
  • 1817–1849: Heinrich Schaaf
  • 1849–1850: Peter Stein
  • 1850–1850: Jakob Riedinger
  • 1851–1852: Heinrich Kieborz
  • 1852–1853: Jakob Riedinger
  • 1853–1868: Heinrich Laudemann
  • 1864–1874: Jakob Schaaf
  • 1875–1883: Adam Wahl
  • 1883–1901: Jakob Jochum
  • 1902–1903: Martin Schaaf
  • 1903–1910: Friedrich-Wilhelm Jentzer
  • 1910–1921: Carl Stöß
  • 1921–1921: Karl Kieborz
  • 1921–1923: August Stöß
  • 1923–1927: Daniel Woll
  • 1927–1929: Friedrich Stöß
  • 1930–1945: Philipp Rothhaar
  • 1945–1946: August Bauer
  • 1946–1950: August Bauer
  • 1950–1962: Ludwig Stein
  • 1963–1969: Emil Dietrich

Borjemääschder vun Bojalwe[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • vor 1919 hat Bojalwe zu de Bojemääschderai (Wald-)Fischbach geheert
  • 1919–1920: Karl Kettering
  • 1920–1923: Jakob Müller IV.
  • 1923–1928: Jakob Auer
  • 1928–1933: Jakob Müller IV.
  • 1933–1945: Adolf Kemnitzer
  • 1945–1946: Hans Müller
  • 1946–1952: Otto Mangold I.
  • 1952–1969: Heinrich Hufnagel

Borjemääschder vun Fischbach-Bojalwe[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • 1969–1972: Emil Dietrich (WGR)
  • 1972–1979: Kurt Däuber (SPD)
  • 1979–1992: Erich Rutz (CDU)
  • 1992–2004: Fritz Sopp (CDU)
  • 2004–2009: Andreas Peiser (SPD)
  • 2009–2014: Sigrun Klotz-Bischoff (CDU)
  • sait 2014: Anna Silvia Henne (SPD)

Gemainderat[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Die Wahle zum Gemäänerat han sait em Z'sammeschluss 1969 folchende Ergebnisse gebrung:

Pardaje und Wählergemainschafde %
2009
Sitze
2009
%
2004
Sitze
2004
%
1999
Sitze
1999
%
1994
Sitze
1994
%
1989
Sitze
1989
%
1984
Sitze
1984
%
1979
Sitze
1979
%
1974
Sitze
1974
%
1969
Sitze
1969
CDU 40,3 9 38,6 9 42,8 9 39,1 9 45,2 10 53,3 12 46,2 10 41,9 9 31,6 7
SPD 30,0 7 29,1 6 35,4 8 41,3 9 37,7 8 34,1 7 40,3 9 37,7 8 31,1 7
FWG 20,2 4 17,3 4 21,8 5 19,6 4 17,1 4 12,6 3 13,5 3 20,3 5 37,3 8
BWB 9,58 2 15,02 3 - - - - - - - - - - - - - -
gesamt 100,00 22 100,00 22 100,00 22 100,00 22 100,00 22 100,00 22 100,00 22 100,00 22 100,00 22
Wahlbetailichung in % 57,6 63,6 65,9 77,4 81,7 79,6 82,3 83,7 81,0

Wabbe[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Die Blasonierung vun demm Wabbe hääßt: Vun Schwarz unn Gold gespalt, rechts è linksgewendter uffgerichder silwerner Fisch, links è rotbewehrter und -bezungter rooder Leeb.

Das Wabbe is 1980 vun de Bezirksrechierung Naischadt genämicht wòr unn zaicht de Leeb vun de Grafschaft Zwääbrigge aus'em alde Wabbe vun Bojalwe und de reddende Fisch aus'em ehemoliche Wabbe vun Fischbach.[2]

Schdädtepartnerschafde[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

È Städtepartnerschaft besteht met de franzeesische Stadt Carentan im Department Manche in de Normòndie.

Persenlichkaide[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

Aus em Ord schdammend[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • Albert Zapf (1870 - 1940), daitscher Bolidiger un Induschdrieller, Raischsdagsmidglied un Vorsitzender vum Ufsichtsrat vun de Sidzugger AG
  • Albert Zwick (1890 - 1958), daitscher Schdadischdiger un Schdaadswisseschafdler
  • Gerd Hornberger (1910 - 1988), Laichtadleet

Im Ord gewirkd[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • Karl Foltz (1865 - 1961) waa Brälad un viele Johr kadolischer Ortsparrer, hat di Parrkärsch Sangd Jossef in Fischbach gschdifd un baue geloßt, noch ihm is di Prälat-Foltz-Schdrooß benannd.

Oinzelnochwais[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  1. KommWis, Stand: 31.12.2007
  2. Karl Heinz Debus: Das große Wappenbuch der Pfalz. Neustadt an der Weinstraße 1988, ISBN 3-9801574-2-3

Literatur[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

  • 800 Jahre Waldfischbach. 1182–1982. Heimatbuch zur 800-Jahrfeier. (Hrsg.: Ortsgemeinde Waldfischbach-Burgalben durch den Arbeitskreis Festschrift), Waldfischbach-Burgalben 1982, 632 S. m. zahlr. Abb.

Weblinks[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]

 Commons: Waldfischbach-Burgalben – Sammlung vun Bilder, Video un Audiodataie